اگر گرفتار دردهستید ممکن است این ۷ اشتباه را مرتکب شوید

دردهای مزمن یکی از عذاب آورترین مشکلاتی است که درصد بالایی از مردم در سراسر دنیا با آن دست و پنجه نرم می کنند

دردهای مزمن مشکلی است جهانی که زن و مرد و پیر و جوان نمی‌شناسد. در گذشته تصور بر این بود که این قبیل دردها بیشتر در افراد میانسال و مسن دیده می‌شود اما با مدرن‌تر شدن جوامع، سن ابتلا به دردهای مزمن نیز به شکل باورنکردنی کاهش پیدا کرده و در حال حاضر بسیاری از افراد جوان و زیر ۳۰ سال با دردهایی در ناحیه کمر، گردن، شانه و... دست و پنجه نرم می‌کنند. دردهایی که براحتی می‌توانند زندگی را بر هر کسی جهنم کنند. در اینجا به چند اشتباه رایج در زمینه دردهای مزمن اشاره می کنیم که با برطرف کردن آن‌ها می‌توانید بر این دردهای موذی غلبه کنید.

● یک داستان واقعی

یک خانم جوان بعد از به دنیا آوردن فرزندش دردی بسیار شدید در ناحیه کمر احساس می‌کند. مدتی به درد بی‌اعتنایی می‌کند اما شدت درد بیشتر از این حرف‌هاست. در نهایت ‌MRI نشان می‌دهد، دیسک بین مهره‌ای در پایین کمر دچار پارگی شده است و علائمی از استئوآرتریت دیده می‌شود؛ بیماری ای که خاص سنین بالاست. پزشک به نتیجه ‌MRI شک می‌کند. خود بیمار هم آن را جدی نمی‌گیرد، چطور ممکن است یک خانم ۲۴ ساله چنین مشکلی داشته باشد. او سعی کرد با داروهای مسکن معمولی مشکل را کم کند. او چند سال با این درد وحشتناک سر کرد و فقط مسکن خورد تا این‌که بالاخره کارد به استخوان رسید. در نهایت او به پزشک دیگری مراجعه کرد. پزشک جدید تشخیص داد که بیمار دچار افسردگی است (تحقیقات نشان داده، کمردرد و افسردگی گاهی همزمان با هم بروز می‌کنند.) برای او داروی ضدافسردگی تجویز کرده و او را به پزشک دیگری ارجاع داد. تشخیص چند سال قبل مجددا تایید شد. بیمار تحت درمان‌های فیزیوتراپی قرار گرفت و برای کاهش درد مسکن‌های قوی تجویز شد. این خانم بعد از گذشت ۲۰ سال از این ماجرا اکنون می‌تواند بدون مشکل یک ساعت روی تردمیل بدود.

● یک معضل جهانی

آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد ولی آمارهای تخمینی نشان می‌دهد، بیش از یکصد میلیون نفر با معضل دردهای مزمن روبه‌رو هستند. یعنی دردهای آن‌ها بیش از ۳ ماه طول کشیده است اما متاسفانه بسیاری از مردم نسبت به نوع این دردها آگاهی کافی نداشته و به دلیل همین ناآگاهی، پزشکان هم نمی‌توانند درمان مناسبی برای بیمار در نظر بگیرند. از طرف دیگر دردهای مزمن چیزی مشابه سایر بیماری‌های مزمن است و مثل بیماری‌هایی مانند ناراحتی‌های قلبی یا دیابت نیاز به درمان‌های پیگیرانه و کلی دارد نه این‌که صرفا درد در ناحیه برطرف شود. همانطور که یک بیمار قلبی می‌داند که باید ورزش کند و نباید سیگار بکشد،برای یک بیمار مبتلا به دردهای مزمن نیز باید الگوی زندگی مشخصی تعریف شود؛ کارهایی نظیر ریلکسیشن، ورزش‌های خاص و گروه درمانی. متاسفانه این‌که دردهای مزمن به‌طور کامل درمان شوند انتظاری غیر منطقی است. انتظار منطقی کاهش درد در حدی است که شرایط زندگی بهبود یابد و شما قادر باشید کارهای مورد نظرتان را با حداقل مشکل انجام دهید اما در این بین اشتباهاتی هم وجود دارد که انجام آن‌ها مشکل شما را بدتر خواهد کرد. با اشتباهات آشنا شده و سعی کنید آن‌ها را انجام ندهید.

● اشتباه: جدی نگرفتن

از هر ۴ نفر یک نفر دست‌کم ۶ ماه وقت تلف می‌کند و بعد به دکتر مراجعه می‌کند. علت این است که تصور می‌کند این درد چیز مهمی نیست یا خودش از بین می‌رود. بسیاری از این افراد سعی می‌کنند با خوردن مسکن درد را کاهش دهند.

کار صحیح:

هر چه سریع‌تر در پی درمان باشید. مطالعات نشان داده، بسیاری از صدمات در عرض ۴ هفته بهبود می‌یابند. بنابراین اگر دردهای شما در عرض این مدت برطرف نشد یا روی عملکرد شما تاثیر گذاشت به پزشک مراجعه کنید. تاخیر ممکن است وضعیت ذهنی و بدنی شما را به شکل فاجعه‌باری بدتر کند. وقتی درد شما را از فعالیت باز می‌دارد عضلات ضعیف شده و تحلیل می‌روند؛ در نتیجه فشار بیشتری روی عضلات وارد شده و شما در معرض صدمات بیشتری قرار خواهید گرفت. تحقیقات نشان داده، درد مزمن می‌تواند باعث افسردگی و کاهش فعالیت ذهنی شود. مطالعه صورت گرفته روی ۲۶ بیمار مبتلا به کمر درد در عرض مدت یک‌سال نشان داد، سلول‌های مغزی آن‌ها ۵ تا ۱۱درصد کاهش داشته است. علت می‌تواند این باشد که نورون‌ها به‌مدت طولانی فعالیتی فراتر از حد طبیعی داشته و در نتیجه دچار مرگ می‌شوند. محققان معتقدند، اگر درد ادامه داشته باشد ممکن است به دلیل تغییرات مغزی به درمان پاسخ ندهد.

● اشتباه: ‌ترس از ورزش

وقتی درد دارید این آخرین کاری است که جرات انجام دادنش را دارید اما تحقیقات متعدد نشان داده، ورزش باعث کاهش انواع درد می‌شود. با ورزش عضلات تقویت شده و مفاصل نیز روغن‌کاری می‌شوند. در نتیجه احتمال آسیب‌دیدگی مجدد کاهش می‌یابد.

همچنین با ورزش اندورفین‌های ضد‌درد آزاد شده و ضمن کاهش درد باعث بهبود شرایط روحی و کاهش التهاب می‌شود و در بهبود وضعیت بیماری‌هایی مثل ارتریت روماتوئید نقش دارد.

کار صحیح:

آرام و سبک شروع کنید به‌خصوص اگر مدت‌هاست که تحرک نداشته‌اید. اگر وضعیت بدنی مناسبی ندارید با ۵ تا ۱۰ دقیقه پیاده‌روی یا یک فعالیت‌بدنی سبک دیگر چند بار در روز آغاز کنید. شنا یا حرکات ایروبیک در آب به‌خصوص در آب گرم حرکات را برای شما ساده‌تر کرده و فشار را از روی مفاصل برمی‌دارد. هدف این است که عملکردی راحت و مناسب برای شما فراهم شود. برای بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا فعالیت‌های با شدت کم تا متوسط درد را بهتر از فعالیت‌های شدید کاهش می‌دهد.

یک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی یا فیزیوتراپیست می‌تواند برنامه بی‌ضرری برای شما تنظیم کند اما تحقیقات دانشمندان دانشگاه کارولینای شمالی نشان داده، بکارگیری روش‌هایی مانند اولتراسوند و تحریک‌های الکتریکی آنقدرها در کاهش علائم موثر نیستند.

● اشتباه: جراحی فوری

شاید اینطور به‌نظر برسد که جراحی موثرترین گزینه در درمان بیماری‌هاست اما در مورد دردهای مزمن تحقیقات ترکیبی از جراحی و درمان‌های غیرجراحی را توصیه کرده‌اند. مطالعات نشان داده‌اند، در مورد کمردرد اگر علائمی دال بر فشار بر عصب وجود ندارد جراحی در مقایسه با درمان‌های توانبخشی اگر تاثیر برابر نداشته باشد مزیت خاصی هم نخواهد داشت. در نتیجه با در نظر گرفتن ریسک جراحی انجام آن با توجه به نتایج قابل انتظار چندان منطقی به‌نظر نمی‌رسد. واقعیت این است که هر جراحی ممکن است با توجه به عوارضی مثل عفونت، جای زخم و آسیب‌دیدگی عصب درد را بدتر کند.

کار صحیح:

ابتدا بهتر است درمان‌های دارویی، فیزیکی یا ورزش را امتحان کنید. توصیه متخصصان ترکیبی از این ۳ مورد به‌مدت ۶ ماه است که درصورت بی‌نتیجه‌بودن گزینه جراحی مدنظر قرار می‌گیرد. بسیاری از مردم در این مدت آنقدر بهبود می‌یابند که دیگر کاندید جراحی نخواهند بود.

● اشتباه: خوردن ضد‌دردهای مختلف

اخبار پر از مرگ‌های ناخواسته افراد معروف و غیرمعروف به واسطه مصرف بیش از حد ضد‌دردهای مخدر است. بنابراین بسیاری از مردم سعی می‌کنند برای کاهش درد از داروهای مسکن معمولی استفاده کنند حتی برخی از پزشکان از ترس سوءمصرف دارو توسط برخی افراد از تجویز داروهای ضد‌درد مخدر پرهیز می‌کنند ولی واقعیت این است که برای کاهش دردهای مزمن داروهای مسکن با قدرت ضعیف یا متوسط کارایی زیادی ندارند.

کار صحیح:

اغلب پزشکان ابتدا برای بیماران داروهای با شدت کم تجویز می‌کنند اما ممکن است با ادامه درمان نیاز به مسکن‌های قوی‌تر باشد. یادتان باشد اگر پزشک تشخیص داده که این داروها برای درمان شما لازم است به تشخیص او احترام بگذارید. قرار هم نیست کسی با خوردن این داروها معتاد شود (چیزی که بسیاری از خانم‌ها از آن وحشت دارند.) خوردن داروهای مسکن تحت نظر پزشک برای شما مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

● اشتباه: به بیش از یک متخصص مراجعه کنید

در کشور ما همه دوست دارند پیش متخصص بروند؛ البته برای هر مشکلی هم ده‌ها متخصص در دسترس است. منتها بسیاری از افراد از این مطب به مطب دیگری می‌روند؛ شاید به این امید که از دهان پزشک چیز دیگری بشنوند اما واقعیت این است که این کار جز هدر دادن وقت و پول معمولا حاصل دیگری ندارد. حتی گاهی باعث گیج شدن بیمار هم می‌شود. همه این‌ها باعث می‌شود درمان به تاخیر افتاده و مشکلات شدیدتر شوند.

کار صحیح:

سعی کنید از یک پزشک به‌عنوان مرجعی برای مقایسه طرح‌های درمانی استفاده کنید. پزشک خانوادگی معمولا بهترین فرد برای اینکار است. فقط نکته اینجاست که پزشک شما باید نسبت به وضعیت درد شما اشراف کامل داشته باشد به این معنی که در جریان سابقه دردهای شما باشد، هر چند وقت یک‌بار شما را بابت این دردها ویزیت کرده باشد و در صورتی که درمان‌های اولیه خودش موثر نباشد شما را به پزشک دیگری ارجاع دهد. مشابه همان اتفاقی که برای بیماری که ابتدا اشاره کردیم رخ داد.

اگر ما‌ه‌هاست درد دارید و بهبودی در وضعیت شما حاصل نمی‌شود، شاید بهتر باشد به یک مرکز چند تخصصی درد مراجعه کنید. اگر هم چنین مرکزی در دسترس شما نیست، متخصصانی که در موضع درد شما تخصص دارند می‌توانند به شما کمک کنند. مثلا اگر کمردرد دارید یک متخصص ارتوپد و ستون فقرات می‌تواند به شما کمک کند.

● اشتباه: افسردگی که نمی‌تواند علت درد من باشد!

تحقیقات نشان داده، در حدود ۵۴درصد مبتلایان به کمردرد مزمن دچار افسردگی نیز هستند اما فقط یک‌سوم این افراد بابت افسردگی تحت درمان قرار می‌گیرند. تحقیقات اسکن مغزی روی بیماران مبتلا به دردهای مزمن نشان داده، در این افراد علاوه بر بخش‌های حسی، بخش‌های عاطفی نیز موقع درد درگیر هستند. به همین دلیل است که دردهای مزمن به‌طور مستقیم و غیرمستقیم روی کیفیت زندگی تاثیرگذار هستند.

کار صحیح:

اگر احساس ناامیدی می‌کنید، بیش از حد یا کمتر از حد طبیعی می‌خوابید یا این‌که وزن‌تان خیلی سریع تغییر کرده(چه بالا رفته باشد چه پایین) ممکن است دچار افسردگی شده باشید. در مورد شرایط خود با پزشک مشورت کنید.

پزشک ممکن است برای شما داروهای ضد‌افسردگی و مشاوره روان‌شناسی تجویز کند. برخی تحقیقات نشان داده، مشاوره و رفتاردرمانی بیشتر از دارو در کاهش افسردگی موثر هستند.

● اشتباه: فراموش کردن درمان‌های طبیعی

اگر به هر دلیلی نمی‌توانید داروهای ضد‌درد بخورید، سراغ درمان‌های مکمل بروید. مطالعات بالینی نشان داده، طب سوزنی درد ناشی از آرتروز مفصل، سیاتیک و کمر درد را به شکل قابل ملاحظه‌ای بهبود می‌بخشد. تحقیقات نشان داده، خوردن مکمل‌های امگا۳ در کاهش درد مبتلایان به آرتریت روماتوئید موثر است؛ همچنین مصرف فلفل قرمز در کاهش کمردرد مفید است.

کار صحیح:

درمان‌های گیاهی هم بدون عوارض جانبی نیستند و ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشند. بنابراین قبل از اقدام به این قبیل درمان‌ها با پزشک خود مشورت کنید. مطالعات متعدد نشان داده، روش‌های ذهنی نیز در کاهش درد موثر هستند. می‌توانید از روش‌های ساده ریلکسیشن شروع کنید مثلا هر روز نفس عمیق بکشید و عضلات مختلف را به‌مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه منقبض و شل کنید.