نگرانی های پدر خوانده

اعمال فشار فرماندهان ارشد ارتش زیمبابوه بر رابرت موگابه, رئیس جمهور این کشور برای کسب مصونیت در برابر اقداماتی که اوایل سال جاری میلادی در سرکوب تظاهرات مخالفان دولت انجام دادند تشکیل دولت ائتلافی این کشور را در محاق قرار داده است و می رود تا توافقنامه تقسیم قدرت را به مخاطره افکند

اعمال فشار فرماندهان ارشد ارتش زیمبابوه بر رابرت موگابه، رئیس‌جمهور این کشور برای کسب مصونیت در برابر اقداماتی که اوایل سال ‌جاری میلادی در سرکوب تظاهرات مخالفان دولت انجام دادند تشکیل دولت ائتلافی این کشور را در محاق قرار داده است و می‌رود تا توافقنامه تقسیم قدرت را به مخاطره افکند.

در حالی که گمان می‌رفت توافقنامه تقسیم قدرت با پایان دادن به بحران سیاسی زیمبابوه راه را بر بهبود شرایط اقتصادی در این کشور هموار کند اصرار موگابه بر واگذاری پست‌های کلیدی کابینه به هواداران او و پافشاری فرماندهان ارشد ارتش بر کسب مصونیت قضایی شرایط را برای هر دو سوی طیف سیاسی این کشور دشوار کرده است.

تلاش موگابه برای آرام کردن فرماندهان ارشد ارتش به علاوه زیمبابوهسیاستمداران ارشد حزب حاکم که شاهد از دست رفتن قدرت هستند هفته گذشته او را به دست گذاشتن روی وزارتخانه‌های کلیدی هیات دولت که طی ۲۸ سال گذشته محوری برای حفظ قدرت موگابه بوده‌اند، سوق داد.

موگابه ۸۴ ساله ۱۵ سپتامبر توافقنامه تقسیم قدرت را پس از ناآرامی‌های انتخاباتی که در ضمن آن بیش از ۱۰۰ تن از هواداران حزب مخالف دولت کشته شدند با مورگان تسوانگیری، رهبر مخالفان به امضا رساند.

هر چند اجرایی‌ شدن این توافقنامه به کاهش اختیارات ریاست‌جمهوری خواهد انجامید اما ناکامی در اجرای آن هم موجبات تشدید انزوای زیمبابوه که همین حالا هم عملا از جامعه بین‌المللی طرد شده است را فراهم می‌آورد.

پیش‌بینی می‌شود شکست توافقنامه به تشدید فقر و گرسنگی در زیمبابوه و شروع دور جدیدی از مهاجرت جمعی شهروندان این کشور به کشورهای همجوار منجر شود.

فرماندهان قوای سه‌گانه ارتش نگران سرنوشت خود پس از آغاز به کار دولت وحدت ملی هستند. با پاگرفتن این دولت احتمال تلاش مخالفان قبلی و شرکای قدرت در دولت جدید برای به عقوبت رساندن آمران سرکوب‌های اوایل سال‌جاری میلادی که در جریان آن حتی تسوانگیری هم توسط نیروهای پلیس مورد ضرب و شتم قرار گرفت، وجود دارد.

دقیقا به واسطه همین ترس و نگرانی است که موگابه اصرار دارد علاوه بر حفظ کنترل خود بر ارتش و سایر نیروهای مسلح، پست وزارت کشور هم که متولی کنترل پلیس بوده و ممکن است پس از تغییر و تحولات در آن درصدد انجام تحقیقاتی در مورد سرکوب مخالفان بر‌آید به یکی از نزدیکان او برسد.

این موضعگ‌یری‌ها با واکنش تند و سرسختانه تسوانگیری مواجه شد. او روز یکشنبه گذشته در جمع هزاران تن از هوادارانش در حراره، پایتخت اعلام کرد هرگز به واگذاری دو وزارتخانه دارایی و کشور به سرسپردگان موگابه تن نخواهد داد. او همچنین کارشکنی‌‌‌های موگابه در مسیر تشکیل دولت وحدت ملی را تقبیح کرد.

تابو امبکی، رئیس‌جمهور مستعفی آفریقای‌جنوبی که در مذاکرات منتهی به امضای توافقنامه تقسیم قدرت نقش میانجی را ایفا می‌کرد سه‌شنبه گذشته با موگابه و تسوانگیری دیدار کرد تا راهی برای نجات این توافقنامه بیابد اما تاثیرگذاری او بر این دو پس از سقوط دولتش به شکل قابل توجهی کاهش یافته و موگابه از او حرف‌شنوی سابق را ندارد.

هرچند مقامات ارشد دولتی نزدیک به موگابه این دیدگاه که فرماندهان ارتش و مقامات عالی‌رتبه دولت موگابه نگران سرنوشت خود پس از تشکیل دولت وحدت ملی هستند را رد کرده‌اند اما واقعیت چیز دیگری است.

کمتر از ۶ ماه قبل بود که نزدیکان موگابه در خفا مذاکراتی را با رهبران مخالفان در مورد تضمین خودداری از تعقیب قضایی موگابه و سایر مقامات عالی‌رتبه دولت او در صورت مصالحه بر سر تقسیم قدرت شروع کردند اما این رایزنی‌ها به ظاهر نتیجه‌ای در بر نداشته است.

موگابه حتی در غیاب ژنرال‌هایش هم رغبتی به واگذاری کنترل وزارتخانه‌های کلیدی به مخالفان نداشت اما تشدید اعتراضات عمومی چاره‌ای جز تن دادن به مصالحه با مخالفان برای او باقی نگذاشت. او دو یا سه روز پس از امضای توافقنامه نشستی با فرماندهان قوای سه‌گانه ارتش که پایه‌های قدرت او تلقی می‌شوند، برگزار کرد و نظرشان را در مورد توافقنامه و روند تحولات بعدی جویا شد. جدی‌ترین دغدغه‌های آنها قرار گرفتن در معرض تعقیب قضایی بود.

تسوانگیری، از رهبران پیشین اتحادیه کارگران زیمبابوه که توانسته رابطه‌ای نزدیک با موگابه برقرار کند طی هفته گذشته چند بار تصریح کرد موگابه برای اجرای توافقنامه تقسیم قدرت و تشکیل دولت وحدت ملی با مقاومت زیادی در درون حزب خود مواجه است.

تسوانگیری یادآور شد اگر موگابه با فشار برای کارشکنی در روند تحقق مفاد توافقنامه مواجه است او هم از طرف هوادارانش تحت فشار قرار دارد. هواداران تسوانگیری برای حمایت از او بهای سنگینی پرداختند. چماق به دست‌های هوادار دولت خانه‌های مخالفان را می‌سوزاندند، آنان را مورد ضرب و شتم قرار داده و به زندان می‌افکندند.

در چنین شرایطی حداقل خواسته هواداران تسوانگیری انجام اصلاحات در نیروی پارس و ارتش به گونه‌ای است که از آزار و اذیت‌های هواداران رئیس‌جمهور در امان بمانند و خیلی‌ها هم خواستار به مجازات رسیدن عوامل سرکوب مخالفان در ناآرامی‌های اوایل سال جاری میلادی هستند.

ادامه بحران جاری نه‌تنها احتمال احیای ناآرامی‌ها در زیمبابوه را قوت بخشیده است که گمان می‌رود به در گرفتن منازعه‌ای در درون حزب حاکم منجر شود. منازعه‌ای که ممکن است به کنار رفتن موگابه از قدرت در برابر اعطای مصونیت قضایی به او و دستیاران ارشدش منجر شود.

منبع: گاردین‌