دوم خرداد , قطاری که هرگز به مقصد نرسید

دوم خرداد سال ۱۳۷۶ یکی از نقاط عطف , تاریخی و سرنوشت ساز و مهم انقلاب اسلامی کشورمان می باشد که توانست نیروهای خط امام را که از زمان مجلس چهارم به حاشیه رانده شده و عملاً از قدرت کنار گذاشته بودند برسر کارآورد مهم و تاریخی بودن دوم خرداد نه به لحاظ اینکه سید محمد خاتمی رئیس جمهور شده بود بلکه

دوم خرداد سال ۱۳۷۶ یکی از نقاط عطف ، تاریخی و سرنوشت ساز و مهم انقلاب اسلامی کشورمان می باشد که توانست نیروهای خط امام را که از زمان مجلس چهارم به حاشیه رانده شده و عملاً از قدرت کنار گذاشته بودند برسر کارآورد؛ مهم و تاریخی بودن دوم خرداد نه به لحاظ اینکه سید محمد خاتمی رئیس جمهور شده بود بلکه این روز از منظر اینکه مشارکت مردم در بالاترین سطح خویش نسبت به انتخابات دیگر ریاست جمهوری قرار داشت اهمیت یافته بود و به قول مقام معظم رهبری حضور حداکثری مردم در دوم خرداد ،جمهوری اسلامی را بیمه ساخت و توانست صداهای خاموش و لایه های بی تفاوت جامعه را به پای صندوق های رأی کشاند و سبب پیوند و آشتی مجدد جوانان با نظام اسلامی گردد؛ جوانان ، قشری که در کشورمان چندان جدی گرفته نشده و برنامه ها و کارهای صورت پذیرفته جهت تأمین اشتغال ، ازدواج ، مسکن و رفاه آنان همواره در سه دهه گذشته صوری و بدون نتیجه بوده و بدون الگوگیری از آموزه های اسلامی و روش های شناخته شده جهانی جهت حل مشکلات قشر عظیمی که بیش از ۶۰ درصد جمعیت کشورمان را تشکیل می دهند و بدون تدوین برنامه ای جامع، متاسفانه اداره امور جوانان را به محل برخوردهای سلیقه ای و اعمال نگاه های حزبی تبدیل کرده و در بخش هایی همچون آموزش، به شیوه آزمون و خطا متوسل شده و سرنوشت فرزندانمان را به نتیجه ای که ممکن است در یک لابراتور از یک موش آزمایشگاهی بدست آید گره زده ایم .

آری زلزله دوم خرداد ۷۶ رخ داد و به حکومت ۸ ساله محافظه کارانی که اطمینان داشتند ناطق نوری برنده اصلی این بازی خواهد بود پایان داد. شکست طرفداران رئیس جمهوری که در پشت آن حمایت جامعتین و علمای شناخته شده ای قرار داشت که شرکت در انتخابات دوم خرداد را تکلیفی واجب قرار داده و چنین القا می کردند که حضور در پای صندوق های تکلیف و رأی به ناطق نوری واجب اوجبات می باشد ، وجوب رأی به رئیس جمهوری که قبل از انتخابات کابینه خود را بسته و استانداران و سفرای خود را برگزیده بود.

به هر روی موضوع این سخن کنکاش ناکامی محافظه کاران در دوم خرداد نبوده واین قلم در پی آنست تا دلایل توقف و به مقصد نرسیدن قطار دوم خرداد را واکاوی نماید.

۱) یکی از مباحثی که در ماههای پس از دوم خرداد در بین کارشناسان ، مدیران دولتی ، مطبوعات و رسانه های کشورمان مطرح گردید پاسخ به این سؤال بود که کدام بعد توسعه تقدم داشته و می توان بوسیله آن به مدینه فاضله و آرمانی دست یازید. محافظه کاران در تقدم توسعه اقتصادی بر توسعه سیاسی پای فشرده و تحقق عدالت بر پایه توسعه اقتصادی را تعقیب می کردند و شعارهای حزب رقیب را در قالب اولویت توسعه سیاسی ، غیر سازنده و فریبکارانه قلمداد می نمودند . در مقابل این گروه ، دوم خردادیها قرار داشتند که باشعار توسعه سیاسی قدم در عرصه انتخابات گذاشته و با پیروزی غیر متصوری قدم در پای قدرت گذارده و حلاوت قرار گرفتن در قدرت چنان مدهوششان ساخت که از این نکته غافل شدند که توسعه سیاسی بدون توسعه اقتصادی نمی تواند مردم را به تحقق عدالت و رفاه رهنمون ساخته و دراداره کشور نمی توان به هیچ یک از ابعاد توسعه ، تقدم ذاتی قائل شد و در تحلیل عوامل پیروزی دوم خرداد درون گروهی خویش ، در دام پارادوکس گمراه کننده خود ساخته گرفتار شده و چنین انگاشتند که رأی حداکثری مردم به توسعه سیاسی بوده و برای مردم توسعه آزادیهای سیاسی و اجتماعی اولویت دارد. و غافل بودند از این امر که رأی مردم به سید محمد خاتمی نخست به دلیل سعه صدر، کاریزما و شخصیت محبوب وی بوده و در مرحله بعد دهن کجی به سیاست های در پیش گرفته شده اقتصادی توسط محافظه کاران در طول ۸ سال گذشته بود اگر چه مردم کشورمان در ورای توسعه اقتصادی ، توسعه سیاسی ، فرهنگی و دفاعی کشور را نیز دنبال می کردند.

۲) از دیگر عوامل شکست اصلاح طلبان ، گستاخی ، تندروی ، تمامیت خواهی و زیاده خواهیهای گروه ها و احزابی همچون جبهه مشارکت و مجاهدین انقلاب اسلامی در دل دوم خرداد بود که اینگونه اقدامات باعث بروز شکاف در نیروهای ائتلاف دوم خرداد گردید که می توان به پروژه ناکام عبور از خاتمی و تشتت و جهت گیریهای اشتباه مجلس ششم اشاره نمود.

۳) یک از نکاتی که در طول ۴ سال اول دولت اصلاحات ، همواره مورد غفلت تئورسین ها و سران این جریان واقع گردید این بود که آنها به زودی فراموش کردند که موفقیت و پیروزی در انتخابات ۲ خرداد به مدد اجرای درست و سالم انتخابات از سوی وزارت کشور آیت ا... هاشمی رفسنجانی بوده و در واقع این قطار اولین بار بر روی ریل های پهن شده دولت سازندگی به حرکت درآمد.

آری نویسندگان و نخبگان جریان اصلاحات بزودی همه چیز را از یاد برده و به جان دولت سازندگی افتادند و با بزرگنمایی رویدادهای گذشته تا آنجا به پیش رفتند که هاشمی رفسنجانی را مسئول ادامه جنگ دانسته و بدون اطلاع از جزئیات امر، وی را مسئول ویرانی ها و کشتارهای جنگ تحمیلی عراق بر ایران قلمداد نمودند و با حرمت شکنی و تخریب ایشان عملاً خود را از چتر حمایتی ایشان خارج ساخته و آخرین پلی که می توانست موجبات عبور امن اصلاحات را متضمن گردد با دینامیت های شایعه ، فحش و ناسزا تخریب ساختند.

۴) باید گفت که اصلاح طلبان در ۴ سال اول قدرت هرگز برای رفاه اقتصادی مردم برنامه ای تدوین نکرده و سیاست مدونی برای مبارزه با فقر ، تبعیض و فساد ارائه نکردند ، امری که محبوبیت اصلاح طلبان را به چالش کشید و اسباب عدم موفقیت آنان را در انتخابات دور هفتم مجلس و دوره نهم ریاست جمهوری فراهم ساخت و هم اینک به دلیل عدم ارائه برنامه عملی جهت توسعه اقتصادی از سوی دولت نهم ، اعمال سیاست های غیر علمی دولت را در آزمونی سخت و دشوار قرار داده و درصورت بی توجهی ممکن است قطارآنان را در ایستگاه نخست که همان انتخابات دوره هشتم مجلس شورای اسلامی است متوقف سازد.

وحید کاظم زاده قاضی جهانی