التهاب در پروستات

علت خروج مایع منی همراه با ادرار چیست

خروج ترشحی شبیه مایع منی هنگام ادرار، یک مشکل نسبتا رایج است که در بسیاری از موارد باعث نگرانی فرد مبتلا می‌شود. عمده مردم به اشتباه به آن خروج اسپرم می‌گویند اما وجود اسپرم در ادرار را فقط آزمایشگاه می‌تواند تشخیص دهد. معمولا مردان هر مایعی با رنگ، قوام و غلظت شبیه به مایع منی را، مایع منی تلقی می‌کنند، در صورتی که بسیاری از این ترشحات، مایع منی نیستند...

علت غلیظ بودن مایع منی وجود مقادیر زیاد قند فروکتوز در آن برای تغذیه اسپرم‌هاست. ترشحات شبیه به مایع منی به سه شکل می‌توانند در ادرار ظاهر شوند: قبل از خروج ادرار، مخلوط با ادرار و پس از پایان ادرار. این‌گونه ترشحات در پایان ادرار از مجرا خارج می‌شوند. ما در این نوشتار بنا را بر این می‌گذاریم که مایع خارج شده از مجرا همراه با ادرار، همان مایع منی باشد. خروج مایع منی با ادرار معمولا ناشی از عارضه?ای است که آن را «التهاب احتقانی پروستات» می‌نامند.

فرآیند یک رابطه زناشویی با یک چرخه جنسی مشخص می‌شود که در مردان چهار مرحله دارد؛ اولین مرحله برانگیختگی جنسی است. در این مرحله، غده پروستات شروع به تولید مایعی می‌کند که حدود دوسوم حجم منی در مردان را تشکیل می‌دهد. مردان یک جفت کیسه منوی دارند که در پشت پروستات قرار گرفته و حدود یک‌سوم حجم باقی‌مانده مایع منی را تولید می‌کند. فقط یک درصد حجم مایع منی را اسپرم یا همان نطفه مردانه تشکیل می‌دهد. هنگام انزال، مایع تولید شده در غده پروستات و کیسه‌های منوی وارد قسمت خلفی مجرای مرد می‌شوند و سپس از طریق دو لوله، اسپرم تولید شده در بیضه‌ها نیز به مجرای خلفی می‌رود و جمعا مایع منی را تشکیل می‌دهد.

این مایع منی از طریق مجرای ادراری به بیرون دفع می‌شود. در مردانی که می‌خواهند دیگر صاحب فرزند نشوند، این لوله‌ها را با جراحی قطع می‌کنند. این‌گونه افراد مایع منی بدون اسپرم خواهند داشت. حجم مایع منی در مردان معمولا بین ۶-۲ میلی‌لیتر متفاوت است و هر قدر تعداد نزدیکی‌ها بیشتر باشد، از حجم آن کاسته می‌شود، چون فرصتی برای تولید آن وجود ندارد. برای کامل شدن فرآیند یک رابطه زناشویی طبیعی، باید تمامی مراحل چرخه جنسی کامل شوند. این مراحل به ترتیب عبارتند از: مرحله برانگیختگی، مرحله کفه یا همان تداوم تحریک جنسی، مرحله انزال و بالاخره مرحله فروکش.

● چرخه جنسی ناکامل و تحریک پروستات

اگر مردی وارد مرحله برانگیختگی شود، بدون اینکه سایر مراحل رابطه زناشویی را کامل کند، پروستات مایع منی تولید می‌کند ولی این مایع خارج نمی‌شود. ممکن است بعدا مقداری از این مایع، خودبه‌خود یا هنگام ادرار خارج شود. پروستات از نظر آناتومی بر بستر راست روده که مدفوع در آن جمع می‌شود، قرار دارد. حین اجابت مزاج به آن فشار وارد می‌شود و باز مقداری مایع منی ممکن است از مجرای ادرار خارج شود. افرادی که دچار یبوست شدید هستند، ممکن است حتی بدون برانگیختگی نیز دچار خروج منی از مجرای ادراری حین اجابت مزاج شوند. ما در حال نشسته، در حقیقت روی پروستات خود می‌نشینیم. نشستن طولانی‌مدت ممکن است باعث خروج مایع منی از مجرا قبل از خروج ادرار شود. پروستات به مثانه بسیار نزدیک است و گردن مثانه به پروستات باز می‌شود. هنگام ادرار مثانه منقبض می‌شود تا محتویات خود را خالی کند.

وقتی آخرین قطرات ادرار از مثانه خارج می‌‌شود، در حقیقت پروستات چلانده می‌شود و اگر به علت التهاب، عفونت یا برانگیختگی جنسی دچار تورم و احتقان شده باشد، چلانده شدن آن ممکن است باعث خروج مقداری مایع منی در انتهای ادرار شود. اگر علت احتقان پروستات، التهاب یا عفونت پروستات باشد، بیمار ممکن است همراه با خروج مایع منی از مجرا در ناحیه بیضه‌ها، کشاله ران، کمر و مقعد احساس درد کند. این علائم گاهی با سوزش و تکرر ادرار نیز همراه هستند ولی گاهی بیمارانی که به التهاب یا عفونت پروستات مبتلا شده‌اند، فقط ترشح از مجرا دارند. این نوع ترشحات معمولا به دنبال انزال یا اجتناب از برانگیختگی بدون رابطه زناشویی قطع می‌شوند. برای برطرف کردن احتقان پروستات، نشستن در وان گرم به مدت ۱۵-۱۰ دقیقه در روز خیلی موثر است.

● التهاب مزمن پروستات

احتقان طولانی‌مدت یا طول‌کشیده پروستات را در اصطلاح «التهاب مزمن پروستات» می‌گویند. این التهاب مزمن پروستات ممکن است عفونی یا غیرعفونی باشد و یکی از علائم آن خروج ترشحی شبیه به مایع منی از مجرای ادرار است که با ادرار یا بدون آن اتفاق می‌افتد. سایر علائمی که ممکن است همراه با التهاب مزمن پروستات دیده شوند، عبارتند از:سوزش و تکرر ادرار، آهسته شدن جریان ادرار به دلیل بزرگ شدن و تورم پروستات، احساس سوزش هنگام انزال، احساس سوزش در قسمت انتهایی دستگاه تناسلی حتی در حالت عادی و بدون ادرار کردن، اختلال جنسی مثل اختلال در نعوظ، احساس خارش در ناحیه دستگاه تناسلی، احساس ناراحتی در قسمت تحتانی شکم و درد در ناحیه میاندوراه (ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد). گاهی بیمارانی که دچار التهاب مزمن پروستات هستند، هنگام شروع ادرار یا خاتمه آن و حتی در مایع منی قطرات خون را نیز مشاهده می‌کنند.

● علل غیرعفونی التهاب پروستات

سایر مواردی که ممکن است سبب احتقان پروستات و خروج مایع منی از مجرا شوند عبارتند از انزال در فواصل طولانی‌مدت مثلا هر ماه یک بار، دوچرخه‌سواری یا اسب‌سواری بیش از حد (سبب فشار آمدن به پروستات و چلانده شدن آن می‌شود)، مصرف مقادیر زیاد غذاهای تند، الکل و کافئین و نشستن طولانی‌مدت به‌خصوص داخل اتومبیل. توصیه می‌شود مردان بیش از ۳-۲ ساعت حالت نشسته نداشته باشند و اگر در حالت رانندگی هستند، هر ۳-۲ ساعت اتومبیل را متوقف کنند، مقداری راه بروند و مثانه خود را خالی کنند. نشستن روی یک بالش نرم به مقدار زیادی از فشار وارده بر پروستات می‌کاهد. دارودرمانی کمک شایانی به درمان التهاب پروستات می‌کند.

● تشخیص و درمان

افرادی که دارای ترشح مجرا با ادرار یا بدون آن هستند، نیاز به بررسی دارند. ابتدا باید با آزمایش مشخص کرد که ماهیت ترشح چیست؟ منی است یا ماهیت دیگری دارد. ممکن است ترشح مجرا در حقیقت چرک و نشان‌دهنده یک بیماری خطرناک مثل بیماری مقاربتی سوزاک باشد که نادیده انگاشتن آن منجر به عواقب وخیم می‌شود. در مواردی که علت وجود ترشح مجرا عفونت‌های مقاربتی است، اگر این مشکل درمان نشود، علائم معمولا ظرف چند روز یا هفته فروکش می‌کند و فرد تصور می‌کند درمان شده، در صورتی که بیماری پنهان باقی ‌مانده و شروع به انتشار به نقاط مختلف کرده است، یعنی عفونت و میکروب در بدن وجود دارد و فقط علائم از بین رفته‌اند. گاهی این ترشحات نه مایع منی هستند و نه چرک ناشی از عفونت. خود مجرا در مردان دارای یک سری غدد است که ترشحات لزجی تراوش می‌کنند و اگر مقدار آن زیاد باشد، با خیس شدن مختصر و لکه‌دار شدن لباس زیر خود را نشان می‌دهد.

دکتر محمدرضا صفری‌نژاد

استاد بیماری‌های کلیه و مجاری ادرار، ، رئیس انجمن علمی سلامت خانواده ایران