فشار برای تغییر موضع عراق درباره سوریه

سفر ژنرال مارتین دمپسی, فرمانده ستاد مشترک ارتش آمریکا به عراق و مقدمه چینی وی برای سفر قریب الوقوع معاون رییس جمهور آمریکا به بغداد همچنین تلاش برخی کشورهای منطقه برای تشکیل ارتش موسوم به ارتش آزاد در عراق و برهم زدن اوضاع امنیتی و سیاسی این کشور مهم ترین محورهای مورد توجه سیاسی و امنیتی در عراق است

سفر ژنرال مارتین دمپسی، فرمانده ستاد مشترک ارتش آمریکا به عراق و مقدمه‌چینی وی برای سفر قریب‌الوقوع معاون رییس‌جمهور آمریکا به بغداد همچنین تلاش برخی کشورهای منطقه برای تشکیل ارتش موسوم به ارتش آزاد در عراق و برهم زدن اوضاع امنیتی و سیاسی این کشور مهم‌ترین محورهای مورد توجه سیاسی و امنیتی در عراق است.

ژنرال دمپسی فرمانده ستاد مشترک ارتش آمریکا هفته گذشته به بغداد آمد و با مقام‌های عالی عراق ازجمله نخست‌وزیر و رئیس ستاد ارتش دیدار و گفت‌وگو کرد.

منابع آمریکایی هدف از این سفر را در چارچوب شراکت استراتژیک واشنگتن و بغداد و جلب حمایت منطقه‌ای از این مقام آمریکایی ارزیابی کردند.

در مقابل، عراقی‌ها این دیدار را به منظور بررسی آخرین تحولات امنیتی در سوریه و آگاهی واشنگتن از موضع بغداد درخصوص آن کشور می‌دانند.

البته به نظر می‌رسد سفر دمپسی نوعی مقدمه‌چینی برای سفر هیات بلندپایه سیاسی و امنیتی آمریکا به عراق نیز بوده است.

منابع عراقی فاش کردند این هیات آمریکایی که در راس آن جو بایدن معاون رییس‌جمهور آمریکا قرار دارد دوشنبه آینده راهی بغداد خواهد شد. این نخستین سفر بایدن به عراق بعد از خروج اشغالگران آمریکایی از این کشور است.

به گفته منابع دولتی عراق، بایدن در بغداد علاوه بر رایزنی درخصوص اوضاع منطقه بویژه بحران سوریه، درباره برنامه هسته‌ای ایران با مقام‌های عراقی گفت‌وگو خواهد کرد.

منابع رسانه‌ای در عراق خبر داده‌اند که بایدن پیش از این در تماس تلفنی با نوری مالکی، نخست‌وزیر عراق درباره موضع بغداد در قبال حوادث گفت‌وگو کرد.

به نظر می‌رسد موضوع تجهیز ارتش عراق به سلاح‌های مدرن یکی دیگر از محورهای سفر بایدن به عراق خواهد بود؛ سلاح‌هایی که به گفته منابع عراقی، فروش آن مشروط به استفاده نکردن علیه اسرائیل است. دولت عراق برای تجهیز ارتش این کشور ۱۲ میلیارد دلار هزینه کرده است.

منابع سیاسی کرد همچنین از سفر بایدن به اربیل برای بررسی روابط بغداد ـ اربیل خبر داده‌اند.

به گفته محمود عثمان، عضو برجسته فهرست کردها، موضوع سوریه در اولویت این سفر است و آمریکا در شرایط کنونی در اولویت‌بندی‌های خود اوضاع سوریه را بر اوضاع داخلی عراق ارجح می‌داند. همچنین آمریکایی‌ها به دنبال موضع یکپارچه عراق در قبال سوریه هستند و نمی‌خواهند ایران در این بحران، پیروز میدان باشد.

برخی دیگر از نمایندگان عراقی هم معتقدند آمریکایی‌ها از موضعگیری‌های سیاسی و منطقه‌ای عراق نگران هستند و آن را مغایر با اهداف خود می‌دانند.

کریم العلیوی، نماینده مجلس عراق می‌گوید: حضور گسترده عراق در اجلاس جنبش غیرمتعهدها در تهران و مخالفت با دخالت نظامی در سوریه مایه نگرانی آمریکاست و هیات آمریکایی در سفر قریب‌الوقوع به این کشور برای تغییر موضع عراق تلاش خواهد کرد.

کارشناسان عقیده دارند مخالفت عراق با دخالت نظامی در سوریه و حضور فعال در اجلاس جنبش غیرمتعهدها در واقع پیامی به جهانیان خواهد بود که این کشور به آمریکا وابسته نیست و تلاش می‌کند تا سیاست خارجی خود را مستقل دنبال کند.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد اوضاع سیاسی و امنیتی عراق تنها به موضوع سوریه مرتبط نیست، بلکه برخی از کشورهای همجوار عراق بویژه کشورهای عربی در تلاشند تا موضع بغداد درخصوص قضایای حساس منطقه را تضعیف کنند.

رسانه‌های عراق معتقدند سه کشور ترکیه، قطر و عربستان در هفته‌های گذشته تلاش کردند با تشکیل ارتش موسوم به ارتش آزاد عراق (مشابه ارتش آزاد سوریه) امنیت این کشور را تهدید کرده و بر اوضاع سیاسی عراق تاثیر منفی بگذارند.

این منابع فاش کردند بعثی‌ها درصدد هستند این بار از استان‌های جنوبی عراق به دولت مالکی ضربه وارد کنند و در نخستین گام خرید سلاح‌های گرم مردم در استان‌های جنوبی و شیعه‌نشین را در دستور کار قرار داده‌اند تا به ادعای خود بتوانند پس از تشکیل ارتش موسوم به آزاد بر این استان‌ها سیطره یابند و به نوعی علیه دولت مالکی به اقدام نظامی دست بزنند.

اسکندر وتوت، عضو کمیسیون امنیت و دفاع مجلس عراق گفته است: ارتش موسوم به ارتش آزاد عراق در دو استان سنی‌نشین الانبار و نینوا در غرب و شمال این کشور فعالیت مخفی خود را آغاز کرده و در تلاش است با هدف قرار دادن نظامیان عراقی در این مناطق ضمن تضعیف روحیه نظامیان، مقدمات حمله به مناطق شیعه‌نشین در جنوب این کشور را فراهم کند.

به گفته وتوت، تبلیغات منفی این ارتش علنی شده است و حتی در کربلای معلی آگهی‌های تبلیغاتی این گروه که شامل بعثی‌ها و القاعده هستند، کشف شده است.

هرچند عده‌ای از سران سیاسی عراق موضوع وقوع کودتا در این کشور را رد کرده و آن را غیرقابل تحقق می‌دانند، اما واقعیت این است تروریست‌ها و بعثی‌ها که مورد حمایت برخی کشورهای عربی هستند برای تغییر دادن موضع بغداد در قبال تحولات سوریه و منطقه از هیچ تلاشی دریغ نخواهند کرد.

در این میان دولت عراق همچنان بر موضع سابق خود در برخورد با اوضاع سوریه تاکید دارد.

علی الدباغ، سخنگوی دولت عراق گفت: بغداد با عملیات نظامی در سوریه موافق نیست و عامل حمایت لجستیک برای دخالت نظامی در سوریه نخواهد بود.

اظهارات نخست‌وزیر و سخنگوی دولت عراق گویای آن است که موضع بغداد در قبال تحولات سوریه تغییر نیافته و عراق خواهان آن است که بحران در این کشور همسایه عربی از طرق مسالمت‌آمیز و به دور از دخالت نظامی حل شود.

علی ظریفی خامنه

رییس دفتر نمایندگی صداوسیما در بغداد