تحولات هسته ای در سال ۲۰۰۷

سال ۲۰۰۷ میلادی سالی پرفراز و نشیب برای برنامه هسته ای ایران بود و علاوه بر گزارشهای متعدد آژانس مبنی بر صلحآمیز بودن این برنامه, گزارش سازمانهای جاسوسی آمریکا نیز بر این حقیقت صحه گذاشت

سال ۲۰۰۷ میلادی سالی پرفراز و نشیب برای برنامه هسته ای ایران بود و علاوه بر گزارشهای متعدد آژانس مبنی بر صلحآمیز بودن این برنامه، گزارش سازمانهای جاسوسی آمریکا نیز بر این حقیقت صحه گذاشت.

روی آوردن بسیاری از کشورهای دنیا به انرژی هسته ای به عنوان یک منبع انرژی پاک و باصرفه از دیگر تحولات هسته ای سال ۲۰۰۷ بود; در زیر به برخی از تحولات مهم هسته ای سال گذشته میلادی اشاره می شود.

● تاکید برماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران

اسفند ۸۵- محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در پایان مهلت دوماهه قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنیت، گزارش خود از آخرین وضعیت پرونده هسته ای ایران را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه کرد. در این گزارش وی تصریح کرد انحرافی در فعالیت هسته ای ایران دیده نشده و نظارت بر فعالیتهای هسته ای ایران همچنان درجریان است.

- نمایندگان ۳۵ کشور عضو شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین بر خلاف اساسنامه این آژانس توقف ۲۳ برنامه کمک فنی به ایران را تصویب کردند.

فروردین ۸۶- شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه ۱۷۴۷ دور تازه ای از تحریمهای اقتصادی و دیپلماتیک را علیه ایران به خاطر ادامه غنی سازی اورانیوم اعمال کرد.

- محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری اسلامی ایران در جشن هسته ای ملی، خبر «تولید صنعتی سوخت هسته ای»، تزریق گاز برای غنی سازی اورانیوم به زنجیره های سانتریفیوژ و همچنین تولید انبوه ماشینهای سانتریفیوژ را اعلام کرد و روز بیستم فروردین را به عنوان روز ملی فناوری هسته ای تعیین کرد.

اردیبهشت ۸۶- با وجود مخالفت آمریکا و کشور های غربی، پیشنهاد ایران در کنفرانس بازنگری ان پی تی مبنی بر «لزوم پایبندی همه اعضا به مواد و مفاد معاهده» از جمله خلع سلاح و اجرای ماده ۴ معاهده به تصویب رسید.

مرداد ۸۶- «اولی هاینونن» معاون محمد البرادعی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی و «جواد وعیدی» معاون شورای عالی امنیت ملی ایران اعلام کردند که ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره طراحی مدالیته و نحوه حل مسائل باقی مانده بین دو طرف به توافق رسیده اند. این طرح به «طرح اقدام» موسوم شد.

شهریور ۸۶- مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با انتشار گزارشی درباره برنامه هسته ای ایران اعلام کرد که ابهامات مربوط به آزمایشات پلوتونیوم ایران و آلودگی های اورانیوم با درجه غنای بالا در تجهیزات هسته ای ایران برطرف شده است.

مهر ۸۶- علی لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی ایران استعفا کرد و سعید جلیلی معاون اروپا آمریکای وزیر امور خارجه جایگزین وی شد.

آبان ۸۶- مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در تازه ترین گزارش خود درباره برنامه هسته ای ایران اعلام کرد که پاسخهای ارائه شده ایران درباره برنامه های سانتریفیوژهای ۱-P و۲-P مطابق با یافته های آژانس است و به این ترتیب، با بسته شدن پرونده این موضوع، یکی از اصلی ترین پرسشهای آژانس درباره فعالیتهای هسته ای ایران پاسخ داده شد.

آذر ۸۶- ۱۶ سازمان اطلاعاتی و جاسوسی آمریکا در گزارش ۱۰۰ صفحه ای خود تصریح کردند برنامه هسته ای ایران از سال ۲۰۰۳ تا کنون کاملا صلحآمیز و فاقد جهت گیری نظامی بوده است. این ارزیابی برخلاف ارزیابی دو سال قبل این سازمانها بود که ادعا کرده بودند برنامه هسته ای ایران نظامی است.

- روسیه نخستین محموله از سوخت اتمی را برای نیروگاه بوشهر در ایران ارسال کرد.

- شرکت روسی سازنده نیروگاه اتمی بوشهر اعلام کرد راه اندازی آزمایشی این نیروگاه در اواخر سال ۲۰۰۸ امکانپذیر خواهد بود.

● روند خلع سلاح هسته ای کره شمالی

بهمن ۸۵- در مذاکرات شش جانبه خلع سلاح هسته ای کره شمالی این کشور قبول کرد که در برابر دریافت کمکهای اقتصادی به میزان یک میلیون تن نفت و برخی مشوقهای سیاسی از جمله عادی سازی روابط با آمریکا و ژاپن،برنامه هسته ای نظامی خود را متوقف کند.

تیر ۸۶- کره شمالی رسما اعلام کرد که مسئله دارایی های مسدود شده این کشور در بانک ماکائو که تحت فشار آمریکا مسدود شده بود، سرانجام حل شده است و این کشور آماده برای آغاز روند خلع سلاح هسته ای است.

- به دنبال موافقت کره شمالی با بازدید بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از تاسیسات هسته ای این کشور پس از پنج سال، آژانس با انتشار گزارشی اعلام کرد این کشور آماده همکاری های گسترده با آژانس برای تعطیل کردن تاسیسات هسته ای خود است.

- بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کردند که کره شمالی تمام ۵ تاسیسات اتمی خود را تعطیل کرده و بعضی از آنها توسط بازرسان آژانس مهر وموم شده اند. این کشور همچنین در نخستین روز از دور جدید مذاکرات شش جانبه برای اظهار و برچیدن کلیه فعالیت های هسته ای خود تا پایان سال ۲۰۰۷ میلادی اعلام آمادگی کرد.

- آژانس بین المللی انرژی اتمی بودجه ای ۵/۳ میلیون دلاری را برای نظارت بر عملیات خلع سلاح اتمی کره شمالی تصویب کرد.

شهریور ۸۶- یک گروه ۱۳ نفره از ناظر بین المللی از سه کشور آمریکا، چین و روسیه برای آغاز گفت وگوها درباره غیرفعال سازی تاسیسات هسته ای کره شمالی وارد این کشور شدند.

مهر ۸۶- کارشناسان آمریکایی عملیات غیرفعال سازی راکتور هسته ای یونگ بیون کره شمالی را آغاز کردند، اما با وجود گذشت منقضی شدن ضرب الاجل تعیین شده (پایان سال ۲۰۰۷) این کشور از اظهار برنامه های هسته ای اش خودداری کرده است.

● تحولات هسته ای جهان

۱۶ کشورعربی در نامه ای رسمی به دبیرخانه آژانس بین المللی انرژی اتمی، نگرانی خود را از قدرت هسته ای اسرائیل ابراز کردند. در این نامه تاکید شده بود که برخورداری اسرائیل از سلاحهای هسته ای نقض آشکار توافق جامعه بین المللی برای عاری سازی منطقه از سلاح های هسته ای به شمار می رود.

- «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد که مسکو خواستار پیوستن اسرائیل به «ان پی تی» برای عاری شدن خاورمیانه از سلاحهای هسته ای است.

- ترکیه اعلام کرد که این کشور با توجه به نیاز روز افزون خود به انرژی، کار ساخت اولین نیروگاه هسته ای خود را امسال آغاز می کند.

- «سرگئی کرینکو» رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی روسیه به ژاپن پیشنهاد همکاری در زمینه انرژی هسته ای برای اهداف صلحآمیز خبر داد.

- رئیس آژانس انرژی اتمی روسیه از ساخت نیروگاه هسته ای در قاره آفریقا و در کشور نامیبیا خبر داد.

- ویتنام اعلام کرد با همکاری آژانس بین المللی انرژی اتمی، اولین نیروگاه هسته ای خود را می سازد.

- وزیر انرژی تایلند اعلام کرد که کشورش با توجه به نیاز روز افزون خود به انرژی درصدد احداث یک نیروگاه برق هسته ای تا آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی است.

- آمریکا و الجزایر توافقنامه همکاری هسته ای امضا کردند.

- روزنامه فایننشال تایمز از مذاکرات فرانسه و الجزایر برای همکاری هسته ای خبر داد.

- پارلمان لیتوانی با اکثریت قاطع، از ساخت یک نیروگاه هسته ای برق برای جایگزینی نیروگاه قدیمی این کشور پشتیبانی کرد.

- نخست وزیر هند در واکنش به فشارهای فزاینده علیه توافقنامه هسته ای این کشور با آمریکا، گفت: انرژی اتمی عاملی حیاتی برای پیشرفت اقتصادی آینده هند است. توافقنامه هسته ای میان هند و آمریکا نخستین بار در سال ۲۰۰۵ و در جریان سفر رئیس جمهور آمریکا به هند، مورد توافق قرار گرفت، اما احزاب مخالف ملی گرا و کمونیست به شدت با آن مخالفت کرده و می گویند کشور را تحت سلطه آمریکا قرار خواهد داد.

- کره جنوبی و آمریکا درباره همکاری در زمینه ساخت راکتورهای اتمی نسل چهارم و روش جدید فراوری سوخت اتمی به توافق رسیدند.

- رئیس جمهوری روسیه آمادگی خود را برای کمک به اندونزی برای استفاده از انرژی هسته ای اعلام کرد.

- بلاروس اعلام کرد سال ۲۰۰۸ با برگزاری مناقصه ای، ساخت اولین نیروگاه هسته ای خود را به شرکتهای بین المللی واگذار می کند.

- یک روزنامه اسرائیلی از تصمیم رژیم صهیونیستی برای ساخت یک نیروگاه هسته ای جدید در صحرای نقب در جنوب فلسطین اشغالی خبر داد.

- دولت یمن با یک شرکت آمریکایی برای ساخت ۵ نیروگاه هسته ای قرار دادی به ارزش ۱۵میلیارد دلار به امضا رساند. هزینه کلی این پروژه ۱۵ میلیارد دلار برآورد شده وساخت پنج نیروگاه باید در مدت ۱۰ سال انجام می شود.

- گفت وگوهای هند با آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره قرارداد هسته ای دهلی نو با واشنگتن آغاز شد. این قرارداد به دهلی نو امکان می دهد که راکتورهای هسته ای و سوخت آنها را از آمریکا وارد کند.

- رئیس جمهوری مصردر پایان کنگره سالیانه حزب حاکم که با انتخاب مجدد وی به عنوان رهبر آن پایان یافت; برتصمیم قاهره برای ساخت چند نیروگاه هسته ای تاکید کرد.

- روزنامه عرب زبان الشرق الاوسط به نقل از یک مقام در انجمن انرژی هسته ای انگلیس خبر داد امارات متحده عربی قصد دارد تا ۱۰ سال دیگر چهار نیروگاه هسته ای احداث کند.

- وزیر امورخارجه روسیه پس از دیدار با همتای مصری خود در مسکو از توافق با مصر برای امضای قرارداد همکاری هسته ای خبر داد.

- فرانسه قراردادهایی به ارزش ۱۰ میلیارد یورو با لیبی در زمینه فروش راکتور هسته ای به این کشورمنعقد کرد. این قراردادها در جریان سفر «معمر قذافی» رهبر لیبی به فرانسه که پس از ۳۴ سال صورت گرفت، با «نیکلا سارکوزی»، همتای فرانسوی وی به امضا رسید.

- دولت ژاپن اعلام کرد قراردادی را در زمینه ساخت نیروگاههای اتمی برای اندونزی با این کشور امضا کرد. اجرای این قرارداد از سال ۲۰۰۸ آغاز خواهد شد.

- آژانس بین المللی انرژی اتمی با طرحهای بنگلادش برای ساخت نخستین نیروگاه اتمی خود و راه اندازی آن تا سال ۲۰۱۵ با کمک آژانس موافقت کرد.

- «سرگئی لاوروف»در سفر به طرابلس با مقامهای لیبی درباره کمک مسکو به فعالیتهای هسته ای این کشور گفت وگو کرد.

- شرکت هسته ای فرانسوی «آروا» در جریان سفر «نیکلا سارکوزی»، رئیس جمهوری فرانسه به چین، قراردادی به ارزش هشت میلیارد یورو (۱۱/۹ میلیارد دلار) را برای ساخت دو نیروگاه اتمی پیشرفته نسل سوم در جنوب چین منعقد کرد.