رودررویی با چین از تبت تا زیمبابوه

اگر دولتی می خواهد حقوق بشر را نقض و در انتخابات تقلب کند , باید حمایت قدرت های غربی را داشته و یا خود یکی از این قدرت ها باشد

اگر دولتی می خواهد حقوق بشر را نقض و در انتخابات تقلب کند ، باید حمایت قدرت های غربی را داشته و یا خود یکی از این قدرت ها باشد.

جای تردید نیست که کشمکش بر سر زمین و قدرت در زیمبابوه، این کشور را به ورطه خطرناکی کشانده است. تقریباً یک دهه پس از تسلط بر زمین هایی که دارای مالکان سفیدپوست بوده اند، قطع رابطه با غرب، تحریم ها، اختلال اقتصادی، تورم بسیار بالا و بیماری ایدز، تلفات سنگینی را در زیمبابوه به بار آورده است. اکنون با وجود این که انتظار می رود دور دوم انتخابات هم گرفتار ادعای تقلبی بودن شود، احتمال باقی ماندن پرزیدنت موگابه بر سر قدرت زیاد است و در این صورت چشم انداز آینده ، بحران و مجازات های اقتصادی بیشتر خواهد بود.

در شرایطی متفاوت، شکی وجود ندارد که در تبت که یکی دیگر از کانون های مورد توجه کشورهای غربی بوده است، نارضایتی های مردم که باعث اعتراض های ضد دولتی در چین شده است، برخورد شدید دولت چین را به دنبال داشته است و با توجه به شدت واکنش آمریکا و اروپا، از رئیسان دانشگاه گرفته تا وزرای خارجه و تا ستارگان هالیوود و پوشش وسیع رسانه ای، به نظر می آید که این دو برخورد جدی ترین رویارویی ماه گذشته، در این دو قاره بوده است.

سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، زلمای خلیل زاد، هفته گذشته، زیمبابوه را مهم ترین و فوری ترین مسئله آفریقا خواند. گوردون براون نخست وزیر بریتانیا و جورج دبلیو بوش، هر دو تأخیر در اعلام نتایج انتخابات را محکوم کردند. براون اعلام داشت که حوصله جامعه جهانی از این رژیم تنگ شده است! در بریتانیا مدت هاست که رسانه ها گزارش های بی طرفانه در مورد زیمبابوه را ترک گفته اند و فرض عمومی بر آن است که موگابه در رأس رژیمی غیر قابل قبول و منحصر بفرد از متحدان چین است .

رشد قدرت اقتصادی چین باعث شده است که رهبران غربی ترجیح دهند با دقت بیشتری به سوابق حقوق بشری چین بپردازند، ولی آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و دیوید میلیبند وزیر خارجه بریتانیا بدون خجالت و با حرارت زیاد همراه با نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا و مجلس نمایندگان آن، خواهان گفت و گوی بدون قید و شرط چین با دالایی لامای در تبعید شدند. ولی تنها خشونت، سرکوب و تقلب در انتخابات - که در بسیاری از کشور ها امری عادی است- به سختی می تواند توضیح این امر باشد که چرا این برخورد ها تا این حد مورد توجه قرار گرفته است.

گزارش شده است که در خشونت هایی که انتخابات زیمبابوه را احاطه کرده، تاکنون چند نفر کشته شده اند. در تبت هم تخمین زده می شود کشته شدگان به وسیله معترضان و به وسیله نیروهای چینی تا ۱۴۰ نفر باشند. مقایسه کنیم این ارقام را با سومالی، یکی دیگر از کشورهای آفریقایی. در این کشور نیروهای دولتی و اتیوپی های مورد حمایت آمریکا در حال جنگ با نیروهای وفادار به دولت برکنار شده هستند و برخلاف دو مرکز بحران یاد شده، از آغاز امسال، چندین هزار نفر کشته داشته است و نیمی از جمعیت موگادیشو، پایتخت سومالی، هم مجبور به فرار از این شهر شده اند که به قول مقامات سازمان ملل، گرفتار هولناک ترین بحران بشری است.

اگر قرار است تقلب در انتخابات اینگونه توجه ها را به خود جلب کند، در مورد کشور هایی نظیر اردن و مصر که انتخابات آزاد در آنها وجود ندارد چه می گوییم مصر حتی در روزهای اخیر صد ها نفر از فعالان مخالف را زندانی کرده است و در غرب هیچ کس در این مورد، مژه هم بر هم نزده است. یا در عربستان سعودی به طور کلی انتخابات عمومی و ملی وجود ندارد. دست کم در زیمبابوه مجلسی هست، اپوزیسیونی وجود دارد و روزنامه های مخالف دولت هم منتشر می شوند؛ در کشور آفریقایی توگو تقلب در انتخابات به شکلی شرم آور انجام می شود و در ضمن در کامرون اخیراً رئیس جمهور کشور برای تمام عمر در سمت خود تثبیت شد. اگر موضوع جدایی طلبان و استقلال طلبان را هم در نظر بگیریم، در مورد جدایی طلبان خاورمیانه تحت نفوذ غرب خشونت بیشتری اعمال می شود تا در مورد جدایی طلبان تبت.

در مورد این خشونت ها که در رسانه های دولوکس منعکس نمی شوند ولی تهدید های سیاسی در مورد مخالفان در زیمبابوه و جدایی طلبان تبتی، در آنها به شدت بزرگ نمایی می شود.

همه مشکلات غرب با این کشور ها از آنجا ناشی می شود که رژیم های سیاسی حاکم بر این کشور ها با دولت های غربی همسو نیست و در ضمن در مورد زیمبابوه موضوع نژادی هم در این امر دخالت دارد. مشکل زیمبابوه تنها تبعیض دولت های غربی بر اساس معیارهای دوگانه نیست - که به طور غیر قابل بخششی وجود دارد - بلکه به این دلیل هم هست که دخالت های بریتانیا و آمریکا در زیمبابوه و تبت بسیار حیاتی و سرنوشت ساز است.

این واقعیت بسیار بدیهی است که زیمبابوه یک مستعمره بریتانیایی نیست. ولی همراهی و عدم مخالفت بریتانیا در این کشور با کودتای نژادپرستان سفید و راه اندازی یک جنگ ۱۵ ساله و سپس تحمیل یک سهمیه بندی نژادی در پارلمان و تعلیقی ۱۰ ساله در اصلاحات ارضی مستقل، همراه با تأثیرهای مخرب برنامه های صندوق بین المللی پول، همان طور که انتظار می رفت زمینه را برای بحران فعلی به وجود آورد.

نقش دولت بریتانیا در مورد تبت - که پیش از براندازی به وسیله کمونیست ها دارای سیستم فئودالیستی بود - همان طور که انتظار می رفت با پشتیبانی مالی از عملیات دالایی لاما ادامه یافت؛ ولی چنین برنامه ها و تدارکاتی در سال های اخیر به

NGO ها (سازمان های غیر دولتی) و سایر آژانس های آمریکایی واگذار شده است. در مورد اپوزیسیون زیمبابوه هم وضع به همین ترتیب بوده است. اگرچه چشم اندازی از استقلال تبت وجود ندارد اما ایالات متحده، چین را به عنوان تهدید مهمی برای سلطه جهانی آمریکا تشخیص داده است، ولی وجود این اقلیت، برای چین به تکه چوبی شبیه است که اژدهای چین را تنها می تواند قلقلک بدهد.

آنچه حقوق بشر مطلوب آمریکا و بریتانیا را از آغاز «جنگ با ترور»، بسیار نامعقول نشان می دهد، این است که نه تنها آنها از دولت هایی با سابقه طولانی در نقض حقوق بشر حمایت می کنند بلکه آنها بویژه در دوره بوش به طور مستقیم خود مسئول چنین رفتارهای شرم آور نیز هستند از تهاجم های غیر قانونی و اشغال گرفته تا کشتار و شکنجه به مقیاس بزرگ ، همراه با تقلب های انتخاباتی در عراق و افغانستان. سازمان ملل تخمین می زند که در روزهای اخیر در حمله به شهرک صدر با کمک آمریکا و بریتانیا، بیش از ۷۰۰ نفر کشته شده اند که انگیزه اصلی آن، جلوگیری از شرکت صدریون در انتخابات آینده بوده است.

اکنون البته تمرکز توجه به چین با هدف استفاده از فرصت المپیک برای بدنام سازی پکن در منظر افکار عمومی جهانی انجام می پذیرد. البته با این روال بریتانیا هم قاعدتاً خود باید با اعتراض های عظیمی در سال ۲۰۱۲ رو به رو شود.

به باور کارشناسان بهترین را برای پایان دادن به این بازی خطرناک و آرام کردن بحران زیمبابوه و رسیدن به آرمان های تبتی ها، دخالت نکردن قدرت های غربی است، بازبینی غرب در زمینه استفاده از فشار سیاسی برای همراه کردن دولت های رقیب موضوعی است که در بحران اخیر تبت و زیمبابوه بسیاری از شخصیت های بین المللی آن را با زبانی مشفقانه خطاب به آمریکا و اروپا گوشزد کردند.

زمان تحمیل مقاصد یک دولت بر جامعه جهانی به سر آمده است و در مواردی که سعی شده این سنت عصر استعمار گردد، با مقاومت رو به رو شده اند. چین اکنون یکی از قدرت های جهانی به شمار می رود و در مورد بریتانیا هم همان طور که سفیر زیمبابوه در سازمان ملل گفت: «زیمبابوه دیگر یک مستعمره بریتانیایی نیست».

گاردین ‎/ ترجمه: پوراندخت مجلسی