نقرس در یک نگاه

نام بیماری نقرس با بیماری پول‌دارها و افراد متمکن گره خورده است. اما این بیماری امروزه پول‌دار و غیرپول‌دار نمی‌شناسد.
یکی از بیماری‌هایی که از سال‌ها پیش شناخته شد بیماری …

نام بیماری نقرس با بیماری پول‌دارها و افراد متمکن گره خورده است. اما این بیماری امروزه پول‌دار و غیرپول‌دار نمی‌شناسد.

یکی از بیماری‌هایی که از سال‌ها پیش شناخته شد بیماری نقرس است. این بیماری در اثر مقادیر بیش از حد اسیداوریک پدید می‌آید. اسیداوریک ماده‌ای است که بدن شما به‌طور طبیعی از سوخت و ساز پروتئین‌هایی به نام پورین تولید می‌کند.

وقتی شما دچار نقرس می‌شوید، بدن‌تان مقادیر بیش از حد اسیداوریک تولید می‌کند و یا دفع ادراری اسیداوریک کاهش می‌یابد. در ۹۰ درصد افراد مبتلا به نقرس مشکل ترشح کم اسیداوریک در ادرار است. اسیداوریک به‌طور معمول در خون نامحلول است و از طریق کلیه‌ها وارد ادرار می‌شود. در افراد دارای نقرس، اسیداوریک بیش از حد می‌تواند موجب تولید کریستال‌های تیزی شود که در مفاصل و بافت‌های اطراف آنها رسوب می‌کنند و موجب درد، تورم و التهاب می‌شوند. نقرس اغلب مفصل شست پا را درگیر می‌کند اما توانایی درگیری مچ پا و دست و همچنین سایر مفاصل پا، زانوها و گاه گداری نیز دست‌ها و آرنج را دارد. هر فرد دارای اسید اوریک بیش از حد دچار نشانه‌های نقرس نخواهد شد.

نقرس از کجا می‌آید؟

از عواملی که می‌توانند در ایجاد نقرس دخیل باشند، می‌توان به غذاها دارای پورین زیاد مانند گوشت قرمز، نوشیدن الکل، اضافه وزن، کلسترول بالا، دیابت و مصرف برخی داروهای اشاره کرد. برای مثال، مصرف برخی داروهای ضد فشارخون می‌تواند در توانایی کلیه‌های شما برای خارج کردن اسیداوریک از خون اختلال ایجاد کند. مصرف روزانه دوز پایین آسپیرین نیز می‌تواند سطوح اسیداوریک خون را با ممانعت از ترشح آن بالا ببرد. فشار و استرس ناشی از آسیب فیزیکی مانند شکستگی استخوان یا یک عمل جراحی می‌تواند حمله نقرس را تشدید کند. حمله نقرس می‌تواند ظرف چند ساعت شکل گیرد مفصل ناگهان به شدت دردناک می‌شود و ناحیه اطراف آن داغ، قرمز و متورم می‌شود. مفصل برای چند روز دردناک می‌ماند. اغلب ناراحتی به تدریج ظرف یک تا دو هفته فروکش می‌کند.

۹۰ درصد افراد دارای نقرس، مردان بالای ۴۰ سال هستند. یک نفر از هر چهار نفر سابقه خانوادگی نقرس را ذکر می‌کنند. زنان به‌طور فزاینده‌ای پس از یائسگی مستعد این بیماری می‌شوند. نقرس به عنوان بیماری در اثر مصرف بیش از حد نوشیدنی‌ها و غذا بارز می‌شود اگرچه این عوامل می‌توانند در ایجاد بیماری سهیم باشند ولی نقرس ممکن است در هر زمان و بدون علت واضح پدید آید. برای تشخیص و رد علت عفونی برای بیماری احتمالا پزشک‌تان از مفاصل گرفتار مایع خارج می‌سازد تا وجود کریستال‌های اسیداوریک را در داخل گلبول‌های سفید خون مشخص سازد. همچنین ممکن است آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح اسیداوریک درخواست کند. با این وجود، آزمایش‌های خون می‌توانند گمراه کننده باشند زیرا سطوح اسیداوریک حین حمله حاد می‌توانند نزدیک به طبیعی باشند. علاوه بر این، بسیاری افراد دارای سطوح بالای اسیداوریک هیچ‌وقت مبتلا به نقرس نخواهند شد. تجمع طولانی مدت اسیداوریک می‌تواند توده‌هایی موسوم به توفوس زیر پوست ایجاد کند. شایع‌ترین مکان‌هایی که این توده‌ها ایجاد می‌شوند، عبارت‌اند از غضروف گوش، آرنج و تاندون آشیل.

از نقرس تا سنگ کلیه

پس از اینکه یک حمله نقرس ظرف چند روز دوره‌اش تمام شد، اغلب مفاصل گرفتار به وضعیت طبیعی بازخواهند گشت. ممکن است شما حمله دیگری پیدا نکنید یا اینکه چند بار در سال به آن گرفتار شوید. اگر درمان مناسب نگیرید، بیماری می‌تواند موجب اختلال دائمی مفصل درگیر شود و رسوبات اسیداوریک نیز می‌توانند موجب مشکلات کلیوی شامل ایجاد سنگ‌های کلیوی شوند.

سه پایه درمان نقرس

۱) درمان حمله حاد نقرس اغلب با داروهای ضد التهاب صورت می‌گیرد. سپس بیمار تحت پیگیری قرار می‌گیرد و داروهایی برای پیشگیری از عود بیماری به وی تجویز می‌شود. تغییرات شیوه زندگی می‌توانند به پیشگیری از عود نقرس کمک کنند.

۲) داروهایی مانند ایبوبروفن و ناپروکسن و سایر داروهای این دسته درمان انتخابی حمله حاد نقرس هستند. کلشی‌سین دارویی بود که سال‌ها برای تسکین درد و تورم حاد ناشی از نقرس به کار می‌رفت اما به نظر می‌رسد این دارو سبب ناراحتی‌های گوارشی و مسمومیت می‌شود. یک انتخاب درمان دیگر کورتیزون است که می‌تواند هم به صورت قرص و هم به صورت تزریق داخل مفصل باشد.

۳) اگرچه پزشک‌تان هیچ‌وقت عامل اصلی نقرس را نوشیدنی‌ها و غذاها نمی‌دانند، تغییرات سبک زندگی می‌توانند کمک‌رسان باشند. اگر شما به نقرس مبتلا هستید مصرف نوشیدنی‌های غیرمجاز را محدود سازید، وزن مناسب خود را حفظ کنید و از غذاهایی که حاوی مقادیر بالای پورین هستند مانند بعضی انواع گوشت‌های قرمز خودداری کرده و از کم کردن ناگهانی و شدید رژیم غذایی اجتناب کنید زیرا کاهش وزن سریع می‌تواند خطراتی در پی داشته باشد.