احترام «کوگان» را نگه دارید

بی شک یکی از زیباترین و بکرترین غارهای تاریخی که با دست انسان های این سرزمین ساخته شده است, غار باستانی کوگان است

این غار با شماره ۲۶۶۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این غار منحصربه‌فرد استان‌لرستان که در نزدیکی شهرستان پلدختر قرار دارد بتازگی با احداث آزادراه خرم‌آباد ـ پل زال که از نزدیکی آن می‌گذرد شاهد بازدیدکنندگان بیشتری است.

شما با دیدن این غار به قدرت اراده و توان بالای انسانی ایمان می‌آورید زیرا این اثر تاریخی در دل صخره‌ای سخت و یکپارچه و در ارتفاع نسبتا زیادی با نیروی دست آدمی ساخته شده است.

از نکات بسیار جالب این غار می‌توان به‌دو طبقه‌بودن آن اشاره کرد. همچنین در این غار مخازنی برای نگهداری آب وجود دارد. بسیار جالب‌تر آن که تا چندی پیش و قبل از آن‌که توسط میراث‌فرهنگی لرستان مجموعه راه ارتباطی آن احداث شود رسیدن به این غار بدون تجهیزات خاص و ویژه صخره‌نوردی و کوهنوردی امکان‌پذیر نبوده است.

مجموعه این غار و بخش‌های مختلفش نیازمند تحقیق بیشتر دانشمندان و کارشناسان باستانی است تا دلیل احداث اینچنین غار صعب‌العبوری در آن زمان و کاربرد آن بیشتر روشن شود زیرا که با وجود پله‌های متعدد و راه ارتباطی جدید هنوز صعود به این قسمت کوه نفسگیر و سخت است.

وارد غار که می‌شوید بلندی آن و همچنین دید و منظره خاص آن نسبت به زمین‌های اطراف شما را غافلگیر می‌کند. احساس می‌کنید که از درون چشم کوه به منظره‌های اطراف می‌نگرید و با خود فکر می‌کنید دشمنان هیچ‌وقت در آن زمان نمی‌توانسته‌اند به چنین پناهگاه امنی دسترسی پیدا کنند.

اینها احساسی است که دوستداران تاریخ و آثار باستانی را ترغیب به سفر و دیدن چنین مکان‌هایی می‌کند اما مطمئنا در بطن ورود به محوطه باستانی غار کوگان چنین احساسی به شما دست نخواهد داد.

احساس اولیه شما احساس تاسف از وضعیت و شرایط نگهداری این اثر تاریخی است. ابتدا شما با تابلوی معرفی غار کوگان به دو زبان انگلیسی و فارسی مواجه می‌شوید که به هیچ‌عنوان نمی‌توانید کلماتش را تشخیص دهید.

چون به وسیله سنگ و تیشه و گلوله تفنگ بشدت زخم خورده است! در و دیوارهای بیرونی این صخره باستانی و سطح پلکان ورودی‌اش لبریز از نوشته‌های بی‌معنی و یادگاری‌های حقارت‌بار عده‌ای است که انگار با آثار تاریخی مملکتشان دشمنی دارند. نورافکن‌هایی که میراث فرهنگی برای زیبایی این فضا در شب نصب کرده همگی خرد شده‌اند.

با خودت می‌گویی این اقدامات ضدفرهنگی حتما با رسیدن به درون غار و اساس این اثر تاریخی خاتمه پیدا خواهد کرد. اما با ورود به محوطه درونی غار افسوس و حسرتت دوچندان می‌شود، زیرا دیوار و سطحی از غار را سالم و دست نخورده نمی‌بینی.

تمام دیوارها و سطوح غار با یادگاری‌های نامربوط و غیرمسوولانه خط‌خطی شده و آسیب دیده است. بی‌شک غار کوگان یکی از قربانیان بزرگ بدرفتاری با آثار تاریخی در کشور است.

دیدن چنین صحنه‌های بی‌شک در پایین آوردن لذت بازدیدتان موثر خواهد بود و باعث خواهد شد که از خودتان چرایی این مساله و مشکل را بپرسید.

عاملان تخریب بنا‌ها ـ چه بازدیدکنندگان و چه بومی‌ها ـ کار اشتباهی می‌کنند و لطمه‌ای جبران‌ناپذیر به هویت فرهنگی و تاریخی ما و خودشان وارد می‌کنند.

اما اگر افراد مسئول و زبده‌ای برای حراست و نگهبانی از این آثار تعیین شود آیا این افراد به خودشان اجازه می‌دهند به این راحتی آثار باستانی را تخریب کنند؟ چرا از غار کوگان و بسیاری دیگر از آثار زیبای تاریخی کشورمان نباید به طرز شایسته‌ای محافظت شود؟ به نظر می‌رسد بخش حراست و نگهداری از آثار تاریخی میراث فرهنگی نیازمند حمایتی بیشتر از گذشته است تا آثار تاریخی‌مان دیگر شاهد این قصه‌های نگران‌کننده و تاسف‌بار نباشند.

قطعا در نظر گرفتن بودجه‌های مناسب برای این بخش می‌تواند میزان تخریب آثار تاریخی را بسیار پایین بیاورد.

همچنین لزوم برگزاری کلاس‌ها و آموزش‌های لازم برای بومی‌های مناطق باستانی و توجیه آنان در لزوم نگهداری از این آثار می‌تواند نقش بسیار مفیدی در نگهداری آثار و ابنیه‌ تاریخی کشور بازی کند.

خلیل رشنوی