تحولات بازار نفت خام

بازارنفت خام همچنان تحت تأثیر روند صعودی ذخیره سازی های تجاری نفت خام قرار دارد از سوی دیگر, تولید بالای برخی ازكشورهای عضواوپك كه درافزایش میزان ذخیره سازی های نفت خام نقش دارد, همچنان ادامه یافته است

كاهش قیمت های نفت خام، درهفته منتهی به نوزدهم ماه مه، سبب شد كه قیمت نفت خام شاخص بازار آمریكا؛ وست تگزاس اینترمدیت، به زیر۵۰ دلارهربشكه كاهش یابد و با ۸۱/۲ دلاركاهش به ۰۱/۲۸ دلار هربشكه برسد. متوسط قیمت سبد نفت خام اوپك نیز باكاهش ۰۷/۲ دلار هر بشكه به ۲۷/۴۵ دلارهربشكه كاهش یافت.درهفته گذشته آمارمنتشر شده دولت آمریكا نشان دادكه میزان ذخیره سازی های تجاری نفت خام این كشور۳۰/۴ میلیون بشكه درهفته منتهی به سیزدهم ماه مه افزایش یافته و به ۳۳۴ میلیون بشكه رسیده است كه ۲۴ میلیون بشكه بیشتراز هفته مشابه در سال قبل است. آمار مربوط به ذخیره سازی های تجاری بنزین نیز نشان می داد كه میزان این ذخیره سازی ها با افزایش ۱/۱ میلیون بشكه ای به ۸/۲۱۴ میلیون بشكه رسیده كه ۷/۱۱ میلیون بشكه بالاتر ازهفته مشابه درسال قبل است. به این ترتیب، بازار شاهد بود كه ذخیره سازی های تجاری نفت خام آمریكا درسیزده هفته از چهارده هفته گذشته، روند صعودی داشته وبه میزان بی سابقه ای درشش سال گذشته رسیده است، به گونه ای كه از ژوییه ۱۹۹۹ به بعد، ذخیره سازی های تجاری نفت خام درآمریكا به این میزان نرسیده است. انتشار این ارقام، نگرانی بازار را درباره احتمال كمبود عرضه درشش ماه دوم سال ۲۰۰۵، برطرف ساخت. ازسوی دیگر، اظهارات مقامات نفتی عربستان سعودی نیز تأثیراین وضع را شدت بخشید. از جمله ((علی النعیمی)) كه برای ملاقات با وزیر انرژی آمریكا، ((ساموئل بودمن)) درآمریكا به سرمی برد، اعلام كرد: ما می دانیم كه اگر قیمت های نفت خیلی افزایش یابند، براقتصاد جهانی تأثیر منفی برجای می گذارند و اگر رشد اقتصاد جهانی كند شود، تولیدكنندگان نفت نیز آسیب می بینند. ((علی النعیمی)) در ادامه افزود كه درباره افزایش ذخیره سازی های نفتی در آمریكا نگران نیست. او تأكید كرد كه اوپك هیچ گونه برنامه ای برای كاهش تولید ندارد و براساس یك تصمیم همگانی، اجازه افزایش به ذخیره سازی های نفتی داده شده است. ((نعیمی)) افزود كه درحال حاضر عربستان سعودی تولید خود را به ۵/۹ میلیون بشكه در روز رسانده است وهیچ تردیدی وجود ندارد كه تولید نفت خام در سه ماه چهارم سال افزایش یابد. وزیر انرژی آمریكا نیز پس از این ملاقات اعلام كردكه قیمت ۲۰ تا۴۰ دلار هربشكه قیمت مطلوبی است. دراین میان، وزیر نفت كویت كه ریاست اجلاس اوپك ومسئولیت های دبیركل اوپك را برعهده دارد، اعلام كردكه قیمت مطلوب برای سبد اوپك ۴۰ دلارهربشكه است كه تقریباً ۶ دلار هربشكه كمتر ازمیزان كنونی قیمت ها است. او بر این نكته تأكید كرد كه درحال حاضر، موضوع سهمیه بندی به مسئله بی ربطی تبدیل شده وتولید اوپك درحال حاضر به ۵/۳۰ میلیون بشكه در روز رسیده است كه برای افزایش میزان ذخیره سازی ها مناسب است ومی تواند قیمت ها را به حدود ۴۰ تا۴۵ دلارپایین بیاورد. ((شكیب خلیل))، وزیر نفت الجزایر، نیز درهمین باره اظهار داشت كه قیمت ها درسطح خوبی قرار دارند. او گفت كه احساس نگرانی نمی كند ودراجلاس آتی اوپك كه در پانزدهم ژوئن ۲۰۰۵ برگزار خواهد شد، اوپك درمورد كاهش تولید بحثی نخواهد داشت. به هرحال، كاهش قیمت ها وافزایش میزان ذخیره سازی های تجاری نفت سبب نگرانی برخی دیگر ازمقامات نفتی كشورهای عضو اوپك شد. آقای ((رافائل رامیرز))، وزیرانرژی ونزوئلا، اعلام كرد: عرضه نفت دربازار به اندازه كافی وجود دارد واوپك ممكن است دراجلاس آتی خود، درباره موضوع كاهش تولید بحث كند وحتی در اجلاس پیشین خود گفته بودیم كه باید مراقب تولید خود باشیم. وزیر نفت قطر نیز اعلام كردكه اوپك باید مراقب ذخیره سازی های نفتی وافزایش آنها باشد. درهفته مورد بررسی، انتشار گزارش دبیر خانه اوپك درباره اوضاع بازار نفت نیز به روند نزولی قیمت ها كمك كرد. دراین گزارش میزان تقاضای جهانی نفت خام بازنگری نزولی ومقدار آن با كاهش ۸۰ هزاربشكه در روز به۹۴/۸۳ میلیون بشكه درروز برای سال ۲۰۰۵ برآورد شده بود. علاوه بر آن، دراین گزارش آمده بود كه تولید اوپك در آوریل ۲۰۰۵ به ۹۵۳/۲۹ میلیون بشكه در روز رسیده است كه ۲۷۶ هزار بشكه در روز بیشتر از مارس ۲۰۰۵ است وعربستان سعودی نیز تولید خود رابا افزایش ۱۵۷ بشكه درروز به ۴۷/۹ میلیون بشكه درروز رسانده است. به این ترتیب، تولید اوپك درماه آوریل هزار۲ میلیون بشكه درروز بیشتر از تقاضا برای نفت اوپك در سه ماه دوم است ودرصورت استمرار این تولید، میزان تولید اوپك درسه ماه سوم به یك میلیون بشكه بیشتراز تقاضا برای نفت اوپك خواهد رسید. گزارش یاد شده براین نكته تأكید داشت كه تا پایان سال جاری میلادی، ظرفیت تولید اوپك افزایش خواهد یافت وظرفیت مازاد این سازمان به ۱۰ درصد از میزان تولید خواهد رسید وبنابراین می تواند هرگونه وقفه درزنجیره عرضه را پاسخ بگوید. روند نزولی قیمت ها چنان توجه بازار و محافل نفتی را به خود جلب کرد که وزیر نفت کویت (رئیس اجلاس اوپک) اعلام کرد: اگر ذخیره سازی های تجاری نفت به بیش از متوسط پنج سال گذشته افزایش یابد، ممکن است اوپک به کاهش تولید خود اقدام کند. البته این اظهارات با توجه به این که مشروط به افزایش میزان ذخیره سازی ها شده بود، نتوانست تأثیر جدی بر بازاربگذارد. در هفته گذشته روند صعودی ارزش دلار در مقابل سایر ارزهای معتبر نیز همچنان ادامه داشت و بورس بازان بیشتری را تشویق کرد تا بازار بورس نفتی را ترک گویند و به بازارهای بورس ارز روآورند. بر این اساس، در بازار بورس نایمکس، بورس بازان در هفته منتهی به هفدهم مه ۲۰۰۵ خالص وضعیت خرید خود را که در هفته قبل از آن نیز دچار کاهش شده بود و به ۸۵ برگه (هر برگه معادل هزار بشکه نفت) رسیده بود، دوباره کاهش دادند و به ۲۳۰۸- برگه رساندند که ازآغاز سال جاری تاکنون بی سابقه بوده و مفهومش این است که تعداد قراردادهای فروش بورس بازان از تعداد قراردادهای خرید آنها پیشی گرفته است. اقدام به فروش بورس بازان نیز بازار را تحت تأثیر قرار داد و روند نزولی قیمت ها را سرعت بخشید. علاوه بر این، سایر تحولات بازار ارز نیز تأثیر منفی خود را بر قیمت های نفت خام آشکار ساخت. در هفته گذشته، این احتمال مطرح شد که ممکن است چین ارزش پول ملی خود (یوان) را در مقابل دلار کاهش دهد. بنابراین، بازار گمان کرد که در صورت عملی شدن چنین موضوعی، قیمت های نفت خام که براساس دلار محاسبه می شود، برای چینی ها گران تر و سبب خواهد شد که واردات نفت خام چین کاهش یابد. این تحلیل بر قیمت های نفت خام تأثیر منفی به جای گذاشت وسبب ضعف بیشتر قیمت ها شد. در هفته مورد بررسی، بازار نفت به لحاظ روانی چنان تحت تأثیر ذخیره سازی های بالای نفت و مازاد عرضه در بازار قرار گرفته بود که انتشار خبر اعتصاب کارکنان نفتی پنج پالایشگاه شرکت توتال در کشور فرانسه که ظرفیت آنها به ۹۰۰ هزار بشکه در روز می رسید نیز، نتوانست قیمت ها را افزایش دهد. این اعتصاب که به دلیل اعتراض به لغو تعطیلات عمومی انجام شد، دو روز ادامه یافت. به هر حال، به نظر می رسد قیمت های نفت خام قربانی هدف های سیاسی برخی از کشورهای تولیدکننده نفت که در صدد بهبود روابط خود با کشورهای صنعتی مصرف کننده نفت هستند، شده است. برخی از تحلیل گران معتقدند که عربستان سعودی قصد دارد با عرضه نفت بیش از نیاز بازار، ترتیبی بدهد که قیمت های نفت خام کاهش یابند و برخی دیگر از کشورهای تولیدکننده نفت نیز به این هدف کمک می کنند. به این ترتیب، عربستان می کوشد که تیرگی روابط خود را باآمریكا، بهبود بخشید، دیگر کشورهای تولیدکننده و صادرکننده نفت خام نیز خواه نا خواه، هزینه های بهبود روابط سیاسی عربستان با مصرف کنندگان بزرگ را پرداخت می کنند.