ششمین نشست قلب آسیا

ششمین نشست قلب آسیا, 13 و 14 آذرماه امسال به میزبانی شهر امریتسار در ایالت پنجاب هندوستان و با حضور دکتر محمد جواد ظریف, وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران, سران و نمایندگان عالی رتبه بیش از 30 کشور جهان برگزار شد در این نوشتار سعی شده است ضمن معرفی اجمالی این نشست, نتایج و دستاوردهای آن مورد بررسی قرار گیرد

مقدمه

ششمین نشست قلب آسیا، 13 و 14 آذرماه امسال به میزبانی شهر «امریتسار» در ایالت پنجاب هندوستان و با حضور دکتر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، سران و نمایندگان عالی‏رتبه بیش از 30 کشور جهان برگزار شد. در این نوشتار سعی شده است ضمن معرفی اجمالی این نشست، نتایج و دستاوردهای آن مورد بررسی قرار گیرد.

معرفی اجلاس قلب آسیا

نشست قلب آسیا در نوامبر 2011 (آبان 1390) به پیشنهاد افغانستان و ترکیه با هدف فراهم کردن زمینه برای افزایش همکاری ها در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی بین افغانستان و همسایگانش در مقابله با تهدیدات مشترکی مانند تروریسم و مواد مخدر تأسیس شد. اعضای دائم نشست قلب آسیا شامل 14 کشور جمهوری اسلامی ایران، روسیه، هند، چین، افغانستان، آذربایجان، ترکیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، پاکستان، ترکمنستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی است. بیش از 20 کشور دیگر مانند آمریکا، انگلستان، ژاپن و کانادا و چندین سازمان بین المللی مانند سازمان ملل متحد و سازمان همکاری شانگهای نیز از نشست قلب آسیا حمایت می کنند. اجلاس قلب آسیا هرچند با هدف مشارکت در برنامه های پیشرفت و امنیت افغانستان برگزار می شود اما فرصتی برای رایزنی های دو و چندجانبه دیگر کشورها به شمار می رود. (سایت آسیا نیوز، 14/09/1395) با این حال، نشست قلب آسیا به دلایلی از جمله نداشتن دبیرخانه دائمی، نداشتن نقشه راه مشخص و مواجه بودن با بحران های مالی با چالش‏هایی مواجه است که سبب شده این نهاد نتواند کاملاً مطابق آنچه کشورهای عضو درنظر داشته اند، حرکت کند. (خبرگزاری مهر،17/09/1395)

ششمین نشست قلب آسیا و نتایج آن

ششمین نشست قلب آسیا، 13 و 14 آذرماه امسال در شهر «امریتسار» در ایالت پنجاب هندوستان برگزار شد. اعتماد سازی، مبارزه با تروریسم، تجارت و توسعه همکاری های اقتصادی، همکاری در خصوص بحث‏های آموزشی و تحصیلی از جمله تدابیر نشست ششم قلب آسیا بود. یکی از نکاتی که باید در نظر داشت این است که اگرچه این نشست حول محور افغانستان برگزار می‏شود اما فرصتی برای تقویت روابط دوجانبه و گفتگو درباره مشکلات میان کشورهای مشارکت‏کننده نیز است. با این حال، در نشست ششم قلب آسیا برخی کشورها نیز به جای استفاده از این ظرفیت به عنوان یک فرصت، از آن برای اتهام‏زنی علیه کشورهای دیگر استفاده کردند که اتهام‏زنی دو کشور افغانستان و هند به پاکستان در خصوص حمایت از تروریسم از جمله این موارد بود. در این نشست رئیس جمهور افغانستان به پاکستان اعلام کرد کمک 500 میلیون دلاری خود به افغانستان که در کنفرانس بروکسل اعلام کرده بود را صرف مبارزه با تروریست ها در کشورش کند. (ابراهیمی، 1395) افغانستان، کشور پاکستان را عامل اصلی ناامنی در کشور خود می داند.

هیئت جمهوری اسلامی ایران که به ریاست محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، در نشست قلب آسیا شرکت کرد، مسئولیت کمیته آموزش افغانستان را در این نشست عهده دار بود. دکتر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در نشست قلب آسیا طی سخنانی گفت: جمهوری اسلامی ایران از دولت وحدت ملی افغانستان حمایت می کند و آماده همکاری با رهبران افغانستان در راستای ایفای مسئولیت‏شان است. وی همچنین با بیان اینکه طی برگزاری پنج دوره گذشته نشست قلب آسیا دستاوردهای قابل توجهی به دست آمده، چالش های پیش‏روی افغانستان و منطقه را نیز به هم پیوسته عنوان کرد و رفع آن ها را نیازمند همکاری های همه جانبه اعضای عضو نشست قلب آسیا دانسته است. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین موافقت نامه سه جانبه ایران، هند و افغانستان را در خصوص توسعه بندر چابهار گام مهمی در پیشبرد اهداف نشست قلب آسیا دانست. (خبرگزاری ایلنا، 14/09/1395)

کشورهای شرکت کننده در پایان ششمین نشست قلب آسیا طی بیانیه ای اعلام کردند توسعه اقتصادی به ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان کمک می کند. لذا باید طرح های اقتصادی مانند طرح توسعه بندر چابهار ایران، ساخت راه آهن پنج ملت و ساخت خط راه آهن میان سه کشور ترکمنستان، افغانستان و تاجیکستان سریع تر اجرایی گردند. با توجه به این موضوع که دسترسی افغانستان به آبهای آزاد سبب توسعه اقتصادی این کشور می شود کشورهای عضو طرح توسعه بندر چابهار جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناختند. همچنین اعضای شرکت‏کننده در پایان این نشست از جمهوری اسلامی ایران بابت پذیرش مهاجران افغانی تقدیر کردند. (سایت شیعه، 14/09/1395)

مسعود پورعلی