پیشگیری از نابینایی

نابینایی علل مختلفی دارد که در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. ۷۵ درصد نابینایی و اختلالات بینایی در جوامع فقیر یا خیلی فقیر رخ می‌دهد و علت بروز ۷۵ درصدی نابینایی و اختلالات …

نابینایی علل مختلفی دارد که در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. ۷۵ درصد نابینایی و اختلالات بینایی در جوامع فقیر یا خیلی فقیر رخ می‌دهد و علت بروز ۷۵ درصدی نابینایی و اختلالات بینایی در این مناطق آب مروارید، تنبلی چشم، عیوب انکساری و دید کم، تراخم ‌ و علل خاص نابینایی در کودکان است.

یکی از علل بسیار شایع نابینایی در دنیا آب مروارید است که به آسانی با هزینه مناسب و با جراحی قابل درمان است. حدود ۵۰ درصد افراد نابینای جهان از بیماری آب مروارید (کاتاراکت) رنج می‌برند. آب مروارید کدر شدن عدسی چشم است. اقداماتی ساده مانند استفاده از عینک آفتابی و کلاه لبه‌دار برای جلوگیری از رسیدن اشعه ماوراءبنفش به چشم می‌تواند بروز آب مروارید را به تاخیر بیندازد. در این طرح جهانی، جلوگیری از نابینایی ناشی از آب مروارید با آموزش صحیح کارکنان بخش چشم پزشکی و فراهم آوردن تسهیلات قابل دسترس برای همه امکان‌پذیر است.

دیابت یکی دیگر از عوامل ایجاد نابینایی است که متاسفانه در کشور ما نیز زیاد دیده می‌شود. احتمال بروز کوری در مبتلایان به دیابت ۲۵ برابر افراد عادی است. درگیری چشم بر اثر دیابت یا به زبان پزشکان رتینوپاتی دیابتی یکی از ۴ علت شایع نابینایی است که گروه سنی ۲۰ تا ۶۰ سال را شامل می‌شود. در اکثر موارد دیابت، عوارض چشمی بدون این‌که دارای علایمی باشد توسعه و گسترش می‌یابد و تا زمانی که عارضه چشمی به مراحل پیشرفته نرسد تغییر در قدرت بینایی به وجود نمی‌آید. به همین دلیل ضرورت دارد بیماران دیابتی B به طور منظم برای معاینه به چشم پزشک مراجعه کنند.

تنبلی چشم بعد از عیوب انکساری و آب مروارید سومین علت شایع کاهش بینایی است. تنبلی چشم یا آمبلیوپی نوعی اختلال بینایی است که بعد از دفع هرگونه عیب ارگانیک در چشم وجود داشته باشد. یعنی در این اختلال ظاهر چشم ممکن است کاملا سالم به نظر برسد، اما این بیماری طوری است که به آرامی و بتدریج ایجاد می‌شود و اگر درمان نگردد منجر به نابینایی فرد می‌گردد. در حالی که با تشخیص و درمان به موقع به راحتی و به طور کامل برطرف خواهد شد. کارشناسان معتقدند چنانچه اختلالات نابینایی در سنین قبل از ۶ سالگی تشخیص داده و زمینه درمان آن فراهم شود کمک بسیار موثری در کنترل و پیشگیری از نابینایی در سنین بزرگسالی خواهد بود. برنامه کشوری پیشگیری درخصوص تنبلی چشم به صورت آزمایشی در سال ۱۳۷۶ در چند استان انجام شد و چون میزان بروز این اختلال بیش از یک میلیون نفر در کشور گزارش شد، مسوولان برای اجرای سراسری آن جدی شدند و از سال ۱۳۷۷ این طرح در کل کشور هر سال اجرا می‌شود. بر همین اساس سازمان بهزیستی طرح غربالگری تنبلی چشم و سنجش بینایی را در جهت پیشگیری از اختلالات بینایی در مهدهای کودک و پایگاه‌های سنجش برای کودکان زیر ۶ سال انجام می‌دهد و تاکنون هزاران کودک مبتلا به تنبلی چشم شناسایی و برای تشخیص دقیق‌تر به متخصصان ارجاع داده شده‌اند.