تولید جهان در معرض خطر

۲۰درصد GDP جهانی در مناطق کم آب تولید می شود, این سهم تا سال ۲۰۵۰ به ۴۵ درصد افزایش می یابد

این روزها خبر در مورد آب زیاد است. تابستان سال گذشته، منطقه شمال هند شدیدترین بادهای موسمی در ۸۰ سال گذشته را تجربه کرد که باعث کشته شدن ۸۰۰ نفر و آوارگی ۱۰۰ هزار نفر دیگر از خانه‌هایشان شد.

در ضمن، اروپای مرکزی در پی بارندگی‌های شدید و طغیان رودخانه‌های بزرگی مانند البه و دانوب، با شدیدترین سیل در دهه‌های گذشته روبه‌رو شد. نزدیک به نیمی از کشور آمریکا نیز در حالی همچنان از خشکسالی رنج می‌برد که بارندگی‌های شدید در مناطق شمال شرقی این کشور رکورد شکسته، محصولات کشاورزی در جنوب این کشور تخریب شده و ایالت کلورادو را غرق در آبکرده است.

بنگاه‌های اقتصادی از ریسک فزاینده کمبود یا فزونی آب برای عملیات و سودآوری‌شان احساس خطر کرده‌اند. در اجلاس ۲۰۱۳ مجمع جهانی اقتصاد در داووس، کارشناسان بحران آب را یکی از چهار ریسک بزرگی دانستند که کسب‌وکارها در قرن ۲۱ با آن مواجهند. به طور مشابه، ۵۳ درصد شرکت‌هایی که توسط سازمان «پروژه افشای انتشار کربن» مورد بررسی قرار گرفتند، گزارش‌ کرده‌اند که ریسک‌های آب به دلیل ضرر وارد کردن به دارایی‌ها، قیمت‌های بالا، کیفیت پایین آب، وقفه در کار کسب‌وکارها و وقفه در چرخه عرضه، به معضل بزرگی تبدیل شده است.

هزینه‌های ناشی از این خسارات در حال افزایش است. دویچه بانک ارزیابی کرده خشکسالی اخیر آمریکا که حدود دو سوم ایالت‌های جنوبی این کشور را تحت تاثیر قرار داده، باعث کاهش یک واحد درصدی تولید ناخالص داخلی این کشور (GDP) خواهد شد. تغییرات آب و هوایی زمین، رشد جمعیت و دیگر فاکتورها بر تشدید این ریسک‌ها دامن می‌زنند. ۲۰ درصد GDP جهانی اکنون در مناطق کم آب جهان تولید می‌شود. به گفته «موسسه بین‌المللی تحقیقات سیاست غذایی» (IFPRI)، در فقدان مدیریت پایدار آب، این سهم می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ به ۴۵ درصد افزایش یابد و بخش قابل توجهی از تولید اقتصادی جهان را در معرض خطر قرار دهد.

شرکت‌ها می‌دانند که استراتژی‌های درست مدیریت ریسک به داده‌های قوی و یکپارچه بستگی دارد. وقتی ریسک‌های مالی مطرح باشد، تحلیلگران داده به حجم گسترده‌ای از اطلاعات دسترسی دارند، اما این موضوع در مورد آب تاکنون اتفاق نیفتاده است.

موسسه منابع جهانی در همکاری با شرکت‌های بزرگی مانند گلدمن سکز، جنرال الکتریک و شل، پایگاه آنلاینی به نام Aqueduct ایجاد کرده است که ریسک‌های آب را می‌سنجند و ترسیم می‌کنند. پایگاه Aqueduct از آخرین داده‌ها و مدرن‌ترین تکنیک‌های مدلسازی استفاده می‌کند تا تصویری غنی و با جزئیات از ریسک‌های آب به سراسر دنیا ارائه کند. شرکت‌ها با استفاده از این داده‌ها می‌توانند تصمیم‌های بهتر و هوشمندانه‌تری اتخاذ کنند.

به عنوان مثال، سازمان غیرانتفاعی CERES، نقشه‌های فشار آب Aqueduct را با داده‌های شکستگی‌های هیدرولیکی از سازمانی دیگر ترکیب کرده و به این نتیجه رسیده که نزدیک نیمی از منابع نفت و گاز حاصل از لایه‌های شیل در آمریکا در مناطقی با فشار آب بسیار بالا قرار دارند.

شرکت‌های بزرگ هم از داده‌های آب و ریسک‌های آن بهره می‌برند. به عنوان مثال، مک‌دونالدز از بیش از ۳۵۰ تاسیسات برتر زنجیره عرضه خود خواسته با استفاده از داده‌های ابزار Aqueduct ریسک‌هایی را که آب برای آنها به وجود می‌آورد، گزارش کنند. وارد کردن ریسک آب به «کارت امتیاز زیست محیطی مک‌دونالدز» قدم مهمی در پیوند عرضه‌کنندگان کالاها به بازدهی آب و نیز نظارت کلی بر آن است که همکاری با مسوولان محلی را دربرمی‌گیرد.

شرکت پوشاک بین‌المللی H&M تلاش می‌کند ریسک کیفیت آب را در زنجیره عرضه خود کاهش دهد. این شرکت با کمک «برنامه تولید پاک‌تر» خود با NGOهایی در بنگلادش و چین همکاری می‌کند تا برنامه‌های توسعه‌ای حاصل از کاهش هزینه را اجرایی کند و اثر عناصر کارخانه‌ای خود را بر کیفیت آب محلی کاهش دهد.

به طور مشابه، یک شرکت تولیدکننده نوشیدنی کاهش ۲۵ درصدی مصرف آب برای تولید محصولات خود بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵ را هدف قرار داده است. این شرکت از طریق برنامه «مشارکت آینده آب» تاسیسات جهانی خود واقع در مکان‌هایی که با ریسک‌های امنیت آبی مواجهند، شناسایی و مشارکت‌هایی با حوزه‌های آبخیزداری محلی به منظور مقابله با این ریسک‌ها ایجاد کرده است.

پیام این‌گونه شرکت‌ها واضح است: مدیریت ریسک آب به یکی از اقدامات اصلی کسب‌وکارها تبدیل شده است. بیش از ۹۰ امضاکننده معاهده جهانی سازمان ملل موسوم به «تعهد آب CEO»، نسبت به توسعه، اجرا و گزارش‌دهی در مورد سیاست‌های پایداری آب و اقدامات مربوط به آن در عملیات خود و عرضه‌کننده‌هایشان و نیز همکاری با سهامداران برای پرداختن به این ریسک‌ها، متعهد شده‌اند. شرکت‌های پیشتاز در این معاهده نشان می‌دهند که این کار مزایای مدیریت پایدار آب را دربرمی‌گیرد.

در حالی که بسیاری از مدیران از قدیم ریسک‌های ناشی از تغییرات آب و هوایی زمین و کاهش منابع را دست‌کم گرفته‌اند، اما شناخت ریسک آب – و تلاش برای کاهش آن – تنها راهی است که کسب‌وکارها از طریق آن مدیریت منابع طبیعی را به استراتژی و عمل اصلی خود تبدیل می‌کنند. رهبران هوشمند کسب‌وکار در ابزارهای جدیدی سرمایه‌گذاری می‌کنند که داده‌های جامع و به‌روزی ارائه می‌کنند و شرکت‌ها به طور فزاینده‌ای فراتر از شناخت ریسک‌های طبیعی حرکت می‌کنند تا واکنش‌های استراتژیک در برابر آن داشته باشند.

هر چقدر شرکت‌های بیشتری این کار را انجام دهند، آنهایی که سست‌ترند از یک مزیت رقابتی عقب می‌مانند و قبل از اینکه سیل یا خشکسالی مخرب بعدی اتفاق بیفتد، سعی می‌کنند اقدامی انجام دهند.

نویسنده: اَندرو استیر

رئیس و مدیر عامل موسسه منابع جهانی

مترجم: مریم رضایی