سه شنبه, ۱۲ تیر, ۱۴۰۳ / 2 July, 2024
آسیاب‌هایی که سر از خاک برمی‌آورند
آسیاب‌های آبی و تاریخی استان یزد نماد تلاش و سختکوشی مردمان این دیار برای تولید آرد و نان است که متاسفانه بسیاری از آنها دیگر فعال نیستند البته طی سال‌های گذشته بخشی از این آسیاب‌ها بازسازی، مرمت و احیا شده و حتی فعال شده‌اند.
اما برخی از آنها نظیر آسیاب تاریخی زنبیل در شهریزد این روزها حال و روز خوشی ندارد، به طوری که مشاهدات عینی نشان می‌دهد نه‌تنها حریم این اثر تاریخی مورد تعریض قرار گرفته بلکه محل این آسیاب تاریخی به مکانی برای زباله‌دانی نخاله‌های ساختمانی تبدیل شده است. اعضای حفاظتی و خدماتی شهری نیز نسبت به جمع‌آوری این زباله‌های ساختمانی اقدامی نمی‌کنند و انبوه این زباله‌ها حاکی از روزهای نگران‌کننده برای آسیاب تاریخی زنبیل است.
تخریب و مورد تعرض قرار گرفتن این اثر تاریخی با وجود ارزش‌های منحصر به فردش، به گفته مردم منطقه از طی سال‌های گذشته کلید خورده است و حتی چند سال پیش از سوی سازمان میراث فرهنگی مورد مرمت قرار گرفت که چندان فایده‌ای به حال این بنای تاریخی نداشته است.
از سوی دیگر آسیاب زنبیل از بناهای تاریخی است که موقعیت درون‌شهری آن با توجه به روند توسعه شهر یزد در حال تهدید است و بیم آن می‌رود در صورت توجه نکردن به حریم و ضوابط مربوط در آینده‌ای نه چندان دور این آسیاب تاریخی در میان توسعه شهر پنهان و تخریب شود.
آسیاب زنبیل مربوط به اواخر دوره قاجار است که در ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ به ثبت ملی رسید.دو آسیاب «وزیر و کوشک نو» از جمله آثار قرن هشتم و دوازدهم شهر یزد است که پس از سال‌ها فراموشی دوباره مرمت و راه‌اندازی شدند.
این دو آسیاب که بنا به اقوال تاریخی از آثار منحصربه‌فرد تاریخی یزد محسوب می‌شوند مدت‌های مدیدی در زیر خروارها خاک مدفون بودند.
این دو آسیاب در محله فهادان واقع در بافت تاریخی یزد قرار دارند. با توجه به ضرورت استفاده از آب قنات برای به گردش در آوردن چرخ این آسیاب‌ها، طراحی و ساخت آن به‌گونه‌ای انجام شده که تنوره، محل بارانداز و محل آردسازی آن را در عمق ٣٠ تا ٤٠ متری زمین از در ورودی آسیاب تا این قسمت از عمق زمین پنج پیچ وجود دارد که بر سر هر پیچ نورگیری قرار داده شده و یکی از قنات‌هایی که آب مورد نیاز این دو آسیاب را تامین می‌کرده‌اند هنوز دایر و جاری است.
این قنات همان قنات معروف زارچ است که خود یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی در زمینه شبکه‌های آبرسانی یزد است. متاسفانه دو رشته آب گرم و آب شیرین آن هم‌اکنون خشک شده و تنها رشته آب شور آن باقی‌مانده که هنوز هم قادر است آسیاب را به حرکت در آورده و گندم مورد نیاز را آسیاب کند.ایرج افشار نویسنده کتاب یادگارهای یزد درخصوص ارزش‌های این دو آسیاب می‌گوید: «این دو آسیاب به طرز عجیبی در نهانخانه زمین تعبیه شده است و اگر مورد مرمت قرار گیرد و چراغ برق در آن کشیده شود از جمله جاهای دیدنی یزد برای مسافران و جهانگردان خواهد بود و حتی براحتی می‌توان در آن قهوه‌خانه‌ای ایجاد کرد و دیدارکنندگان یزد را بیشتر و بهتر به آنجا کشانید. آسیاب کوشک‌نو در گودی ۱۵ متری از سطح زمین قرار دارد و معبد این آسیاب ۲ پیچ دارد و محل بارانداز آن از آجر ساخته شده است. آسیاب وزیر از آثار قرن ۸ هجری است.
امیر ترقی‌نژاد
مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم جلیلی مناظره مناظره انتخاباتی مجلس شورای اسلامی دولت
تهران وزارت بهداشت قتل هواشناسی عربستان سلامت خانواده قوه قضاییه شهرداری تهران آموزش و پرورش سازمان هواشناسی حوادث
خودرو قیمت دلار قیمت طلا دولت سیزدهم بازار خودرو قیمت خودرو بازار سرمایه دلار قیمت سکه حقوق بازنشستگان بورس بنزین
سینمای ایران تئاتر سارا بهرامی کتاب تخت جمشید علیرضا قربانی تلویزیون سینما کنسرت رسانه ملی دفاع مقدس فیلم
مغز کربن دانش بنیان وزیر علوم ماهواره
رژیم صهیونیستی جنگ غزه غزه آمریکا اسرائیل فلسطین روسیه فرانسه ترکیه جو بایدن دونالد ترامپ چین
فوتبال پرسپولیس استقلال یورو 2024 کریستیانو رونالدو تیم ملی پرتغال باشگاه استقلال لیگ برتر باشگاه پرسپولیس نقل و انتقالات لیگ برتر ایران علیرضا بیرانوند
هوش مصنوعی الکامپ نمایشگاه الکامپ سامسونگ اپل اینستاگرام فیبرنوری موبایل ربات ایرانسل
تغذیه میوه ورزش کاهش وزن سرطان چاقی کلسترول لاغری ویتامین تب دانگ آلزایمر