مروری بر ۱۲ دوره حضور تیم ملی ایران در جام ملت های آسیا

تیم‌ملی كشورمان پرسابقه‌ترین تیم شركت كننده در رقابت‌های جام ملت‌های آسیا به حساب می‌آید‌. ملی پوشان كشورمان از سال ۱۹۶۰ یعنی از دومین دوره این رقابت‌ها در آن حضور داشتند و تنها در سال ۱۹۶۴ به دلیل برگزاری مرحله نهایی این مسابقات در كشور رژیم اشغالگر قدس در این مسابقات شركت نكرند‌.

اما فوتبال ایران حدود ۲۰ سال پیش از این تاریخ دارای تیم‌ملی شد‌. در سال ۱۳۲۰ (۱۹۴۱) اولین تیم‌ملی زیر نظر مرحوم حسین صدقیانی تشكیل شد‌. این تیم در اولین پیكار خود در كابل پایتخت افغانستان به مصاف تیم‌ملی این كشور رفت كه البته این بازی بدون رد و بدل شدن گلی به پایان رسید‌.

تیم‌ملی كشورمان تا پیش از شركت در مسابقات جام ملت‌های آسیا نتایج پرنوسانی داشت‌. سنگین‌ترین شكست‌های تاریخ فوتبال كشورمان هم در همین دوره به ثبت رسید‌. در سال ۱۹۵۰ تیم‌ملی كشورمان در استامبول با نتیجه ۶ بر یك مقابل تیم‌ملی فوتبال‌تركیه شكست خورد و در سال ۱۹۵۸ در توكیو با ۵ گل مغلوب تیم‌ملی كره جنوبی شد‌.

البته ناگفته نمانده كه شكست ۷ بر یك مقابل تیم فوتبال رم ایتالیا در سال ۱۹۹۸ و شكست ۴ بر صفر مقابل مكزیك در خردادماه گذشته نیز جزو شكست‌های سنگین ملی پوشان كشورمان محسوب می‌شود‌. از سوی دیگر تیم‌ملی كشورمان دو نتیجه تاریخی را نیز در طول عمر خود رقم زد و آن پیروزی ۱۷ بر صفر مقابل مالدیو در سال ۱۹۹۷ و پیروزی ۱۹ بر صفر مقابل گوام در سال ۲۰۰۰ میلادی بوده است‌.

تیم‌ملی ما تاكنون ۳۹ سرمربی داشته كه موففقیت‌ها و شكست‌های بسیاری را با آنها تجربه كرده است‌. ۳ دوره حضور در جام جهانی از دستاوردهای مهم فوتبال ایران بوده و ۱۲ دوره حضور در جام ملت‌های آسیا و همچنین ۳ قهرمانی پی درپی در این رقابت‌ها از افتخارات فوتبال ایران به شمار می‌رود‌. در این گزارش چند قسمتی سعی برآن است تا مروری داشته باشیم بر ۱۲ دوره حضور ملی پوشان كشورمان در مسابقات جام ملت‌های آسیا‌.

● ۱۹۶۰- كره جنوبی

تیم‌ملی كشورمان پس از عضویت فدراسیون فوتبال كشورمان در كنفدراسیون فوتبال آسیا در سال ۱۹۵۸ حضور خود در جام ملت‌ها را آغاز كرد‌. در سال ۱۹۶۰ جام ملت‌ها طی مرحله (مقدماتی منطقه‌ای و نهایی) انجام می‌شد كه تیم‌ملی كشورمان نیز در منطقه غرب آسیا شركت كرد و در گروهی ۴ تیمی با تیم‌های پاكستان، هند و رژیم اشغالگر قدس همگروه شد‌.

تیم ایران آغازی طوفانی در این رقابت‌ها داشت اما نهایتاً نتوانست به مرحله نهایی كه در كره جنوبی برگزار می‌شد صعود كند‌. ملی پوشان ما در اولین مسابقه خود در جام ملت‌های آسیا موفق شدند با ۳ گل تیم رژیم اشغالگر قدس را شكست دهند و در ادامه نیز با نتیجه ۴ بر یك مقابل پاكستان به پیروزی برسند‌.

اما تیم‌ملی ایران در سومین بازی خود در مرحله رفت با نتیجه ۳ بر یك مقابل تیم‌ملی هند كه در آن زمان به پشتوانه بازیكنان و مربیان انگلیسی از قدرت خاصی برخوردار بود، شكست خورد تا روند ناكامی ما در این دوره آغاز شود‌. هرچند كه ملی پوشان ما در دیدار برگشت مقابل رژیم اشغالگر قدس به نتیجه مساوی یك - یك دست یافتند اما دیدار با پاكستان امید ایران برای صعودرا از بین برد‌.

پاكستانی‌ها موفق شدند در این بازی با نتیجه سنگین ۴ بر یك ایران را شكست دهند تا پیروزی ۲ بر یك ایران در بازی برگشت مقابل هند تأثیری در صعود آنها نداشته باشد‌. به این‌ترتیب تیم‌ملی كشورمان از صعود به مرحله نهایی این دوره از مسابقات جا ماند تا مرحله نهایی با ۴ تیم كره جنوبی، چین، ویتنام جنوبی و رژیم اشغالگر قدس در سئول به شكل دوره‌ای انجام شود و نهایتاً كره‌ای‌ها برای دومین بار پیاپی (والبته آخرین بار) به قهرمانی جام ملت‌ها دست یابند‌.

● ۱۹۶۸ ایران

پس از آنكه تیم‌ملی كشورمان در مساباقت سال ۱۹۶۴ شركت نكرد، میزبانی چهارمین دوره رقابت‌های جام ملت‌های آسیا به كشورمان اختصاص یافت‌. این دوره از مسابقات نیز ابتدا در ۳ گروه به شكل مقدماتی برگزار شد و تیم‌های برتر هر گروه به همراه تیم‌ملی ایران به عنوان میزبان و تیم رژیم اشغالگر قدس به عنوان مدافع عنوان قهرمانی در تهران بازی‌های مرحله نهایی را به انجام رساندند‌.

بازی افتتاحیه این دوره از جام ملت‌ها در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۳۴۷ (۱۰ می‌۱۹۶۸) در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی) بین دو تیم‌ملی ایران و تایوان برگزار شد‌. ملی پوشان كشورمان كه با مربیگری محمود بیاتی در این مسابقات شركت كرده بودند، در اولین دیدار موفق شدند با ۴ گل تایوان را شكست دهند و خود را به عنوان مدعی اول كسب عنوان قهرمانی مطرح كنند‌. تیم‌ملی در دومین بازی خود نیز موفق شد با دو گل بر هنگ كنگ چیره شود و سومین دیدار را نیز با نتیجه ۳ بر یك مقابل میانمار پشت سر بگذارد‌.

اما آخرین دیدار این دوره از مسابقات که جشن قهرمانی را برای تیم‌ملی ایران بپا كرد پیروزی ۲ بر یك ملی پوشان ایران مقابل تیم رژیم اشغالگر قدس بود. این پیروزی، قهرمانی مقتدرانه‌ای را برای ایران به ارمغان آورد چراكه تیم‌ملی كشورمان بدون شكست و مساوی با كسب حداكثر امتیاز بیشترین گل زده و كمترین گل خورده و با ۳ امتیاز اختلاف نسبت به میانمار به مقام قهرمانی دست یافت.

این قهرمانی راه موفقیت تیم‌ملی كشورمان را تا ۱۰ سال بعد از آن هموار ساخت‌. طی این ده سال ضمن تجدید قهرمانی در آسیا قهرمانی در بازی‌های آسیایی و صعود به جام جهانی نیز در كارنامه درخشان تیم‌ملی قرار گرفت‌.