جمعه, ۲۶ بهمن, ۱۴۰۳ / 14 February, 2025
مجله ویستا

موسیقی درمانی با «موزیك تراپیست »ها


موسیقی درمانی با «موزیك تراپیست »ها

ابتدای تاریخ ,انسان از موسیقی به عنوان وسیله یی شفابخش استفاده می كرده است در فرهنگ بدوی آفریقا و قبایل قدیمی كه در آن سرزمین وجود داشته رهبر موسیقی وجود داشت كه به عنوان پزشكی جادوگر, طبیب روحانی آن قبیله بود «شامان » در مراسم مذهبی مخصوص آن فرهنگ و آن منطقه سعی می كرد كه امراض را از بدن بیماران خارج كند

چنین‌ رویكردی‌ در قبایل‌ سرخپوستان‌ امریكا هم‌ با خواندن‌ آوازهای‌ مخصوصی‌ به‌ شفای‌ مریضان‌ می‌پرداخت‌. تقریبا در سراسر جهان‌ از امریكای‌ جنوبی‌ و شمالی‌، آفریقا و قبایل‌ مختلف‌ آن‌ گرفته‌ تا آسیا و حتی‌ كشورمان‌ ایران‌ هم‌ می‌توان‌ نمونه‌هایی‌ از كاربرد موسیقی‌ در مراسم‌ شفابخشی‌ بیماران‌ را یافت‌. در مناطقی‌ از جنوب‌ ایران‌، مراسمی‌ اجرا می‌شود كه‌ برای‌ بیرون‌ آوردن‌ جن‌ از كالبد انسان‌ است‌. آنها معتقدند كه‌ با نواختن‌ یك‌ ریتم‌ و معمولا یك‌ یا دو ساز مخصوص‌ و رقصی‌ به‌ نام‌ سماء كه‌ با حركات‌ سریع‌ سر و بدن‌ همراه‌ است‌ و خواندن‌ اوراد، توسط‌ یك‌ فرد كه‌ آشنایی‌ كامل‌ با این‌ مراسم‌ و جن‌گیری‌ دارد می‌توان‌ با ایجاد جذبه‌ و خلسه‌ بیماران‌ را درمان‌ كرد.

رهبران‌ این‌ مراسم‌ به‌ وسیله‌ دف‌ها و سازبومی‌ آن‌ منطقه‌ طی‌ مراسم‌ و تشریفاتی‌ كه‌ توام‌ با ریتم‌ در سازها و رنگ‌ها است‌،حركات‌ ریتمیك‌ و خواندن‌ سرودی‌ برای‌ به‌دست‌ آوردن‌ هوشیاری‌ مریض‌ و ایجاد خلسه‌ حاصل‌ از تغییر خودآگاهی‌ موجب‌ شفا و رفع‌ ناراحتی‌ و بحران‌ می‌شود.

در فرهنگ‌ باستانی‌ مصر و بین‌النهرین‌ هم‌ پیوند موسیقی‌ و شفا در معبدها و مراسم‌های‌ مذهبی‌ وجود داشته‌ و زنگوله‌ها و راتلزها در موسیقی‌ تشریفاتی‌ مذهبی‌ برای‌ تسخیر روح‌ شیطانی‌ به‌ كار برده‌ می‌شده‌. مصریان‌ معتقد بودند كه‌ موسیقی‌ در حكم‌ طاس‌ و طلسم‌ و نشانه‌یی‌ به‌ كار می‌رود كه‌ هر نت‌ آن‌ نیروی‌ جادویی‌ به‌ همراه‌ دارد برای‌ احضار ارواح‌ خدایان‌. چینیان‌ و هندیان‌ هم‌ موسیقی‌ را شفابخش‌ می‌دانستند. با كمی‌ دقت‌ می‌توان‌ دریافت‌ كه‌ در تمام‌ دوران‌ ها از قرون‌ وسطی‌ تا قرن‌ حاضر اؤر شفابخش‌ موسیقی‌ در انسان‌ها قابل‌ لمس‌ است‌. مثلا در دوره‌ رنسانس‌ اعتقاد بر این‌ بوده‌ كه‌ موسیقی‌، مقاومت‌ مردم‌ را در مقابل‌ امراض‌ بیشتر می‌كند و می‌توان‌ آن‌ را در زمان‌ شیوع‌ طاعون‌ براحتی‌ درك‌ كرد. با وجود اینكه‌ تا قرن‌ نوزدهم‌ به‌ این‌ مطلب‌ كه‌ موسیقی‌ را هم‌ می‌توان‌ نوعی‌ درمان‌ به‌ حساب‌ آورد توجهی‌ نمی‌شد ولی‌ در بیشتر سرزمین‌ها به‌ صورت‌ بومی‌ و سنت‌قدیمی‌ از آن‌ استفاده‌ می‌كردند. تا آن‌ زمان‌ این‌ دو حوزه‌ موسیقی‌ و پزشكی‌ از یكدیگر جدا بودند تا اینكه‌ در این‌ قرن‌ موسیقی‌ به‌ صورت‌ درمان‌ در موارد مشخص ولی‌ باز محدود مورد استفاده‌ قرار گرفت‌ و نتایج‌ موؤری‌ را به‌ دنبال‌ داشت‌ و باعث‌ شد كه‌ حرفه‌ «موسیقی‌درمانی‌» در قرن‌ بیستم‌ شروع‌ به‌ كار كند. تا به‌ حال‌ به‌ درمان‌ كردن‌ بیمارانتان‌ با موسیقی‌ فكر كرده‌اید؟ شاید شنیدن‌ ملودی‌های‌ خاص‌ برای‌ مریضتان‌ كمك‌ كند كه‌ دردش‌ تسكین‌ پیدا كند و آنها به‌ آرامش‌ برسند. تا به‌ امروز در دنیای‌ عظیم‌ قرص‌ها و شربت‌ها محققین‌ و متخصصان‌ این‌ رشته‌راههای‌ جدیدی‌ برای‌ كاهش‌ درد و آرامش‌ بیمارانشان‌ به‌وجود آورده‌اند كه‌ یكی‌ از آن‌ فعالیت‌ها موسیقی‌درمانی‌ است‌. درست‌ است‌ كه‌ از سال‌ ۱۹۵۰ موسیقی‌ درمانی‌ به‌ صورت‌ یك‌ ارگان‌ هماهنگ‌ و كاملا حرفه‌یی‌ درآمده‌ ولی‌ هنوز اكثر مردم‌ جهان‌ مفهوم‌ درست‌ و جامعی‌ از آن‌ ندارند و حتی‌ از وجود سازمان‌ها و درمانگاههای‌ موسیقی‌درمانی‌ بی‌اطلاع‌ هستند.

موسیقی‌درمانی‌ در اصل‌ استفاده‌ تجویز شده‌ و سازمان‌ یافته‌ از موزیك‌ یا فعالیت‌های‌ آن‌ برای‌ تغییر حالات‌ ناسازگار بیماران‌ به‌ وسیله‌ پرسنلی‌ آموزش‌ دیده‌ است‌ كه‌ به‌ آنها «موزیك‌ تراپیست‌» می‌گویند. تمام‌ تلاش‌آنها برای‌ كمك‌ به‌ بیماران‌ در رسیدن‌ به‌ هدف‌درمان‌ «قطعی‌شان‌» است‌. دستورالعمل‌های‌ موسیقی‌ درمانی‌ همانند دستورات‌ دارویی‌ و پزشكی‌ توسط‌ متخصصان‌ این‌ رشته‌ نسخه‌ می‌شود و توافق‌ كلی‌ یك‌ تیم‌ تخصصی‌ در برنامه‌ درمانی‌ بیمار قرار می‌گیرد. تیم‌ تخصصی‌ كه‌ همان‌ موزیك‌ تراپیست‌ها هستند به‌ صورت‌ گروهی‌ و تیمی‌ طبق‌ یكسری‌ آموزش‌هایی‌ كه‌ دیده‌اند با هم‌ كار می‌كنند تا بهترین‌ خدمات‌ را به‌ مریضان‌ بدهند. موسیقی‌درمانی‌ سرگرمی‌ و تفریح‌ محسوب‌ نمی‌شود بلكه‌ عوامل‌ تحصیلكرده‌ با امكانات‌ وسیع‌ در اختیار تیمی‌ بزرگ‌ و آموزش‌دیده‌ قرار می‌گیرد تا به‌ بهبود وضع‌ ناسازگاری‌ رفتار و حالات‌ بیمار كمك‌ كند و گاه‌ نواختن‌ موسیقی‌ را برای‌ آرامش‌ و كاهش‌ درد بیماران‌ پایانه‌ (درحال‌ مرگ‌) مورد استفاده‌ قرار می‌دهند. موسیقی‌ اولین‌ وسیله‌ و ابزار موزیك‌ تراپیست‌ها است‌ كه‌ آنها را از دیگر پزشكان‌ و درمانگران‌ جدا می‌كند. این‌ متخصصان‌ به‌ جای‌ استفاده‌ از كلمات‌ یا هر قرص‌ و شربتی‌ از موسیقی‌ و فعالیت‌های‌ موزیكی‌ استفاده‌ می‌كنند. تجربیات‌ ثابت‌ كرده‌ است‌ كه‌ مواجه‌ساختن‌ بیمار با موسیقی‌درمانی‌ سطح‌ كاركرد او را بالا برده‌ و به‌ بهبودی‌ او كمك‌ بسزایی‌ می‌كند.

فعالیت‌های‌ موزیكی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آوازخواندن‌، نواختن‌ ساز به‌ صورت‌ تكنوازی‌ یا گروهی‌، گوش‌دادن‌ به‌ یك‌ موسیقی‌ طبق‌ نوع‌ درمان‌، تصنیف‌ یا ساختن‌ یك‌ آهنگ‌ حركت‌ با موسیقی‌،بحث‌ درباره‌ اشعار یا تركیب‌ سازها، نوع‌ سازها و حتی‌ صدای‌ خواننده‌ موسیقی‌ موردنظر باشد. هركدام‌ از این‌ فعالیت‌های‌ موزیكی‌ طبق‌ تجویز پزشك‌ متخصا منظور می‌شود و طبق‌ نوع‌ بیماری‌ یا علایق‌ بیمار یا حالات‌ روحی‌ و روانی‌ مریض‌ از آنها استفاده‌ شود. موسیقی‌درمانی‌ و استفاده‌ از فعالیت‌های‌ موسیقی‌ راه‌وروشی‌ است‌ كه‌ برای‌ ایجاد آرامش‌ ،خوشی‌، سلامت‌ كه‌ در توانایی‌ فردی‌ و اجتماعی‌ بیمار مورد توجه‌ است‌ و نوعی‌ باورپذیری‌ در او ایجاد می‌كند.این‌ رشته‌ به‌ عنوان‌ نیرویی‌ خلاق‌ و سحرآمیز همراه‌ با دانش‌ پزشكی‌ و روانشناسی‌ به‌ زندگی‌ بیماران‌ نشاط‌ و سلامت‌ و انرژی‌ می‌دهد. تمام‌ فعالیت‌های‌ موزیكی‌ ضمن‌ ارتباط‌ با «درمان‌ جویان‌» و در جهت‌ بهبود كاركرد جسمی‌ و روانی‌ و روحیه‌ اجتماعی‌ و عاطفی‌ آنها تجویز می‌شود.موزیك‌ تراپیست‌ها افراد تعلیم‌ دیده‌یی‌ هستند كه‌ به‌ تمام‌ این‌ فعالیت‌های‌ موزیكی‌ نظم‌ داده‌ و سعی‌ می‌كنند با بیماران‌ ارتباط‌ درمانی‌ پیدا كنند كه‌ این‌ كار مهمترین‌ و شاخاترین‌ فعالیت‌ این‌ گروه‌ آموزش‌ دیده‌ است‌.نظم‌ دهندگی‌ فعالیت‌های‌ موزیكی‌ به‌ صورت‌ یك‌ نیروی‌ قوی‌ و پیش‌بینی‌ كننده‌ درمانی‌ در مورد بیماران‌ به‌ كار می‌آید.انتخاب‌ صریح‌ و دقیق‌ موسیقی‌ یا فعالیت‌ موسیقی‌ بر طبق‌ نیاز بیمار توسط‌ موزیك‌ تراپیست‌ها موفقیت‌ درمان‌ را بالا برده‌ و دانش‌ و معلومات‌ كافی‌ درمانگر باعث‌ می‌شود كه‌ تاؤیر موسیقی‌ بر رفتار آدمی‌، او را به‌ بهبودی‌ كامل‌ یا آرامش‌ در دوران‌ مریضی‌ نزدیك‌ كند.موزیك‌ تراپیست‌ها با ایجاد محیطی‌ امن‌ می‌توانند ارتباط‌ خود را با بیماران‌ تقویت‌ كرده‌ و با فراهم‌ كردن‌ و آماده‌ ساختن‌ شرایط‌ محیطی‌ به‌ درمان‌ بیمار كمك‌ كنند.موزیك‌ تراپیست‌ها در عین‌ حال‌ كه‌ متخصصینی‌ آموزش‌ دیده‌ و آگاه‌ هستند باید با دانش‌ و مهارت‌های‌ مختلف‌ علم‌ موسیقی‌ بخوبی‌ آشنا باشند و در كنار آن‌ در علوم‌ طبیعی‌، رفتاری‌ و زیست‌شناسی‌ نیز تبحر داشته‌ باشند.افرادی‌ كه‌ دوره‌های‌ تجربی‌ و آموزشی‌ را می‌گذرانند عنوان‌ تخصصی‌ (R.M.T) را از انجمن‌ ملی‌ موسیقی‌ درمانی‌ (N.A.M.T) و یا مدرك‌ تخصصی‌ (C.M.T) از انجمن‌ موسیقی‌ درمانی‌ امریكا (A.A.M.T) دریافت‌ می‌كنند. آنها با گذراندن‌ امتحانی‌ كه‌ توسط‌ «برد گواهینامه‌ موسیقی‌ درمانی‌» برگزار می‌شود گواهینامه‌ خود را از مركز (MT-BC) دریافت‌ می‌كنند.

بیماران‌ با انواع‌ مختلف‌ مشكلات‌ جسمی‌ و روانی‌ و با تمام‌ مشكلات‌ و اختلالات‌ عاطفی‌ و اجتماعی‌ از تمام‌ خدمات‌ موسیقی‌ در هر شرایطی‌ می‌توانند استفاده‌ كنند.هدف‌های‌ درمانی‌ در این‌ رشته‌ پزشكی‌، حالتی‌ امدادی‌ دارد. تغییراتی‌ كه‌ در رفتار و وضعیت‌ درمانجویان‌ ایجاد می‌شود اهداف‌ درمانی‌ موزیك‌ تراپیست‌ها را جهتی‌ خاص‌ می‌بخشد. درست‌ است‌ كه‌ نحوه‌ درمان‌ برای‌ هر بیمار متفاوت‌ است‌ ولی‌ مقصود اعضای‌ تیم‌ پزشكی‌ و آموزشی‌ تنها در نحوه‌ درمان‌ درست‌ درمانجویان‌ است‌، آن‌ هم‌ بدون‌ استفاده‌ از داروهای‌ شیمیایی‌ یا استفاده‌ از درمان‌هایی‌ كه‌ با دستگاه‌ها كه‌ در عین‌ درمان‌ اثرات‌ سویی‌ هم‌ دارند.

هنگامی‌ كه‌ بیماران‌ در جلسه‌های‌ موسیقی‌ درمانی‌ عملكردهای‌ بدنی‌، روانی‌ و جسمی‌ و عاطفی‌ و اجتماعی‌ درونشان‌ را تقویت‌ و مهارت‌های‌ حركتی‌، تحصیلی‌، ارتباطی‌ و اجتماعی‌ و عاطفی‌ به‌ دست‌ می‌آورند امكان‌ دارد كه‌ در كنار آنها مهارت‌های‌ موزیكی‌ هم‌ پیدا كنند.


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.