ساز و کار فعلی فیلترینگ, به طور کلی دستخوش تغییر خواهد شد

اصلی ترین مرجع برای پاسخگویی حول فیلترینگ, خود شورای عالی انقلاب فرهنگی است, پس از آن, شورای عالی اطلاع رسانی است, در شورای عالی انقلاب فرهنگی, آقای «کی نژاد» بهترین فرد برای پاسخگویی هستند

▪ مرجع و مسئول اصلی فیلترینگ کیست؟

ـ اصلی‌ترین مرجع برای پاسخگویی حول فیلترینگ، خود شورای عالی انقلاب فرهنگی است، پس از آن، شورای عالی اطلاع‌رسانی است، در شورای عالی انقلاب فرهنگی، آقای «کی‌نژاد» بهترین فرد برای پاسخگویی هستند و همینطور آقای «جهانگرد» به عنوان دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی. پس از آن، وزارت اطلاعات است که کمیته سه نفره فیلترینگ (شامل وزارتخانه‌های اطلاعات و ارشاد و صداوسیما) را سرپرستی می‌کند، چون اصولا وزارت اطلاعات موظف بود که آن آیین‌نامه مصادیق سایت‌های فیلترشونده را تهیه کند ( البته همه اینها بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است).

البته در دفتر پیگیری مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ( که مسئولیت آن با آقای دکتر غفوری‌فرد است) شورایی تشکیل شد که بنده یکی دوجلسه در آن شرکت داشتم و در آن شورا، کمیته ۳نفره شکل گرفت به سرپرستی وزارت اطلاعات. پس از آن دیگر من اطلاعی از نحوه عملکرد آنها ندارم، اخیرا شنیده‌ام که دوسه ماهی است که آیین‌نامه اجرایی و مربوطه به مصادیق تنظیم شده است.

البته در مجلس و کمیسیون صنایع، با توجه به این که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را در حکم قانون نمی‌دانند، معتقدند که باید توسط مصوبه در مجلس به قانون تبدیل شود که این نظر نمایندگان نیز برای بنده محترم است.

▪ شما چندبار در این باره نظراتی ابراز داشتید...

ـ بنده در مصاحبه‌ها نظرات خود را گفتم و الان هم به نظرم می‌رسد که مسئولین ذیربط باید در این زمینه پاسخ دهند، و التزام به اصل «پاسخگویی در مقابل مردم» را نشان دهند. ولی باعث تاسف است که چنین نیست، ولی نباید انتظار داشته باشند که دیگران کم‌کاری آنها را جبران کنند، به همین دلیل تمایل ندارم که خلا آنها را پر کنم، بلکه باید خودشان پاسخگوی اقداماتشان باشند.

▪ آیین‌نامه اجرایی در چه مرحله‌ای است؟

ـ پیش‌نویس آیین‌نامه توسط وزارت اطلاعات تهیه شده که باید به تصویب برسد.

▪ پس تاکنون فیلترینگ، بدون داشتن آیین‌نامه مشخصی، مبتنی بر چه قانون و ضوابطی بوده است؟

ـ ببینید با نظر مجلس محترم، اصولا کل این روال و ساز و کار زیر سوال رفته است و باید منتظر نتیجه بود. البته این واقعیت هم هست که جلوگیری از مسائل ضد اخلاقی و موهن و اهانت به مقدسات و زندگی خصوصی افراد و ... به نظر می‌رسد مورد اجماع همه اهل نظر در دنیا و کشورمان است و این مسئله موجهی است، بنابراین فیلترینگ در این محدوده موجه است، فقط باید مراقب بود که این اقدام، موجب جلوگیری از آزادی بیان نظرات و آرا و اندیشه و طرح نظرات (به عنوان یک اصل اساسی مسلم) نشود.

▪ جدای از این محدوده مورد قبول، مشکل اصلی این است که ساز و کار این اقدام اصلا مشخص نیست و کسی به پاسخگویی مستدل و مستند نپرداخته است، و این نگرانی برخوردهای حتی سیاسی را افزایش داده است، حتی نمایندگان مجلس نیز اظهار نظر می‌کنند که ممکن است در نهایت هدف، جلوگیری از اطلاع‌رسانی در اینترنت باشد...

ـ من فکر می‌کنم که با نظام‌مند شدن این کار، بخش زیادی از مشکل حل می‌شود، به نظرم بیشتر این ابهام و نگرانی، از عدم اطلاع‌رسانی صحیح و شفاف از طرف مسئولین سرچشمه گرفته است، یعنی از عدم اعلام روشن ضوابط و آیین‌نامه و...

اطلاع‌رسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی، ناقص است، و مسکوت گذاشتن اطلاع‌رسانی درست، طبیعتاً همین عوارض فعلی را در پی دارد.

▪ نماینده وزارت ارشاد در کمیته سه نفره کیست؟

ـ آقای دکتر خوشوقت، مدیر کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی.

▪ مصاحبه‌های شما این گونه تداعی می‌کرد که شما از طرف وزارت ارشاد، عضو کمیته ۳ نفره هستید...

ـ متاسفانه این استنباط اشتباه پیش آمده بود.

▪ شما از عملکرد فیلترینگ دفاع کرده بودید؟

ـ من دفاع نکرده بودم، بلکه گردش کار را تشریح کرده بودم.

▪ در مورد تعیین نظر وزارت ارشاد برای طرح در کمیته مزبور چطور؟

ـ در این زمینه هم بنده مسئولیتی ندارم.

▪ آیا بخشنامه تهیه شده، کلی است یا شامل مصادیق است؟

ـ نخیر، مصادیق را هم صریحاً ذکر کرده است، البته من هنوز آن را ندیده‌ام، ولی طبیعتا باید منتشر شود.

▪ در هنگام فیلترینگ، مواردی بوده که مسدود کردن آنها اصلا موجه به نظر نمی‌رسد، مثلا سایتی که به مسائل زنان می‌پردازد و نویسندگانش هم افراد شناخته شده‌ای هستند و یا ...

ـ آن مورد، بنا به گفته وزارت اطلاعات، حاصل اشتباه بوده است.

▪ با توجه به اظهار نظر جدید مجلس، چه پیش بینی دارید؟

ـ ببینید، با این اظهار نظر تازه مجلس محترم، و نیز هماهنگی دولت در این زمینه، سازوکار فعلی فیلترینگ، به طور کلی دستخوش تغییر خواهد شد، یعنی با این بحثی که مجلس محترم و کمیسیون صنایع و فرهنگی مطرح کرده‌اند، افق تازه‌ای باز شده شاید کلا لازم باشد که شکل کار تغییر کند، و حداقل این که خارج از حوزه‌های اخلاقی، کار کندتر پیش برود تا اینکه مجلس به نتیجه مشخصی برسد ولی در هر صورت فعلا مسئله کاملا در ابهام است.

ببینید اصل مسئله در دنیا کاملا مشخص و روشن است، ولی روش پرداختن ما به گونه‌ای است که آن را پیچیده و غامض می‌کنیم. من همیشه این نکته را گفته‌ام که ما غالبا نه تنها تولید کننده خوبی نیستیم، بلکه مصرف کنندگان خوبی هم نیستیم و اتلاف منابع می‌کنیم. فیلترینگ یکی از ابعاد تکنولوژی است، ولی ما به قدری بد به آن می‌پردازیم که از حیز انتفاع ساقط می‌شود. ولی به هر حال امیدوارم که به زودی سامان پیدا کند.