دانشگاه های اینترنتی و دگرگونی های آموزش عالی

جهانی شدن واقعیت روبه گسترشی است که همه عرصه های اقتصادی , اجتماعی و فرهنگی جهان را تحت تاثیر قرارداده و تمامی کشورها را به گونه ائی با ان درگیر کرده است این فرایند به برکت رشد تکنولوژی همگرائی فراوانی بین مشخصه های اقتصادی, فرهنگی , فنی وعلمی جهان بوجود خواهد آورد

● جهانی شدن

جهانی‌ شدن‌ واقعیت‌ روبه‌ گسترشی‌ است‌ که‌ همه‌ عرصه‌ های‌ اقتصادی‌ , اجتماعی‌ و فرهنگی‌ جهان‌ را تحت‌ تاثیر قرارداده‌ و تمامی‌ کشورها را به‌ گونه‌ ائی‌ با ان‌ درگیر کرده‌ است‌. این‌ فرایند به‌ برکت‌ رشد تکنولوژی‌ همگرائی‌ فراوانی‌ بین‌ مشخصه‌ های‌ اقتصادی، فرهنگی‌، فنی‌ وعلمی‌ جهان‌ بوجود خواهد اورد. دیری‌ نخواهد پائید که‌ این‌ شهروندان‌ بخاط‌ر شاخصه‌ هائی‌مانند انعط‌اف‌ پذیری، ایجاد رقابت‌ وقدرت‌ مدیریت‌ بر مولفه‌ های‌ تولید ثروت‌ مسلط‌ شوند و با تشکیل‌ کانون‌ های‌ توانای‌ تکنولوژی‌ و بهرمندی‌ از اط‌لاعات‌ پیوسته‌ جهانی‌ بر اجرای‌ کار و فرایند های‌ توسعه‌ اقتصادی‌سیاسی‌ و فرهنگی‌ اشراف‌ یابند. انها معتقدند بااین‌ پدیده‌ در بسیاری‌ از زمینه‌ ها نوید بخش‌ تاریخ نمادین‌ و مظ‌هر اینده‌ موهبت‌ امیز ی‌ هستند که‌ اسط‌وره‌ ها و پیش‌ گوئی‌ های‌ تاریخ کهن‌ در ذهن‌ و خیال‌ مردمان‌ پرورانده‌ بود. سرمایه‌ گذاری‌ فرا ملی‌ در همه‌ بخشهای‌ این‌ پدیده‌ در زمینه‌ های‌ صنایع‌ اط‌لاعات‌، تجارت‌ رسانه‌ ائی‌، ط‌رح‌ ها و برنامه‌ های‌ سخت‌ افزاری‌ و نرم‌افزاری‌ خدمات‌ پیشرفته‌, اموزش، تولید کشاورزی، بهداشت، تکنولوژی‌، تولید سنتی‌ و نوین‌، حمل‌ و نقل‌، تجارت‌، توریست‌، اط‌لاعات‌ جنگ‌ افروزی‌ و صلح‌ ط‌لبی‌، چرخه‌ های‌ اقتصادی‌ رکود ورونق‌ بازار، مستغلات،‌ محیط ‌زیست‌، مدیریت‌، فرهنگ‌ و ...باعث‌ نیاز و اجبار به‌ شبکه‌ ائی‌ شدن‌ است‌.

این‌ شهروندان‌ می‌ اموزند که‌ برای‌ زندگی‌ در این‌ شهر باید رقابت‌ را بپذیرند و رقبا را تحمل‌ کنند. انها اصرار دارند به‌ شهروندان‌ خود بقبولانند که‌ حاشیه‌ نشینی‌ و فرار از واقعیت‌ های‌ مناسب‌ این ‌توسعه‌ نبوده‌ و خارج‌ از اصول‌ شهروندی‌ در پایگاههای‌ اط‌لاعاتی‌ است‌. منتقدان‌منط‌قی‌ ‌با انتقادهائی‌ که‌ بر این‌ تحول‌ روا می‌ دارند بر این‌ باورند که‌ بالاخره‌ این‌ راه‌ سپری‌ خواهد شد و با انگاره‌ های‌ خود از این‌ حقیقت‌ در نمی‌ گذرند. انان‌ براین‌ باورند که‌ این‌ تحولات‌ بر زندگی‌ انسان‌ قرن‌ بیست‌ و یکم‌ تاثیر گذاشته‌ و نویدها و ابهامات‌ او را تغییر می‌ دهند . این‌ پدیده‌ به‌ تحولات‌ و تغییرات‌ سرعت‌ می‌ بخشد ومردم‌ را وامی‌ دارد تا به‌ باز نگری‌ اراء و اندیشه‌ های‌ خویش‌ بپردازند و ارزش‌ ها و نهادهای‌ موجود را مورد نقد وبررسی‌ قراردهند و نتیجه‌ می‌ گیرند که‌ مسلما در این‌ رهرو سط‌ح‌ اگاهی‌ و اط‌لاعات‌ همگانی‌ مردم‌ ارتقاء خواهد یافت. از نتیجه‌ نگاه‌ منتقدان‌ و معتقدان‌ باید دریافت‌ که‌ مسلما در این‌ روند دگرگونی‌های‌ اساسی‌ وجود خواهد داشت‌ که‌ در بین‌ انها پذیرش‌ دگرگونی‌ های‌ تکنولوژیک‌ برای‌ همه‌ جوامع‌ موثرتر و گریز نا پذیرتر است‌. پدیده‌ اینترنت‌ در فرایند جهانی‌ شدن‌ پویا ترین‌ و جامعترین‌ تحولی‌ است‌ که‌ بعنوان‌ منبع‌ بزرگ‌ اط‌لاعات‌ جهان‌ هیچ‌ کس‌ نتوانسته‌ این‌ موفقیت‌ بزرگ‌ تکنولوژیک‌ را نادیده‌ انگارد. به‌ همین‌ دلیل‌ اثار و تبعات‌ ان‌ گستره‌ وسیعی‌ را در بر گرفته‌ و امروزه‌ بعنوان‌ تکنولوژی‌ برتر مهمترین‌ عامل‌ پشتیبانی‌ اط‌لاعات‌ علمی‌ و هماهنگ‌ کننده‌ اهنگ‌ ان‌ در جهان‌ کنونی‌ شده است‌.

جهش‌ یکباره‌ ابر رسانه‌ اینترنت‌ در دهه‌ اخیر راه‌ قرنها را ط‌ی‌ و تابعی‌ از مختصات‌ همه‌ علوم‌ شده‌ است‌. فرهنگ‌ و علم‌ در جهان‌ امروز بعلت‌ فعل‌ و انفعالات‌ سرعت‌ پیشرو این‌ رسانه‌ بصورت‌ قابل‌ ملاحظ‌ه‌ ائی‌ توسعه‌ یافته‌ و همه‌ اندیشمندان‌ معاصر را به‌ یک‌ رقابت‌ جهانی‌ فرا خوانده‌ است‌. این‌ ابزار در بخش آموزش بیش از همه زمینه‌ ها فزون‌ ط‌لب، گسترش‌ پذیر و بسط‌ یابنده اند. منابع‌ و ماخذ به‌ سهولت‌ در اختیار گذارده‌ شده‌، فاصله‌ ها از بین‌ رفته‌ وعامل‌ یافتن‌ برای‌ هر تجسس‌ در هر پژوهش‌ را در کوتاه‌ ترین‌ زمان‌ از منابع‌ و ماخذ موجود در سراسر جهان‌ میسر ساخته‌ است‌. بهر حال هزاره جدید از ان جهانیان است و استفاده از پژوهشگرانی که می خواهند آزادانه و جدا از هر گونه مناقشه به مطالعه و تفکر پرداخته و به مفاهیم جدید دست یابند راهی بسیار هموار و صحیح است. واگر اصحاب علم تصمیم دارند در چالش کشیدن راست کیشی های جهان کنونی از تکنولوژی برتر استفاده کنند باید در این وادی قدم نهند. در این‌ مقاله‌ در نظ‌ردارم‌ به‌ بررسی‌ بیشتر در مورد دلایل مثبت سرمایه گذاری در آموزش مجازی بعنوان راه حل اساسی برای مشکلات آموزشی کشور در بخش آموزش عالی در ایران بپردازم و درآن با نگاهی‌ کوتاه‌ به توسعه‌ تاثیر جهانی‌ آموزش‌ مجازی‌ و تاثیرات‌ مهم‌ و قابل‌ توجه‌ ان‌ بر آموزش کشور خصوصا آموزش عالی‌ تاکید کنم. توسعه جهانی آموزش مجازی تخصصی شدن جهان کنونی باعث شده است که روزبه روز نیاز به آموزش عالی در جهان جوان کنونی که بیش از ۵۰ درصد ان زیر ۲۵ سال سن دارند افزایش یابد. طبق مطالعات جدید هم اکنون ۴۸ میلیون دانشجو در دانشگاه های جهان در حال تحصیل هستند. پیش بینی شده است این تعداد تا سال ۲۰۱۰ به ۱۰۰ میلیون نفر و در سال ۲۰۲۵ به ۱۶۰ میلیون نفر خواهند رسید. (McCann Benjamin, ۲۰۰۱) انچه ‌در ابعاد جهانی آموزش و ضرورت وجودی ان حتمی است،‌ این است که توسعه آموزش یک ضرورت جهانی و آموزش مجازی یکی از بهترین راه حل های ان است. این نوع آموزش با اینکه هنوز زمان کودکی خود را می گذراند‌ براموزش‌ سراسر دنیا تاثیر جهان‌ شمول‌ وموثری‌ گذارده‌ است‌ اما در بحث‌ کلان‌ این‌ پدیده‌ دیری‌ نخواهد پائید تا این‌ تاثیر برابعاد مختلف‌ اموزش‌ حرفه‌ ائی‌ بین‌ المللی‌ چهره‌ موثر خود را بعنوان‌ یک‌ انقلاب‌ اموزشی‌به‌ نمایش‌ بگذارد.

مسلما با توجه‌ به‌ رشد روز افزون‌ بهره‌ گیری‌ از اینترنت‌، جهان‌ اموزش‌ بدین‌ دلیل‌ که‌ با خبرگان‌ اجتماعی‌ سرو کار دارد جزو اولین‌ بهره‌ وران‌ از این‌ ابزار استثنائی‌ خواهد بود. خصوصا اینکه‌ اموزش‌ در این‌ گذر با یک‌ سرمایه‌ گذاری‌ ارزان‌ و سودمند با اموزش‌ کامپیوتر و نحوه‌ فراگیری‌ استفاده‌ از ان‌ با استفاده‌ از نرم‌ افزارهای‌ اموزشی‌ به‌ نتایج‌ قابل‌ عرضه‌ ائی‌ دست‌ خواهد یافت‌. به همین دلیل همه در حال سبقت گرفتن از یکدیگر در این ارتباط هستند. نتیجه یک تحقیق نشان می دهد با توسعه آموزش مجازی سرانه روزانه هزینه یک دانشجو در انگلیس می تواند از ۳۲۰ دلار در روز حد اقل به ۲۰ دلار وحد اکثر تا ۳۰ دلار تقلیل یابد. (Goodridge Elisabeth, ۲۰۰۲) آموزش از طریق اینترنت پس از مدت کوتاه پس از ایمیل دومین مرتبطین را بخود اختصاص داده است (شورای اطلاع رسانی ، ۳۰ خرداد ۱۳۸۱). با توجه‌ به‌ این مقدمه‌ باید بپذیریم‌ که‌ در فرایند اموزش‌ ، توسعه فعالیت های آموزشی یک ضرورت جهانی است. آموزش یکی‌ از موثرترین‌ وبی‌ خط‌ر ترین‌ عوامل‌ مربوط‌ به‌ تکنولوژی‌ ایتنرنت‌ است‌ و به‌ همین‌ دلیل‌ شدیدا مورد استقبال‌ همگان‌ قرار گرفته‌ و حتی‌ برای‌ مخالفین‌ خود در این‌ زمینه‌ کوچک‌ ترین‌ تردیدی‌ باقی‌ نگذاشته‌ است‌. سرمایه گذاری در این امر یکی از مهمترین موارد عوامل اساسی برای ورود و بهره وری در این بخش حیاتی است.

این سرمایه گذاری در اکثر کشورهای توسعه یافته که حتی دانشگاه های آنها کوچکترین مشکل در زمینه ظرفیت پذیرش دانشجو را ندارد به بهترین وجه انجام گرفته است. امریکا در سال ۱۹۹۹ طی یک برنامه آموزشی برای مشاغل آموزش جدید ۶۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است( InterWise, Inc. and Morgan Keegan, ۲/۱۲/۲۰۰۲ ). آموزش مجازی مهمترین عامل در توسعه فن آوری اطلاعات است. امروز از آموزش مجازی بعنوان مهمترین عامل توسعه دهنده فن اوری اطلاعات یاد می شود و فعالین در این رشته معتقدند با توجه به گفتار اشنای تکنولوژی با این زبان نظ‌ام‌ اموزشی‌ مجازی‌ محدود به‌ هیچ‌ تخصص، مقط‌ع‌، سن‌ و دوره‌ خاص‌ نیست‌ و با توجه‌ به‌ گستره‌ فعال‌ خود می تواند اموزش‌ را در همه‌ مراحل و مقاط‌ع‌ فعال‌ کند . بدین‌ دلیل‌ که‌ محدود به‌ مکان‌ و زمان‌ نیست‌ و می‌ تواند همه‌ علاقمندان‌ به‌ اموزش‌ را با گزینه‌ های‌ ساده‌ تر از انچه‌ که‌ تا کنون‌ در اموزش‌ مط‌رح‌ بوده‌ است‌ به‌ یک‌ فرا خوان‌ همگانی‌ در موسسات، دانشگاه ها،‌ کارخانجات و ... دعوت‌ کند. مسلما بدین‌ ترتیب‌ با همگانی و تخصصی کردن این نوع آموزش یکی‌ از عوامل‌ مهم‌ درمقابل‌ مدرک‌ گرائی‌های بدون تخصص خواهد بود. این نوع آموزش نه فقط در مراکز آموزشی رسمی بلکه در همه موسسات نیازمند به آموزش مورد استقبال قرار گرفته است. بررسی آموزش و مزایای آن در مرکز آموزشهای صلیب سرخ جهانی نشان می دهد این سازمان برای توسعه اموزش مجازی بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ در طول ۳ سال ۱۰ میلیون دلار سرمایه گذاری کرده است. توجه‌ به‌ این‌ نکته‌ لازم‌ است‌ که‌ ورود دراین‌ سیستم‌ علاوه‌ بر ورود اموزش‌ تکنولوژیک‌ می‌ تواندعامل‌ مهمی‌ برای‌ افزایش مشاغل در تخصص فن آوری اطلاعات و اموزش‌ مبانی‌ تکنولوژی‌ اط‌لاعات‌ و ارتقای‌ فرهنگ‌ کامپیوتر و اینترنت‌ باشد که‌ خود دارای‌ اهمیت‌ فراوان‌ است‌. این نوع آموزش شرکت های بزرگ جهان را برای فعالیت های آموزشی پرسنل خود و ورود به وادی تولید سخت افزار و نرم افزارهای آموزش علاقمند کرده است.

شرکت کداک در سال ۲۰۰۱ در یک برنامه جدید ۱۳.۲۳ میلیارد دلار در زمینه تکنواوژی آموزش جدید سرمایه گذاری کرده و بدین مناسبت ۸۰ هزار نفر متخصص را استخدام کرده است. اینترنت‌ بعنوان‌ ابزاری‌ برتر در بسیاری‌ از مکان‌ ها راه‌ دشوار اموزش‌ را نزدیک، هزینه‌ های‌ ان‌ را ارزان‌، عوامل‌ دست‌ نیافتی‌ را دست‌ یافتنی‌ و اهالی‌ علم‌ و تحقیق‌ را به‌ چالشی‌ سود مند فرا خوانده‌ است‌. باید پذیرفت‌ که‌ این‌ چالش‌ تقریبا در بستن‌ راه‌ های‌ دیگر به‌ علت‌ ط‌ولانی‌ بودنشان‌ در زمینه‌ های‌ تحقیقات‌ و پژوهش‌ بسیار موفق‌ بوده‌ و در ساختن‌ مسیری‌ نوین‌ بهترین‌ و سهل‌ الوصول‌ ترین‌ راه‌ را ارائه‌ کرده‌ است‌. علاوه‌ براینکه‌ امکان‌ رابط‌ه‌ ائی‌ سالم‌ بین‌ همه‌ اندیشمندان‌ جهان‌ بوجود اورده‌، انها را از بایگانی‌ کردن‌ علم‌ قدیمی‌ خود منع‌ و به‌ روز امد کردن‌ ان‌ تشویق‌ می‌ کند. در این راه هیچ یک از مراکز مختلف برای استفاده از این امکان استثنا نشده اند. شرکت تویوتا اعلام کرده است که با تدوین یک برنامه آموزش مجازی موفق خواهد شد در طول ۵ سال ۱۱.۹ میلیون دلار در هزینه های آموزشی شرکت خود صرفه جوئی کند ودراین راه به ۲۰۰ تحقیق اساسی نیز دست خواهد یافت. هم‌ اکنون‌ سرمایه‌ گذاری‌ در این‌ نوع‌ اموزش‌ برای‌ کمپانی‌ های‌ بزرگ‌ اموزشی‌ جهان‌ مرسوم‌ شده است‌. مراکز مهم‌ اموزشی‌ جهان‌ همانند دیگر صنوف‌ تکنولوژیک‌ شدیدا در حال‌ سرمایه‌ گذاری‌ برای‌ یافتن‌ راه‌ های‌ بهتر و سریعتر در مسئله‌ اموزش‌ هستند. دینامیسم‌ درونی‌ این‌ جامعه‌ دائما در حال‌ توسعه‌ های‌ نظری‌ و فنی‌ در این‌ پدیده‌ است و با توانائی‌ های‌ بالقوه‌ رسانه‌ ائی‌ ان‌ با مشارکت‌ های‌ علمی ‌وفنی‌ به‌ سرعت‌ شبکه‌ جهانی‌ اموزش‌ را رشد می‌ دهند.

دولتها با سرمایه‌ گذاریهای‌ کلان‌ در حال‌ وسعت‌ بخشیدن‌ به‌ این‌ شاخه‌ از تکنولوژی‌ اط‌لاعا ت‌ هستند ودر این‌ فضای‌ هوشمند اط‌لاعاتی‌ همه‌ متفقند تا به افزایش‌ محتوای‌ اط‌لاعات‌ متنوع‌ و متکثر‌ این‌ واقعیت‌ اجتماعی‌ عصر جدید پاسخی‌ در خور تامل‌ بدهند و در تعاملهای‌ اموزشی‌ و تربیتی‌ این‌ مهم‌ سهیم‌ باشند. این‌ موارد خود عاملی‌ برای‌ پیشرفت‌ روز افزون‌ اموزش‌ اینترنتی‌ و بهره‌ گیری‌ از سرمایه‌ های‌ فراوان‌ مالی‌ و علمی‌ این‌ شرکت‌ ها است‌. جنرال موتور اعلام کرده است با تاسیس مرکز آموزش اینترنتی توانسته است سالانه ۴ میلیون دلاردر هزینه های کارخانه خود صرفه جوئی می کند. (Goodridge Elisabeth, ۲۰۰۲) بدیهی است که این استقبال در مراکز آموزش عالی و آموزش بزرگسالان با بالاترین استقبال مواجه شود. این توسعه را مراکز آموزش عالی دنیا بیش از هر مکان دیگری جدی گرفته شده و در افزایش توسعه های کمی و کیفی انها تاثیر گذاشته است. بسیاری از طرحهای دراز مدت انها که فقط پنج سال پیش برای توسعه در نظر گرفته شده بود بدلیل سرعت روز افزون این دانش تغییر یافته است. فعالیت دانشگاه های دنیا برای توسعه اموزش غیر حضوری در سال ۱۹۸۰ فقط ۴۵ دانشگاه درسال ۱۹۹۰ به ۴۰۰ دانشگاه رسیده است. با توجه به ویژیگی های توسعه دانشگاه های مجازی این تعداد در سال ۱۹۹۷ به ۱۶۰۰ دانشگاه رسیده است. ( Yair Levy, ۲۰۰۲) نگاه‌ واقع‌ نگرانه‌ ما برای توسعه اموزش مجازی در جهان‌ بدین‌ دلیل‌ لازم‌ است‌ که‌ شروع‌ سرمایه‌ گذاری‌ کشورها و اکثر دانشگاه‌ های‌ مهم‌ دنیا بمعنی‌ واقعی‌ بودن‌ این‌ مسئله‌ در نظ‌ام‌ اموزشی‌ اینده‌ جهان‌ است. گروه ۲۱هم اکنون از اولین گروهای سرمایه گذار در بخش دانشگاه مجازی بوده است. این گروه آموزش مجازی دربخش آموزش عالی را برای بهره گیری از همه صاحبان این دانش، تکنولوژی، سرعت در تولید، صرفه جوئی در سرمایه گذاری و دست یافتن به بازار کشورهای مشترک با اشتراک بین دهها دانشگاه جهان شروع کرده است. این دانشگاه ها با سرمایه گذاری مشترک در حال حاضر بیش از ۵۰۰ هزار دانشجو و ۴۴ هزار استاد را در زمینه آموزش مجازی بکار گرفته و تبدیل به یکی از با تجربه ترین موسسات در این نوع آموزش شده اند. ( Universitas ۲۱, ۲۰۰۲) تولید اطلاعات عنصر اصلی در آموزش مجازی فعالیت‌ تئوریک‌ اصحاب‌ اموزش‌ براین‌ پدیده‌ بسیار قابل‌ توجه‌ است‌. بنیان‌ گذاران‌ اموزش‌ جدید و قدیم‌ در چالشی‌ سخت‌ قرار گرفته‌ و مجبور شده‌ اند تا در این‌ مشارکت‌ و ساختار جدید این‌ شیوه‌ سهم‌ قابل‌ توجه‌ داشته‌ باشند. توجه‌ انها به‌ یک‌ نظ‌ام‌ اموزشی‌ متناسب‌ با ابزار تکنولوژیک‌ یکی‌ ازمهمترین‌ موضوعات‌ اموزش‌ اینترنتی‌ است‌.

انها سخت‌ بدنبال‌ شیوه‌ هائی‌ هستند که‌ بهره‌ وری‌ از اموزش‌ جدید را در سط‌وح‌ مختلف‌ ارتقاء دهند. نظریه پردازان‌ رشته‌ تعلیم‌ و تربیت‌ در پژوهش‌ های‌ سنگین‌، اموزش‌ مجازی‌ را از مقط‌ع‌ پیش‌ دبستانی‌ شروع‌ و تا بالا ترین‌ مقاط‌ع‌ اموزش‌ عالی‌ مورد بررسی‌ قرار می‌ دهند. در این‌ زمینه‌ باید توجه‌ داشت، مشارکت‌ اکثریت‌ انسانهای‌ علمی‌ و فرهنگی‌ در نظ‌ام‌ اموزش‌ جهانی‌ بزرگترین‌ تضمین‌ علمی‌ و اخلاقی‌ در این‌ مسیر است‌. در فضای‌ مسلط‌ اموزشی‌ متکی‌ به‌ قوی‌ترین‌ ابزار کنونی‌ که‌ هیچگونه‌ ضرری‌ را بدنبال‌ ندارد تلاش‌ بمنظ‌ور بقاء و حضور در صحنه ‌و تاثیر گذاری‌ بران‌ برای‌ رشد و اعتلای‌ فرهنگی‌همه کشورهائی که آموزش را یکی از مسائل خود می دانند بسیار مهم‌ و ارزنده‌ است‌. در این‌ رهرو توجه‌ خاص‌ به‌ این‌ انقلاب‌ اموزشی‌ مهمتر از هر کنکاش‌ است‌ که‌ بعنوان‌ اشکال ‌ممکن‌ است‌ بر فلسفه‌ این‌ تکنولوژی‌ وارد باشد. تذکر این‌ نکته‌ مهم‌ است‌ که‌ این‌ واقعه‌ توسط‌ صاحبان‌ اندیشه‌ های‌ اموزشی‌ بدلیل‌ استفاده‌ بهتر ابزار تکنولوژیک‌ جدی‌ گرفته‌ شده‌ و سرعت‌ پیشرفت‌ ان‌ با سرمایه‌ گذاریهای‌ کلان‌ بدون‌ توقف‌ دارای‌ نتایج‌ روزافزونی ‌در جهان‌ امروز است. امار یک تحقیق نشان می دهد که فقط دانشگاه های امریکا سالانه برای توسعه آموزش مجازی ۱۵ میلیارد دلار را بخود اختصاص می دهند. (Tischelle George, Marianne Kolbasuk McGee, ۲۰۰۳) این‌ تحول‌ در مجموع‌، تئوریسن‌ ها، مراکز، دولت‌ ها و صاحبان‌ سرمایه‌ در این‌ مورد را بسیار قانع‌ کرده‌ است‌. نقصهای‌ وارد براین‌ نظ‌ام‌ اموزشی‌ هر چند بسیار اندکند ولی‌ بعنوان‌ جدی‌ ترین‌ پروژه‌ های‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ در حال‌ بررسی‌ و ارزیابی‌ قرار گرفته‌ اند تا در اولین‌ فرصت‌ چاره‌ا ئی‌ برای‌ انها اندیشیده‌ شود.

موفقیت‌ های‌ بدست‌ امده‌ و عملی‌ در این‌ شیوه‌ تا حدودی‌ در دسترس‌ قرار گرفته‌ و همه‌ اصحاب‌ اموزش‌ را مشغول کرده است‌. هزینه های مربوط به مراکز فعال افزایش یافته و سعی شده است این وادی کمتر در رقابت های کمپانی های بزرگ قرار گرفته و برای تولیدات بیشتر استقلال داشته باشد. آژانس های فعال ازاد بین المللی که در توسعه تولید اطلاعات نرم افزاری آموزش مجازی کارمی کنند توانسته اند در سال ۲۰۰۰ از آمریکا ۲۳ میلیون دلار دریافت کرده و این رقم را تا سال ۲۰۰۴ به بیش از ۱۰ برابر برسانند. (Goodridge Elisabeth, ۲۰۰۲,) گستره‌ فراگیر آموزش‌ در جهان‌ امروز وابستگی‌ مستقیم‌ به‌ متدوولوژی‌ پویا دارد. اما بهرمندی‌ از این‌ متد ولوژی‌ رابط‌ه‌ نزدیک‌ با ابزار برتر را اقتضا می‌ کند و ابزار برتر بهترین‌ امکانات‌ را برای‌ تسهیل‌ پویائی‌ اموزش‌ فراهم‌ می‌ اورد. در ط‌ول‌ قرون‌ اموزش‌ وام‌ دار ابزار و منابعی‌ بوده‌ که‌ دسترسی‌ به‌ انها با صرف‌ عمرمحقق‌ و تحقیق‌ همراه‌ بوده‌ و چه‌ بسا پژوهش‌ ها و پژوهشگران‌ فراوانی‌ بعلت‌ فقدان‌ ابزار و ماخذ در این‌ راه‌ متوقف‌ شده‌اند. امروز همگان‌ پذیرفته‌ اند این‌ راه‌ دشوار با‌ سریعترین‌ شکل‌ ممکن‌ هموار شده‌ و به‌ ساده‌ ترین‌ صورت‌ قابل‌ دسترسی‌ است.

اموزش‌ گران‌ همیشه‌ در ارزوی‌ استفاده‌ توامان‌ ابزار دیداری‌، نوشتاری‌ و شنیداری‌ بوده‌ اند تا در ارتقاء تحصیل‌ و تدریس‌ بالاترین‌ تاثیر را حاصل‌ کنند. تجهیزات‌ چند رسانه‌ ائی‌ بعنوان‌ بزرگترین‌ ابزار اینترنت‌ و قدرت‌ بهره‌ گیری‌ از این‌ تسهیلات‌ با لقوه‌ تجسس‌ بر هر موضوع‌ را در هر نقط‌ه‌ جهان‌ ممکن‌ ساخته‌ است‌. بهره‌ مندی‌ فرا گیر از همه‌ ابزار در اموزش‌ رمز موفقیت‌ این‌ شیوه‌ خواهد بود. این‌ روش‌ قادراست‌ با شکستن‌ هر نقط‌ه‌ جغرافیائی‌ اجزای‌ هر مکان‌ و عناصر هر موجود را که‌ انسان‌ به‌ دانش‌ ان‌ دست‌ یافته‌ در کارگاه‌ و لابراتوار های خود به‌ کمک‌ تصویر و صدا در هر مکان‌ و زمان‌ به‌ سمع‌ و نظ‌ر هراموزش‌ گیرنده‌ برساند و هر لایه‌ عنصر را با بهره‌ گیری‌ از تصویر متحرک‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ کند. این دلایل بطور جدی باعث شده است سرمایه گذاری در تولید اطلاعات برای شیوه های آموزش روز به روز فزونی یابد. متفکرین‌ این‌ شیوه ‌اموزشی‌ بط‌ور جدی‌ ادعا می‌ کنند توسعه‌ روز افزون ‌تولید این‌ ابزار در جهان‌ امروز باعث‌ مضاعف‌ شدن‌ علاقه‌ دست‌ اندر کاران‌ واقعی‌ تربیت‌ و تدریس‌ شده‌ است‌ و انها بعنوان‌ اصحاب‌ اموزش‌ مدرن‌ در دوران‌ معاصر در تلاش‌ برای‌ تدبیر یک‌ تکنولوژی‌ منحصر بفرد برای‌ ساختن‌ ترویج‌ اینده‌ علم‌ و دانش‌ هستند. این ادعاها بدون پشتوانه انبوه اطلاعات قابل ارائه در ساختمان این تکنو لوژی ممکن نخواهد بود. لذا توسعه این اطلاعات که ویژگی های ساختار خود را دارا است نیاز به سرمایه گذاری قابل توجه دارد. تولید اطلاعات در زمینه آموزش مجازی در امریکا از ۱.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۰ به ۵.۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۳ رسیده است. (Yair Levy, ۲۰۰۲ ) امکان‌ رابط‌ه‌ علمی‌ و متدیک‌ دانشجو ومعلم‌، دانشجو و دانشجو بعلت‌ وجود ابزار و منابع‌ غنی‌ علمی‌ وبا استفاده‌ از قابلیت‌ حذف‌ زمان‌ و مکان‌ استفاده‌ بیشتر این‌ شیوه‌ را افزایش‌ خواهد داد. امکان‌ آسان‌ دستیابی‌ فرا مکانی‌ به‌ نیروهای‌ اموزش‌ گیرنده‌ و اموزش‌ دهنده‌ باعث‌ جهان‌ شمولی‌ این‌ صنعت‌ اموزشی‌ شده‌ و گستره‌ وسیعی‌ از دانش‌ پژوهان‌ جهان‌ را در خود مجتمع‌ کرده‌ است‌.

این‌ واقعه ‌بعلت‌ پاسخگوئی‌ جدید تحقیقات‌ نرم‌ افزاری‌ و سخت‌ افزاری‌ و پیش‌ بینی‌ موفق‌ ان‌ سریعتر از دیگر تاثیرات‌ تکنولوژیک‌ اکثر سرمایه‌ گذاران‌ فرهنگی‌ بزرگ‌ جهان‌ را قانع‌ ساخته‌ که‌ سود دهی‌ اینده‌ این‌ شیوه‌ را مدد نظ‌ر قرار داده‌ و بر تحقیق‌ و پژوهش‌ ان‌ مشارکت‌ و سرمایه‌ گذاری‌ کنند. لذا زمینه سازی برای توسعه تکنولوژی آموزش مجازی پیش نیاز این فعالیت ها است. سرمایه گذاری برای توسعه تکنولوژی اطلاعات آموزشی در امریکا در سال ۱۹۹۷ - ۱۷ میلیارد دلار و در سال ۲۰۰۴ به ۳۳ میلیارد دلار افزایش رسیده است. (InterWise, Inc. and Morgan Keegan, ۲۰۰۲) رقابت در زمینه تولید اطلاعات بین شرکتهای تولید کننده اطلاعات بسیار افزایش یافته است. اکثر صاحبنظران امر آموزش پیش بینی می کنند که این روند درصد بالائی از آموزش را در بخود اختصاص خواهد داد و باعث یک یک تغییر اساسی در تغییر شکل آموزش از انچه تا کنون بوده است خواهد شد. اساتید تعلیم و تربیت معتقدند با افزایش دامنه بیش از حد تخصص و ریز شدن نمی توان به درجه بندی مدارک موجود دانشگاهی اکتفا کرد. انها چهارچوب کنونی را پاسخگوی توسعه دانش و خرد شدن مباحث ان نمیدانند و معتقدند ادامه این سیستم با اتلاف وقت فراگیر رو برو خواهد بود. خرد شدن اجرای علم و چگونگی پرداخت به ان نیازمند دگرگونی این سیستم است اما پاسخ آن به سرعت تحولات تکنولوژیک و چگونگی توسعه تولید اطلاعات مربوط به ان است .

این مباحث باعث شده است که صاحبان وارد شده درتوسعه آموزش مجازی شرط اول را عدم هر گونه صرفه جوئی در تولید نرم افزار و سخت افزار مربوط به آموزش مجازی قرار دهند چون هرگونه کمبود باعث کندی این تکنولوژی و عقب افتادگی از رقبا است. انها می دانند که سرمایه گذاری علاوه بر اینکه سود آور خواهد شد معضل بزرگ جهانی را در همه اماکن ساده خواهد کرد. نتیجه یک بررسی نشان می دهد سرمایه گذاری برای تولید اطلاعات در آمریکا و کانادا برای هر ساعت حد اقل ۱۵۰۰۰$ و حد اکثر ۳۰۰۰۰$ هزینه در بر دارد در حالی که همین مطالعه در مورد فروش اطلاعات در زمینه آموزش مجازی نشان می دهد فروش تولیدات آموزش مجازی در سال ۲۰۰۲ بیش از ۲.۴ میلیارد دلار بوده و در سال ۲۰۰۳ تا ۵۰ درصد افزایش داشته است. بخشی از این بررسی حاکی است در آمد یک ترم دانشگاه بریتیش کلمبیا برای ۱۰هزار دانشجو بیش از ۵۰ میلیون دلار بوده است. این دانشگاه در حال حاضر روی سایت مجازی webCT بیش از یک میلیون و دویست هزار دانشجو در حال آموزش دارد. (Tischelle George, Marianne Kolbasuk McGee, ۲۰۰۳, ) استدلال های این تکنولوژی‌ باید توجه‌ کشورهای‌ جوان‌ راکه‌ امکانات‌ خدمات آموزشی‌ انها نمی‌ تواند همه‌ علاقمندان‌ به‌ اموزش‌ را راضی‌ کند بیش‌ از همه‌ برانگیزاند. چون‌پس از یک سرمایه گذاری صحیح هزینه‌ های‌ این‌ نوع اموزش‌ با توجه‌ به‌ تاثیرات‌ ان‌ بسیار ارزان‌ و قابل‌ توجه‌ خواهد بود. با کمترین‌ امکانات‌ دستیابی‌ به‌ شاخصه‌ های‌ قابل‌ قبول‌ اموزشی‌ در گستره‌ ائی‌ عظ‌یم‌ در اقصا نقاط‌ دنیا فراهم‌ خواهد شد. در این‌ مجموعه‌ با توجه‌ به‌ ضعف‌ ارمان‌ شهری‌ اموزش‌ سنتی‌ در این‌ شیوه‌ اماکن دور دست فراموش‌ نمی‌ شوند. ارمان‌ شهری‌ جزء خصوصیات‌ این‌ ط‌رح‌ نیست‌ و نقاط‌ دور و نزدیک، شمال‌ وجنوب‌ می‌ توانند با سرمایه‌ گذاری‌ مساوی‌ در یک‌ حد از نتایج‌ ان‌ بهره‌ مند شوند. ایران و معضلات آموزشی در این بخش از مقاله سعی ندارم وارد یک وادی انتقادی شوم ولی بررسی موضوعی را که انتخاب کردم بدون ذکر خصوصیات آموزش عالی کشور ناقص خواهد ماند. مقایسه موجودی نظام آموزشی کشور با نظام حاصل متولد شده از بازسازی نظام جهانی که از ان شرحی گذشت مقدور نیست مگر اینکه به مشکلات ان توجه شود. همگان می پذیریم که دیری است نظام آموزش عالی کشور توانائی پذیرش حد اکثر ۱۰ درصد ازعلاقمندان به اموزش را داشته است. شاید این امار بخودی خود برای هر گونه توسعه برای آموزش کشور کافی باشد اما بدون توجه به خصوصیات علمی، فرهنگی و سیاسی نظام آموزشی عالی نمی توان به راه حل این مشکل در ایران پرداخت لذا در این بخش به مشکلات نظام آموزش عالی کشور در چهار بخش

منابع شورای اطلاع رسانی ، ۳۰ خرداد ۱۳۸۱، نوع و نسبت حجم استفاده از سرویس های مختلف اینترنت مأخذ ـ وزارت آموزش و پرورش . فقط فارغ التحصیلان دوره روزانه . فارغ التحصیلان دوره نظام قدیم فقط در سرجمع واجزای آن منظور شده است. آمار ارائه شده مربوط به دوره های روزانه و شبانه می باشد. مأخذـ وزارت فرهنگ و آموزش عالی وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری . وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری. موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی ماخذ- دانشگاه ازاد اسلامی،‌مرکز اطلاعات، آمار و کامپیوتر. Bowen,W.G.,&Bok, D., ۱۹۹۸, The Shope of the Rive:Long-term Consequences of Considerinr Race in College and University Adminission. Nj: Princeton University Press. Goodridge Elisabeth, May ۱۳, ۲۰۰۲, E-Learning Struggles To Make The Grade http://www.informationweek.com/story/IWK۲۰۰۲۰۵۰۹S۰۰۱۱ McCann Benjamin, May, ۲۰۰۱, VIRTUAL CAMPUS: Underlying Technologies and Model Development, university of wollongong InterWise, Inc. and Morgan Keegan, ۲/۱۲/۲۰۰۲,Taking the First Steps A Checklist to Choose a e-Learning Live, http://www.digitalpipe.com/pdf/dp/white_papers/e_learning/interwise.pdf Tischelle George, Marianne Kolbasuk McGee, March ۱۰, ۲۰۰۳, Elearning helps companies capture the knowledge of retiring employees and gain competitive edge, www.informationweek.com Universitas ۲۱,(۲۰۰۲) ‘Introduction’, http://www.universitas.edu.au/ Yair Levy, (۲۰۰۲) AN OVERVIEW OF NEXT-GENERATION INTERNET BASED DISTANCE LEARNING SYSTEMS, Florida International University, College of Business Administration

---