مداحی

مداحان اهل بیت،که با ذکر مصیبت و ذکر فضایل خاندان وحی،مجالس حسینی راگرم و اشک عاشقانه شیعیان آل الله را جاری می‏سازند،از عوامل مهم بقاء فرهنگ‏عاشورایند.مداح،در اصطلاح …

مداحان اهل بیت،که با ذکر مصیبت و ذکر فضایل خاندان وحی،مجالس حسینی راگرم و اشک عاشقانه شیعیان آل الله را جاری می‏سازند،از عوامل مهم بقاء فرهنگ‏عاشورایند.مداح،در اصطلاح شیعی،به کسانی گفته می‏شود که در ایام ولادتها وشهادتهای ائمه‏«ع‏»در مجالس جشن و عزا به خواندن اشعاری در فضایل و مناقب محمد وآل محمد،یا در مظلومیت آنان می‏پردازند.ولی اغلب،به مرثیه خوانان حسینی گفته‏می‏شود که با خواندن شعر مرثیه و ذکر مصیبت،اهل مجلس را می‏گریانند.«مداح:روضه‏خوانی که ایستاده در پیش منبر به شعر،مدایح اهل بیت و مصائب آنان را خواند،آنکه‏ایستاده در کنار منبر در مجالس روضه خوانی،یا روان در کوی و بازار،اشعار مدایح‏اهل بیت را به آواز بخواند.»

۱) مداحی اهل بیت و نوحه خوانی در سوگ آنان،از جمله کارهایی است که حادثه‏عاشورا را زنده نگهداشته است.ائمه نیز از مداحان و ذاکران، تقدیر و تشویق می‏کردند،صله می‏دادند،دعا می‏کردند و برای این کار،فضیلت و ثواب بسیار می‏شمردند. امام‏صادق‏«ع‏»فرموده است:«الحمد لله الذی جعل فی الناس من یفد الینا و یمدحنا و یرثی‏لنا»،

۲) خدا را سپاس که در میان مردم،کسانی را قرار داده که به سوی ما می‏آیند و ما رامدح و مرثیه می‏گویند.و حضرت رضا«ع‏»در تشویق دعبل به مرثیه خوانی در ایام عزای‏حسینی فرمود:«یا دعبل!احب ان تنشدنی شعرا فان هذه الایام حزن کانت علینااهل البیت‏»

۳) ای دعبل،دوست دارم برایم شعر بسرایی و بخوانی،چون این روزها،روزهای اندوه ما اهل بیت است.همین گونه مجالس و برنامه‏ها،آن شهادت عظیم و حادثه‏شگفت را با مرور اینهمه سال،همچنان زنده نگهداشته و به برکت آن نیز،دین واحساسات دینی و انس و آشنایی مردم با خط اهل بیت زنده مانده است.به تعبیر امام‏خمینی‏«قدس سره‏»:«روضه سید الشهدا،برای حفظ مکتب سید الشهدا است...این گریه‏هاو این روضه‏ها حفظ کرده مکتب را.»

۴) مداحی،نوعی الگو دادن به مخاطبان و شخصیت‏پردازی اجتماعی و الگویی برای جامعه ارزشی است،سنگری برای پراکندن و نشرفضیلتها در قالبی مؤثر و فراگیر نسبت‏به همه است و مداحان به خاطر اهمیت کارشان درجامعه و در شکل دهی افکار و عواطف،نقش مهمی دارند و فلسفه اساسی مداحی،ترویج‏خوبیها و تبیین روحیه‏های والای شهیدان کربلا و دمیدن روح تعهد و حماسه درشیعه است و یک عشق و ایمان است،نه یک حرفه و شغل.به تعبیر آیهٔ ا...خامنه‏ای:

«جامعه مداح و ذاکر و ستایشگران اهل بیت،طبقه‏ای هستند که در سایه این روش،بیشترین تاثیر را در تعمیق فرهنگ و معارف اسلامی در ذهن مردم دارند...قضیه،فقطقضیه شعر خوانی نیست.مساله،مساله پراکندن مدایح و فضایل و حقایق در قالبی است که‏برای همه شنوندگان،قابل فهم و درک باشد و در دل آنها تاثیر بگذارد.» (۵) مداحان،به لحاظ آنکه کارشان بر عنصر«صدا»،«شعر»،«اجرا»و«مخاطب‏»متکی‏است،باید هر چه بیشتر نسبت‏به آموزش دیدنهای لازم،پختگی اجرا،تمرین پیوسته،گزینش شعرهای خوب و پر معنی و زیبا و بدیع و ولایی،مطالعه مقتلهای معتبر و منابع‏تاریخی،تکیه روی اشعار و مطالب اخلاقی،فکری و عقیدتی،پرهیز از غلو و مبالغه وگفتن حرفهای اغراق آمیز و غیر قابل قبول که اثر منفی دارد، اهتمام ورزند،از دروغ وتصنع و بازارگرمی بپرهیزند،خلوص و صداقت و مناعت طبع را فراموش نکنند،نوکری‏ابا عبد الله الحسین و اخلاص نسبت‏به آن حضرت را از یاد نبرند و از آنجا که شعر خوب‏از نظر مضمون،قالب و تعبیر،در دلها و افکار، تاثیر ماندگار می‏گذارد،در شناخت ومطالعه و انتخاب شعرهای پخته و عمیق و زیبا بکوشند تا بهتر بتوانند در این سمت، به‏ترسیم چهره الگوهای کمال و اسوه‏های پاکی،یعنی معصومین‏«ع‏»بپردازند و خود نیزالگوی اخلاق و تعهد باشند. رسالت مقدس مداحان در عصر حاضر عبارتست از:

- استفاده شایسته از عواطف پاک مردم و جهت دادن به آنها در مسیر پاکی وتهذیب و تقوا.

- تعمیق محبتها و عشقهای درونی به انسانهای اسوه و پاک.

- روشنگری افکار جامعه و هدایت‏به ارزشها و خوبیها و تقویت ایمان مردم.

- حفظ و اشاعه فرهنگ شهادت از طریق یاد شهدای کربلا و شهدای انقلاب وجنگ و طرح معارف اسلام و انقلاب و خط امام و رهبری و مسؤولیتهای‏اجتماعی.

http://poroge.parsiblog.com/-۲۳۲۲۵۶.htm