خواهر خوانده فلورانس و بارسلون

توسعه اقتصادی استان اصفهان, مستلزم بازنگری در برخی سیاست گذاری ها است

توسعه اقتصادی استان اصفهان، مستلزم بازنگری در برخی سیاست گذاری‌ها است. اصفهان از مهمترین مناطق باستانی ایران به شمار می‌رود و پایتخت فرهنگی جهان اسلام است. زاینده رود، سی و سه پل، عالی قاپو و نقش جهان تنها بخش‌هایی از زیبایی‌های تاریخی این شهر هستند که هر ساله گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کنند،هر چند با این پتانسیل‌ها می‌توان لیاقت این استان از سهم توریست جهان را خیلی بیشتر از اینها دانست. همین لیاقت‌ها باعث شده‌اند شهرهای مهمی مثل بارسلون اسپانیا و فلورانس ایتالیا در لیست خواهر خوانده‌های اصفهان (قراردادی که برای ایجاد همبستگی و اتحاد بیشتر انسانی و فرهنگی بین شهرها بسته می‌شود) قرار داشته باشند.

مردم اصفهان از معدود مردم استان‌های کشور هستند که هم در بخش کشاورزی و دامداری فعالیت دارند، هم در صنعت و هم خدمات. طبق سرشماری سال ۸۵، جمعیت این استان چیزی در حدود ۴ میلیون و ۵۶۰ هزار نفر بوده که طبق برآورد واحد تحقیقات «اقتصاد ایران»، به حدود ۴ میلیون و ۶۹۷ هزار نفر در سال جاری خواهد رسید. از این حیث، شهر اصفهان با جمعیت یک میلیون و ۶۵۰ هزار نفری در پایان سال جاری، پس از تهران و مشهد همچنان رتبه سوم پُرجمعیت‌ترین شهرهای کشور را در اختیار خواهد داشت.

اما شرایط رکودی و رشد جمعیت زیاد سال‌های اخیر در کشور، اصفهان را هم بی‌نصیب نگذاشته و مشکلاتی را در حوزه اشتغال و کار استان به وجود آورده است. اطلاعات نشان می‌دهند نرخ بیکاری در اصفهان تا پایان اردیبهشت سال جاری معادل ۱۰ درصد بوده است. البته اگر جمعیت بیکاران ناقص را هم به این گروه اضافه کنیم، حتماً نرخ بیشتری را شاهد خواهیم بود. در این بین، یکی از عوامل تهدید کننده‌ای که به گفته عمده دست اندرکاران صنعتی در اصفهان، اوضاع کسب و کار را تا حدودی متلاطم می‌کند، تبعات هدفمندی یارانه‌ها و پیامدهای ناشی از بیکاری آن در استان است.

● دغدغه هدفمندی

در حال حاضر، به دلیل حساسیت موجود روی هزینه‌های مردم، تمرکز دولت، بیشتر به خانواده‌ها معطوف شده و بخش‌های صنعت و کشاورزی کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند که با توجه به بافت صنعتی اصفهان، این کم‌توجهی می‌تواند مشکلات رکودی و بیکاری را بیش از گذشته کند. با توجه به عدم تعادل میان عرضه و تقاضای کار، مقابله با مشکل بیکاری ناشی از این اتفاق از مهمترین مسایل در رأس مدیریت کلان اصفهان است.

برای این منظور، سال گذشته ۳۷۰ طرح اشتغالزایی به دبیرخانه کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری اصفهان ارایه شده که ۲۳۳ طرح از آنها به تصویب رسیده‌اند و ارزشی ۴۴۰ میلیارد تومانی دارند. اما در طرف مقابل، ظاهراً خود صنایع چندان که باید مورد توجه قرار نگرفته‌اند.

به گفته حمیدرضا فولادگر، نماینده مردم اصفهان در بهارستان تهران، در حالی که ۶ ماه از اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها می‌گذرد، همچنان خبری از بسته‌های حمایتی نشده است. در همین خصوص، یکی از بنگاه‌داران اصفهانی علیرغم حمایت قاطعش از طرح هدفمندی، می‌گفت قرار بر این بوده تا به موازات انجام هدفمندی، مشکلات قوانین کار و یا حداقل نظام بانکی و مالیاتی را حل کنند. اما هدفمندی انجام شد و ما را با هزینه‌های سر به فلک کشیده‌مان تنها گذاشتند و فعلاً هم هیچ اقدامی برای تحول در این دو حوزه نشده است.

● صنایع در هدفمندی اصفهان

بیشترین آثار هدفمندسازی یارانه‌ها بر صنعت، به حوزه صنایع انرژی‌بر مربوط می‌شود. اگر این فاکتور را در نظر بگیریم و مرور کوچکی بر اقتصاد عمدتاً صنعتی اصفهان کنیم، می‌بینیم که چه حجم وسیعی از صنعت و اقتصاد در اصفهان متأثر از این اقدام‌ است. صنایع فولاد، سیمان و کاشی که جزو بیشترین مصرف کنندگان انرژی به حساب می‌آیند، در اصفهان سال‌های سال ریشه دوانده‌اند و بخش گسترده‌ای از ساختار صنعتی این استان را تشکیل می‌دهند. بخش زیادی از نیروی شاغل این استان در این صنایع و اصناف وابسته به آنها مشغول‌اند. این مسأله زمانی پُررنگ‌تر می‌شود که پیری صنعت اصفهان را هم در نظر بگیریم. به تأیید مسؤولان اتاق بازرگانی اصفهان، ماشین آلات موجود در بنگاه‌های صنعتی استان، عمری ۲۵ تا ۳۰ سال دارند و چنین تجهیزاتی، به هیچ وجه مصرف اقتصادی انرژی برایشان تعریف نشده است.

مضاف بر این، پای درد دل فعالان حوزه صنعت در اصفهان که می‌نشینیم،‌ درد را نزدیک‌تر و واقعی‌تر احساس می‌کنیم. یک بنگاه‌دار دیگر اصفهانی می‌گفت: ما در حالی این شرایط را تحمل می‌کنیم که باید نرخ بهره ۲۵ تا ۳۰ درصدی را برای تسهیلات دریافتی‌مان پرداخت کنیم. خودتان بگویید؛ انصافاً با این اوضاع و احوال تورمی در کشور، بنگاهی را سراغ دارید که توان پرداخت چنین سودی را داشته باشد؟

علاوه بر نرخ‌های بالا، عمده بانک‌ها از زیر آن تسهیلاتی که باید پرداخت کنند شانه خالی می‌کنند که این در سال‌های اخیر خیلی بیشتر شده و تقریباً صدای همه بنگاه‌داران را درآورده است. امیدواریم با عنایت به نقش تأثیر گذار این بنگاه‌ها در معاش مردم و اقتصاد کشور، راهکارهایی اساسی برای رفع مشکلات در نظر گرفته شوند.