هپاتیت مزمن در بارداری

علت هپاتیت حاد یا یرقان پنج ویروس متفاوت است، اما تنها هپاتیت نوع B و C می‌تواند منجر به هپاتیت مزمن شود. اصولا به باقی ماندن ویروس در بدن بعد از بهبود هپاتیت حاد یا مزمن می‌گویند …

علت هپاتیت حاد یا یرقان پنج ویروس متفاوت است، اما تنها هپاتیت نوع B و C می‌تواند منجر به هپاتیت مزمن شود. اصولا به باقی ماندن ویروس در بدن بعد از بهبود هپاتیت حاد یا مزمن می‌گویند که این حالت می‌تواند منجر به بیماری‌های متفاوتی مثل سیروز (نارسایی کبدی)، تخریب سریع کبد (هپاتیت نکروزان فولمینانت) و سرطان کبدی شود که همگی این بیماری‌ها کشنده هستند.

در مورد هپاتیت B تنها حدود ۱۰ درصد بیماران هپاتیت حاد سرانجام به نوع مزمن مبتلا می‌شوند که از این تعداد بیماری معمولا نشانه‌ای ندارد و تنها در بررسی آزمایشگاهی از خون آ‌نتی ژن اچ‌بی‌اس مثبت تشخیص داده می‌شود. در این صورت برای پیشگیری از ابتلای نوزاد، مراقبت منظم مادران ضروری است، به این ترتیب که در زمان تولد و حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از تولد، ایمونوگلوبولین و واکسن هپاتیت B و سه دوره تزریق واکسن به نوزاد توصیه می‌شود و به این ترتیب از ابتلای اکثر نوزادان به هپاتیت B مزمن جلوگیری خواهد شد. متاسفانه نوزادان به این ویروس فوق‌العاده حساسند و در صورت انتقال ویروس، حدود ۸۵ درصد آنها به نوع مزمن مبتلا می‌شوند. بنابراین حتما باید با بررسی‌های دوره بارداری که شامل آنتی‌ژن اچ‌بی‌اس است، مادران آنتی‌ژن مثبت را یافت و با تزریق واکسن و ایمونوگلوبولین در زمان تولد به نوزاد از این مشکل پیشگیری کرد. در مادرانی که مبتلا به نوع حاد بیماری شده‌اند، احتمال زایمان زودرس و بروز بیماری در نوزاد هست، اما احتمال انتقال بیماری بسیار کم است، زیرا ویروس تنها هنگام زایمان منتقل می‌شود و نوع زایمان سزارین و طبیعی تاثیری در این انتقال ندارد. اما در مورد مبتلایان به هپاتیت C باید گفت این افراد ۸۰ درصد مبتلا به نوع مزمن بیماری خواهند شد و درصد بالاتری از آنان سرانجام دچار سیروز، سرطان کبدی و سایر عواقب بد هپاتیت مزمن می شوند. بنابراین توصیه می‌شود افراد مبتلا به هپاتیت مزمن C اصلا باردار نشوند.

از طرفی چون هیچ راه پیشگیری مناسبی برای جلوگیری از ابتلای نوزاد وجود ندارد، بررسی آزمایشگاهی غربالگری برای این نوع عفونت به صورت عادی در زنان باردار انجام نمی‌شود و تنها در کسانی که زندگی پرخطر داشته و احتمال بروز این عفونت در آنان زیاد است، آزمایش انجام می‌شود. نوزادان این افراد هم باید تحت مراقبت و پیگیری باشند تا در صورت ابتلا به هپاتیت C مزمن، درمان آنها آغاز شود.

کبد چرب غیرالکلی بیماری دیگر کبدی است که بخصوص در زنان چاق و دیابتی و با چربی خون بالا دیده می‌شود. در این افراد آزمایشات کبدی نشان‌دهنده بیماری است که می‌تواند در درازمدت منجر به تخریب کبد شود. راه درمان، کاهش وزن و کاهش چربی و کنترل دیابت است و در این زنان بارداری با عواقب بدی برای جنین همراه نیست.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان