بیماری باقلازا مختص شمال نیست

می گویند باقلای شمال سمی دارد که عوارض ناشی از آن در افراد مستعد می تواند با اختلال در اعمال فیزیولوژیکی بدن اثرات ناگواری را ایجاد کند

می‌گویند باقلای شمال سمی دارد که عوارض ناشی از آن در افراد مستعد می‌تواند با اختلال در اعمال فیزیولوژیکی بدن اثرات ناگواری را ایجاد کند.

سمی که تنها از طریق خوردن باقلای تازه، پخته یا فریز شده وارد بدن نمی شود بلکه بوییدن گل و گرده های آن و حتی عبور از کنار مزرعه یا حضور در خانه ای که در آن باقلا پاک می شود باعث تحریک و بروز این علائم می شود، اما پرسش اینجاست باقلای سبز سمی است یا حساسیت زا؟ عوارض آن دامن چه افرادی را می گیرد و ارزش تغذیه ای آن چه میزان است؟ این که می گویند باقلا از پوکی استخوان جلوگیری می کند و چربی و فشار خون را پایین می آورد، واقعیت دارد؟

● فاویسم همه را درگیر نمی کند

باقلا از جمله مواد اکسیدانی است که به اکسید شدن حساس است. حال اگر میزان آنزیمی که از این گونه فعل و انفعالات در بدن جلوگیری می کند، پایین باشد بر اثر اکسایش، دیواره گلبول های قرمز خون تجزیه و تخریب شده و کم خونی و نارسایی قلبی عارض می شود. از سوی دیگر ترکیبات تجزیه شده در سطح بدن پراکنده و در نهایت پوست زرد و نارسایی کلیوی به همراه ضعف شدید، استفراغ، اسهال، دل درد، رنگ پریدگی، تب و ادرار پررنگ پدیدار می شود. این علائم نشانه یک بیماری ارثی و مادرزادی خونی به نام فاویسم است که وابسته به جنس بوده و در پسرها سه برابر دخترها شیوع دارد. برخی فاویسم را آلرژی، عده ای مسمومیت غذایی و برخی نوعی بیماری ساختمان خون می دانند. بیشتر مبتلایان در رده سنی یک تا ده سال قرار دارند و نوزادان مستعد از طریق شیر مادری که مصرف کننده باقلا بوده، دچار این بیماری می شوند.

گر چه این بیماری تا آخر عمر همراه فرد است، ولی علائم آن ممکن است تنها یک بار سراغ او بیاید. فاویسم بومی سواحل خزر بوده و از هفته اول اردیبهشت تا هفته دوم خرداد افراد مستعد را درگیر می کند، اما براساس گزارش های اعلام شده سواحل خلیج فارس، برخی شهرهای شیراز و روستاهای سیستان و بلوچستان از دیگر کانون های شیوع آن است. مصرف آسپیرین، استفاده از حشره کش و نفتالین، مواد نگهدارنده سولفیتی و برخی مواد رنگی غذاهای فرآوری شده و عصاره سنتزی نعناع در دهانشویه ها از جمله موارد تشدید این بیماری است.

● باقلا فسفر و پتاسیم بالایی دارد

با وجود آن که باقلا برای برخی افراد دردسرساز است، اما سرشار از ویتامین های A، B و C بوده و تقریبا با هر معده ای سازگار است. به دلیل میزان بالای پتاسیم بسیار ادرار آور بوده و سموم بدن را از طریق کلیه ها دفع می کند و باعث کنترل فشار خون شده و در نتیجه برای سلامت قلب و عروق مفید است. میزان کلسیم آن تا حدودی از پوکی استخوان جلوگیری می کند. پروتئین، ویتامین A و فسفر آن برای رشد و تقویت هوشی کودکان نافع است و اگر با پوست خورده شود به دلیل فیبر بالا باعث لینت مزاج شده و با دفع زودهنگام مدفوع از افزایش چربی خون می کاهد. طبع سرد و تر داشته و برای بلغمی مزاج ها مناسب نیست، اما با وجود طبع سرد به دلیل غنی بودن از مواد مغذی، تقویت کننده قوای جنسی است.

در طب سنتی از آن برای درمان سرفه های خشک، تمیز کردن دستگاه گوارش، درمان روماتیسم و میگرن استفاده می شود. برای مبتلایان به زخم معده منعی ندارد و مصرف زیاد آن موجب درد معده، نفخ و سنگینی می شود و باید با ادویه جاتی که طبع گرمی دارند همچون گلپر و زیره مصرف شود.

فاخره بهبهانی