فلسفه های عامه پسند به روایت کتاب های عامه پسند

حتما فکر می کنید وقتی از کتاب های پرفروش حرف می زنیم, منظورمان آثاری چون چطور در چند روز زندگیتان را عالی کنید, خودآموز روابط عشقی یا رمان های عامه پسند است اما اشتباه می کنید اگر بتوان در استانداردهای جهانی, کتاب یا کتاب هایی را در ایران پرفروش نامید, قطعا به چند اثر فلسفی هم بر خواهیم خورد

آفتاب: حتما فکر می‌کنید وقتی از کتاب‌های پرفروش حرف می‌زنیم، منظورمان آثاری چون؛ چطور در چند روز زندگیتان را عالی کنید، خودآموز روابط عشقی یا رمان‌های عامه پسند است. اما اشتباه می‌کنید اگر بتوان در استانداردهای جهانی، کتاب یا کتاب‌هایی را در ایران پرفروش نامید، قطعا به چند اثر فلسفی هم بر خواهیم خورد.

مردم اصولا به عکس آنچه خیلی که ساده انگار و نسخه پیچند فکر می کنند، فلسفه دوستند. چون فلسفه به نظر آنها عمیق ترین و نهایی ترین جایگاه مسائل اصلی انسانی است.

فلسفه به آنها خطی می دهد برای اندیشیدن، مذاکره کردن، منطقی حرف زدن و یافتن نسبت های زندگی روزمره.

فلسفه می تواند به آدم ها کمک کند تا قدرت رویارویی با مشکلات و خرد نشدن زیر چرخ توهم انگیز مصائب کوچک و ناچیز را داشته باشند. فلسفه به آدم ها سکوت کردن هم می آموزد، فضیلتی که وقتی چیزی را نمی دانیم ما را موقر و متین آشکار می کند و از آزمون تظاهر نجاتمان می دهد؛ فضیلتی که پاسخ ابلهان متعددی است که در یک روز پیش رویمان ظاهر می شوند.

فلسفه پایانی دارد پر سکوت، اما آرام و حکیمانه از جنس جمله می دانم که هیچ نمی دانم سقراط که بهترین دانایی هاست. به همین دلیل فلسفه عرصه شادی هاست.

مردم به این دلایل دوستدار فلسفه هستند؛ عام و خاص هم ندارد، هر چند فلسفه عوام با فلسفه خواص کمی متفاوت است و برای یکی عام و برای دیگری خاص است، اما این که بگوییم فلسفه برای عوام نیست و خود را خلاص کنیم، حرف دقیقی نیست. می توان در هر بستری با خیال راحت و با دانستن مخاطب به فلسفه پرداخت و نگران مخاطب نبود.

● دنیای سوفی

این کتاب در شکل یک رمان، تاریخ فلسفه و مفاهیم اساسی آن را بیان می کند. یوستین گردر، نویسنده نروژی که خود دانش آموخته الهیات و فلسفه است، آثاری داستانی با مایه های فلسفی خلق کرده، کتاب های او بیشتر ضمن فلسفی بودن، همه فهم هستند و به لحاظ داستانی و ادبی قدرتمند محسوب می شوند. . دنیای سوفی را حسن کامشاد بسیار روان و خواندنی ترجمه کرده است. بسیاری از علاقه مندان به فلسفه که به طور تخصصی اهل فلسفه نیستند و البته بسیاری از کسانی که می خواهند شروع به مطالعه و تحصیل فلسفه کنند از دنیای سوفی شروع می کنند.

● تسلی بخشی های فلسفه

این کتاب نوشته آلن دوباتن یکی از مهم ترین کتبی است که می تواند برای عوام قابل فهم باشد و مخاطب اصلی اش مردمی هستند که درگیری تخصصی با فلسفه ندارند و این مقوله را صرفا برای زندگی بهتر می خواهند. کتاب می کوشد تا با استناد به آثار شش فیلسوف بزرگ،راه حل هایی برای مشکلات روزمره ما ارائه کند. اثر جذاب و لذت بخش است و بشدت قابل پیگیری. لحن، رها و طناز و در عین حال عمیق و ملموس دوباتن باعث می شود هر انسانی با خواندن این کتاب به فلسفه علاقه مند و وابسته شود. این کتاب از سوی نشر ققنوس چاپ شده است و ترجمه روان و دقیقی دارد،تسلی بخشی های فلسفه تا به حال چند بار تجدید چاپ شده است.

● معنای زندگی

معنای زندگی چیست؟ این پرسش به گونه ای سهل و ممتنع است. در نظر اول ممکن است بسیار ساده به نظر برسد. اگر از مردم چنین سوالی بپرسید هرکدام بسادگی جوابی خواهند داد؛ میهن پرستی، خانواده، ورزش و... به اعتقاد ایگلتون بسیاری از مفاهیمی که عامه مردم هنوز به عنوان معنای زندگی می شناسند برمبنای قومیت بنا نهاده شده است نظیر میهن پرستی و خانواده؛ اما چنین ارزش هایی از سوی توفان گونه گونی مدرنیته درهم نوردیده شده و در زندگی جدید ما به چالشی جدی کشیده شده است. تری ایگلتون، نویسنده چپگرای معاصر با زبان طناز و دقیق خود در کتابی خواندنی تلاش می کند به پرسش اصیل معنای زندگی پاسخ دهد و این روش را ابتدا با تحلیل خود مساله معنا و زندگی و نیاز ما آدم ها به معنا داشتن زندگی می شکافد. این کتاب از سوی انتشارات آگه در قطع پالتویی و با ترجمه خوب عباس مخبر در بازار موجود است.

● زندگی کوتاه است

زندگی خصوصی فیلسوفان بیشتر جالب و خواندنی است. کتاب کم حجم زندگی کوتاه است به بخشی مهم از زندگی قدیس آگوستین از زبان معشوقش می پردازد. یوستین گردر، نویسنده دنیای سوفی در بوئنوس آیرس پایتخت آرژانتین یک نسخه دست نوشته قدیمی را از یک کتاب فروشی خریداری کرد که در آن فلوریا آملیا حاصل چند سال زندگی خود با آگوستین را در نامه ای عاشقانه می نویسد.

آگوستین در سال ۴۰۰ میلادی کتابی به نام اعترافات نوشته بود و با برشمردن گناهان و خطاهای خود اشاراتی ضمنی به زنی دارد که ۱۲ سال از زندگی اش را با او گذرانده بود، ولی او را ترک می کند تا از تمام لذت های این جهانی چشم پوشد و به رستگاری روحی و نجات معنوی برسد.کتاب چند ترجمه خوب به فارسی دارد که از آن میان می توان به ترجمه گلی امامی که از سوی انتشارات فرزان روز چاپ شده و همچنین ترجمه مهرداد بازیاری که توسط انتشارات هرمس به چاپ رسیده است، اشاره کرد.

● پرسش های زندگی

این کتاب نوشته فرناندو سوتو با ترجمه عباس مخبر اثری خواندنی است که با پیش کشیدن مفاهیم عمده فلسفی و طرح آنها به زبانی ساده بیشتر از درگیر کردن مخاطب با تاریخ فلسفه، او را به تامل دربار مفاهیم و مسائل اصلی زندگی دعوت می کند. خود نویسنده درباره کارش می گوید: هدف این کتاب، هم بسیار فروتنانه و هم بلندپروازانه است.

فروتنانه، به این دلیل که هدف اصلی آن ارائه مضمون های عمده فلسفه غرب است، اما نه به شیوه ای تاریخی، بلکه در قالب یک سلسله پرسش و مسائل مربوط به زندگی روزمره. اما این اثر همچنین بلندپروازانه است، چون به همان اندازه می خواهد دعوتی به فلسفه برای هر شخص عادی باشد.

مخاطبان من در وهله اول کسانی هستند که فلسفه را سنتی قابل احترام به شمار نمی آورند، بلکه آن را شیوه ای از تفکر می دانند که هنوز معتبر است و در مواجهه با مسائل روزمره می توانند از آن بهره گیرند.