جنگ پنهان زنان عراقی

در سایه جنگ آمریکا در عراق که در سایه شعار صدور دموکراسی و اعطای آزادی به مردم این کشور صورت گرفت, بخشی از حقایق مربوط به آثار و نتایج این تجاوز ناگفته مانده است

در سایه جنگ آمریکا در عراق که در سایه شعار صدور دموکراسی و اعطای آزادی به مردم این کشور صورت گرفت، بخشی از حقایق مربوط به آثار و نتایج این تجاوز ناگفته مانده است. چرا که اخبار مربوط به تحقیر و شکنجه و تجاوز به عنف به زنان عراقی زندانی محبوس در زندان‌های تحت کنترل ارتش آمریکا، در کنار جرایمی نظیر آدم‌ربایی، قاچاق زنان و دختران این کشور به همسایگان، تحقیر شخصیت زنان در ایستگاه‌های بازرسی، در رسانه‌های همگانی دنیا بازتاب چندانی نیافته است. نویسنده این مقاله با اشاره به این جنگ پنهان زنان عراقی که با نام مبارزه با تروریسم و صدور دموکراسی اتفاق افتاده، معتقد است که به دلیل ویژگی‌های خاص فرهنگی مردم عراق، بسیاری از این جنایت‌ها و فجایع، همچنان ناگفته مانده است.

ابوغریب، حدیثه، گوانتانامو، اینها لغاتی هستند که باعث شرمساری کشور ما گردیده اند. البته اینک باید به اسامی این لیست، محمودیه را نیز افزود. شهرکی در ۲۰ کیلومتری جنوب بغداد که گفته می‌شود، در مارس ۲۰۰۶ میلادی، یک گروه پنج نفره از سربازان عراقی، پس از تجاوز جنسی به عابر قاسم حمزه دختر نوجوان عراقی و قتل وی، جسد او را به آتش کشیده و برای سرپوش نهادن بر این جنایت، پدر و مادر و خواهر وی را نیز کشتند. البته تجاوز به این دختر نوجوان، تنها مورد به وجود آمده در این زمینه نیست. هرچند به دلیل اینکه «تجاوز جنسی» در عراق به عنوان یک تابو شناخته می‌شود، اقوام یک قربانی، برای وی مراسمی برگزار نمی‌کنند تا این مسأله همچنان ناگفته باقی بماند.

نظیر زنان همه جای دنیا، زنان عراقی نیز در برابر تجاوز بسیار حساسند، اما از زمان اشغال خاک عراق توسط ارتش ایالات متحده، تعداد این وقایع خشونت‌بار، با رشدی خیره‌کننده روبه‌رو شده است. هرچند به دلیل اینکه زنان عراقی مورد تجاوز قرار گرفته، حاضر نیستند از سوی خانواده‌های خویش طرد شوند، آنان از افشای حوادث و در میان گذاشتن آنها با مقامات دولتی و یا نیروهای ائتلاف، پرهیز می‌کنند. به علاوه، در بسیاری از مناطق روستایی، اقوام این زنان با کشتن آنان تلاش می‌کنند تا آبروی خانوادگی و قبیله‌ای خویش را دوباره به دست آورند.

«سازمان عفو بین‌الملل» در گزارش سال ۲۰۰۵ میلادی خود چنین نتیجه گیری کرده است که به دلیل ویژگی‌های خاص فرهنگی مردم عراق، بسیاری از فجایع روی داده در این کشور، به ویژه خشونت‌های جنسی، هرگز انتشار نمی‌یابند. اما تجاوز سربازان آمریکایی به این دختر نوجوان عراقی، به عنوان سمبل زیر پا گذاشتن عزت عراقی‌ها توسط دولت ایالات متحده و جورج بوش به شمار می‌رود. نخست‌وزیر نوری المالکی نیز اخیراً گروهی را مأمور پی گیری این جنایت، نموده است. سفیر آمریکا و فرمانده ارشد نیروهای آمریکایی در عراق ژنرال جورج کیسی، در بیانیه‌ای مشترک از مردم عراق به دلیل وقوع این حادثه عذرخواهی نمودند. «جامعه علمای اسلامی عراق» نیز در بیانیه‌ای این جنایت را محکوم نمود و آن را باعث شرمساری همه بشریت خواند. بله، شرم‌آور، اما این عبارت برای توصیف این جنایت کافی نیست. چرا که امروزه تجاوز جنسی یک جنایت جنگی محسوب شده و باید در دادگاه جرایم بین‌المللی محاکمه گردد.

البته شرایط همواره بدین گونه نبوده است، چرا که از دیرباز، سربازان، زنان را به عنوان غنائم جنگ می‌دیده اند. حتی اگر رهبران نظامی و یا سیاسی این اقدامات را محکوم کنند، این واقعیت همچنان ادامه می‌یابد. در سال‌های آغازین دهه نود میلادی، اجتماعی بین‌المللی برای محکومیت تجاوزات جنسی به وجود آمد. با حمایت سازمان‌های زنان از این تفکر، مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۹۳ میلادی و طی قطعنامه ای، هرگونه خشونت علیه زنان را ممنوع و قابل تعقیب قانونی دانست. اما هیچ کس سربازان آمریکایی را به دلیل اعمالی که در خیابان‌های عراق انجام می‌دهند و با تجاوز به زنان، تلاش می‌کنند تا از این جنایات به عنوان اهرم فشاری بر جنگجویان بهره گیرند، محکوم نمی‌نماید.

هنوز هم، اشغال و تهاجم به عراق، تأثیرات زیادی را بر حقوق انسانی، امنیت شخصی و تحت فشار قرار دادن زنان عراقی داشته است، هرچند این وضعیت ناگوار، از سوی رسانه‌های پرمخاطب دنیا انعکاس چندانی نیافته است. چرا که در طول سال‌های اشغال نظامی عراق، زنان عراقی بسیاری که در زندان‌های این کشور محبوس شده بودند، مورد سوء استفاده جنسی و تجاوز به عنف سربازان آمریکایی قرار گرفته اند. آنان نیز نظیر سایر شهروندان عراقی ربوده شده، مورد تجاوز جنسی قرار گرفته و در پاره‌ای موارد، برای فاحشه‌گری در سایر کشورها، فروخته شده اند. به علاوه، علی‌رغم اینکه زنان عراقی در مقایسه با سایر زنان جهان عرب از دیرباز از آزادی بیشتری برخوردار بوده اند، به دلیل شکل‌گیری این شرایط، روز به روز زنان بیشتری از صحنه زندگی اجتماعی حذف شده و در کنج خانه‌های خویش محبوس گردیده اند.

● تجاوز به عنف و سوءاستفاده جنسی در زندان‌ها

رسوایی بدرفتاری با زندانیان محبوس در زندان ابوغریب بر شکنجه، سوء استفاده جنسی و تحقیر زندانیان مرد متمرکز شده است. اما منابع مختلف آگاه معتقدند که زنان زندانی نیز با همین رفتارهای شرم‌آور به اضافه تجاوز به عنف روبه‌رو بوده اند.

آمریکایی‌های اندکی می‌دانند که زنان عراقی زندانی نیز در زندان ابوغریب که از سوی ارتش آمریکا اداره می‌گردد، محبوس هستند. البته تعدادی از آنان به دلیل اتهام‌های سیاسی زندانی گردیده اند. عده‌ای نیز به دلیل تلاش برای اعمال فشار بر رهبران سابق حزب بعث و یا جنگجویان مخالف سلطه ارتش ایالات متحده دستگیر شده اند، چرا که جزو افراد خانواده و یا اقوام آنان به شمار می‌روند.

براساس گزارش «دیده‌بان حقوق بشر»، اخبار و گزارش‌های مربوط به زندانی شدن این زنان، به دلیل تلاش نیروهای اشغالگر و خانواده‌های آنان در جهت مخفی نگاه داشتن این وقایع، همچنان محرمانه مانده است. چرا که خانواده‌های آنان از آبروریزی اجتماعی بیمناکند و نیروهای آمریکایی نیز از بیم محکومیت جهانی توسط سازمان‌های حامی حقوق بشر و گسترش اعتراضات مردمی علیه این خشونت‌های تجاوزگران، تلاش می‌کنند تا این وضعیت همچنان محرمانه باقی بماند. از سوی دیگر، بسیاری از زنان عراقی به دلیل تمایل به مخفی ماندن هویتشان، پس از آزادی هرگز با سازمان‌های حامی حقوق بشر ارتباط برقرار نکرده اند. هرچند زنان اندکی که حاضر به افشای وقایع شده اند، پرده از ضرب و شتم، شکنجه و نگهداری زنان زندانی در سلول‌های انفرادی زندان‌های تحت کنترل ارتش ایالات متحده برداشتند. آنان نیز نظیر زندانیان مرد، از سوءاستفاده‌ها و بدرفتاری‌های جنسی سربازان آمریکایی خبر می‌دهند. به علاوه، قریب به اتفاق این زنان اعلام نموده اند که از سوی سربازان آمریکایی تهدید شده اند که مورد تجاوز به عنف قرار خواهند گرفت. البته تعدادی از این زنان نیز اعلام نمودند که در زمان بازجویی، کاملاً برهنه گردیده و مورد تمسخر و ریشخند و تحقیر سربازان ایالات متحده قرار گرفته اند.

روزنامه انگلیسی «گاردین»، گزارش نموده است که یکی از زنان دربند عراقی، چندی پیش توانست یادداشتی را به خارج از زندان انتقال دهد. در این نوشته، وی مدعی شده بود که زندانبانان آمریکایی با تجاوز جنسی به چند زن عراقی، موجب حاملگی چند نفر از آنان شده اند. در ادامه نیز، وی ازجنگجویان عراقی خواسته بود تا با بمب گذاری و تخریب این زندان، به این رسوایی و بی‌آبرویی پایان دهند.

امل کد هام سعادی یکی از هفت وکیل زن عراقی‌ای است که تلاش می‌نمایند این زنان دربند را آزاد کنند. وی به گاردین اعلام داشته که در طول فعالیت‌هایش تنها با یک زن روبه‌رو شده که حاضر گردیده در مورد تجاوز به عنف سربازان آمریکایی، صحبت نماید. وی می‌گوید: «آن زن دائم گریه می‌کرد. او به من گفت که مورد تجاوز قرار گرفته است. چند سرباز ارتش آمریکا به وی تجاوز کرده بودند. او تلاش کرده بود که با آنان درگیر شود ولی آنان به بازوی او آسیب رساندند. او به من آثار جراحات را نشان داد. در انتها، آن زن مرا سوگند داد که چون شوهر و فرزندانی دختر دارد، هرگز در این مورد با کسی صحبت نکنم.»

پروفسور هدی شاکر، یکی از اساتید دانشگاه بغداد نیز با مواردی از سوءاستفاده جنسی و تجاوز به عنف روبه‌رو شده است. وی اعلام داشته، از یکی از این زنان که در زندان حامله شده بود، دیگر هیچ خبری منتشر نگردید و وی ناپدید شده است. وی می‌افزاید: «یکی از زنان دانشگاهی، دستگیر شده و به زندان انتقال یافته بود. هنگامی که پس از آزادی، من از وی در مورد اتفاقات روی داده در ابوغریب از آن زن سؤال کردم، او تنها گریه می‌کرد. زنان و دختران سرزمین ما، حتی از صحبت کردن در مورد این اتفاقات نگران بوده و احساس شرمندگی می‌نمایند. حتی در جوامع خیلی پیشرفته نیز، صحبت کردن در مورد تجاوز به عنف به سختی انجام می‌گیرد.» البته خود خانم شاکر نیز یک بار با تحقیر جنسی و غیراخلاقی یک سرباز آمریکایی در یکی از پست‌های بازرسی ارتش این کشور، روبه‌رو شده است. وی می‌گوید که یک سرباز، دوربین لیزری تفنگ خویش را درست در میان سینه‌های من قرار داد و سپس با اشاره به آلت تناسلی‌اش، به من گفت: «بیا جلو زن پتیاره. من می‌خواهم به تو تجاوز کنم.»

لوک‌هاردین، گزارشگر گاردین، در گزارشی از بغداد اعلام نموده که خبرنگاران بازدید کننده از زندان ابوغریب، از هرگونه ارتباط با زنان زندانی منع شده بودند. این زنان در سلول‌هایی کوچک و تاریک که هیچ منفذی برای عبور نور نداشتند، محبوس گردیده بودند. مقامات عالی رتبه ارتش آمریکا که این خبرنگاران را در این بازدید اسکورت می‌کردند، به آنان گفته بودند که تجاوز به عنف زندانیان زن در سلولی انجام می‌گرفت که ۱۹ زندانی «با ارزش» مرد نگهداری می‌شدند. در پاسخ به این سؤال که چگونه چنین چیزی ممکن است، کلنل دیو کوانتوک که هم اینک مسؤولیت اداره این زندان را برعهده دارد، گفته بود که «من اطلاعی ندارم، همه این اتفاقات به رهبران ما مرتبط است.»

هیچ‌کس از شنیدن این خبر که زندانیان زن نیز همانند همتایان مرد خویش در ابوغریب مورد سوء استفاده‌های جنسی قرار می‌گیرند، تعجبی نمی‌کند. تصاویر مربوط به این زندان را که در رسانه‌ها انتشار یافت به خاطر آورید. اگر این بدرفتاری‌های جنسی تحقیرآمیز برای نرم شدن زندانیان مرد صورت می‌گیرد، تصویر تجاوز به عنف زندانیان زن هم، واقعاً غیرقابل تصور خواهد بود.

چگونه می‌توان از بروز این وضعیت اطمینان یافت؟ در ژانویه سال ۲۰۰۴ میلادی، ژنرال سانچز حاکم آمریکایی وقت عراق، خواستار تهیه گزارشی در مورد وضعیت زندانیان عراقی گردید. در گزارش نهایی، به حداقل یک مورد تجاوز به عنف توسط سربازان آمریکایی اشاره شده بود که از صحنه‌های این عمل شرم‌آور فیلم‌برداری و عکس‌برداری شده بود. مجله نیویورک نیز با اشاره به وجود این فیلم‌ها و عکس‌های محرمانه، اعلام نموده بود که اکثر این فیلم‌ها توسط پنتاگون نگهداری می‌شود. مثلاً در یکی از این تصاویر، یک سرباز آمریکایی در حال انجام مقاربت جنسی با یک زن عراقی است. در یکی دیگر از این تصاویر، زنی مشاهده می‌شود که پیراهن خود را بلند نموده و سینه‌های خود را برهنه نموده است. گویی که وی مجبور به این کار شده است.

مطمئناً با انتشار کامل این فیلم‌ها و تصاویر، ابعاد دیگری از این فجایع افشا خواهد شد. اعضای کنگره نیز که همه این تصاویر را مشاهده نموده بودند، شگفت زده گردیده اند. رهبران اقلیت و اکثریت سنا نیز با «بی‌شرمانه» و «وحشتناک» خواندن این اسناد، خواهان جلوگیری از انتشار عمومی این عکس‌ها شده اند. چرا که در سایه انتشار این فیلم‌ها و تصاویر، عموم مردم دنیا، بیش از گذشته از حقایق مربوط به بدرفتاری‌های جنسی سربازان آمریکایی علیه زنان و مردان عراقی آگاه خواهند شد.

● تروریسم جنسی در خیابان‌ها

در همین حال، آشوب‌های مربوط به این جنگ، به بروز آدم‌ربایی‌های گسترده و تجاوز به عنف زنان در خارج از دیوارهای زندان‌ها نیز منجر شده است. تنها چند ماه پس از تصرف بغداد، مقامات آمریکایی از بروز ده‌ها خشونت جنسی و تجاوز در شهر بغداد آگاه شدند. در این شکایت‌ها، همان‌طور که انتظار می‌رفت، گفته شده بود که نیروهای آمریکایی در برابر این اقدامات، عکس‌العمل چندانی نشان نداده اند. اما در دوره کنونی و در سایه وخیم‌تر شدن اوضاع، مسلماً وضعیت پیشین بدتر نیز شده است. به خاطر بیاورید که در روزهای آغازین اشغال شهر بغداد، گروه‌های مسلح در این شهر، به هر اقدامی دست می‌زدند. صبا.الف، یکی از دختران نه ساله این شهر بود که به دست یکی از اعضای این گروه‌ها ربوده و مورد تجاوز به عنف قرار گرفت. یکی از شاهدان ماجرا به گزارشگران «دیده‌بان حقوق بشر» چنین گفته بود: «در آن روز، صبا روی یکی از پله‌های منزل نشسته بود که یک فرد مسلح، تفنگی پشت بدن او قرار داد و وی را به درون خانه‌ای در آن اطراف برد. پس از ۱۵ دقیقه، صبا در حالی که از ناحیه مهبلی خونریزی داشت، از آن ساختمان خارج شد. این خونریزی تا دو روز بعد ادامه داشت و ما او را به یک بیمارستان بردیم.» گزارش‌های بعدی پزشکی نیز نشان می‌داد که صبا با آسیب و کبودی ناحیه مهبلی، خونریزی شدید در این ناحیه و همچنین پارگی پرده بکارت روبه‌رو شده است. همچنین ربوده شدن اسما، یک مهندس زن عراقی در یک فروشگاه توسط شش مرد مسلح و تجاوزهای متعدد جنسی به وی نیز، بازتاب گسترده‌ای در میان مردم عراق داشته است.

همچنین دولت آمریکا در سال ۲۰۰۵ میلادی در گزارشی به بررسی وضعیت «قاچاق زنان و دختران عراقی» پرداخته بود. در این گزارش اعلام شده بود که علی‌رغم دشواری کنترل شرایط کنونی، اطلاعات به دست آمده نشان دهنده آن است که تعداد نامشخصی از زنان و دختران عراقی به کشورهای یمن، سوریه، اردن و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس برای بهره‌برداری جنسی فرستاده شده اند.

در ماه می‌‌۲۰۰۶ میلادی نیز «برییان بنیت» در مجله تایم، گزارشی منتشر نمود که در آن مشاهدات وی از زندان زنان «خدیمیه» بیان گردیده بود. در این مطلب، به وجود انواع بدرفتاری‌ها و سوءاستفاده‌های انجام شده علیه زنان در بند این زندان اشاره شده بود. وی معتقد است که خانواده‌ها و دادگاه‌های عراق، از گزارش و پی گیری ربوده شدن دختران عراقی که احتمال تجاوز به عنف آنان را نیز زیاد است، خودداری می‌کنند تا در سطح جامعه، آبروی خویش را حفظ نمایند.

● زنان ناپدید شده

برای دوری جستن از این خطرات، زنان عراقی بی شماری در خانه‌های خود محبوس گردیده اند. در گذشته، زنان تحصیل کرده زیادی در محیط‌های کار و اجتماع حاضر بودند، اما این زنان امروزه به ندرت در اجتماع رفت و آمد می‌کنند. آنان از آدم‌ربایی و تجاوز به عنف بیمناکند. به علاوه، وجود نبردهای مسلحانه بین سربازان آمریکایی و جنگجویان مبارز، جان هر شهروندی را به خطر می‌اندازد. به یاد آورید که در اوایل دهه ۷۰ میلادی، فمنیست‌های آمریکایی، تجاوز به عنف را به صورتی دیگر تعریف نمودند و معتقد بودند که این عمل نه براساس یک خواهش جنسی که بر مبنای نشان دادن قدرت خود به دیگری، روی می‌دهد. آنان اعتقاد داشتند که تجاوزات جنسی یک نوع عمل تروریستی به شمار می‌رود که زنان را از دستیابی به حقوق اجتماعی‌شان محروم‌ می‌کند. این وضعیت دقیقاً همان چیزی است که در عراق پس از اشغال نظامی آن توسط نیروهای آمریکایی به وجود آمده است

همه این اتفاقات، نشانگر بخش‌های ناپیدای اشغال احمقانه عراق است. در کنار انفجارهای روزانه و حملات مسلحانه، موجی از تروریسم جنسی نیز وجود دارد که از دید اکثر مردم دنیا دور مانده است. موجی که در نتیجه به راه انداختن جنگ بوش با نام صادر کردن دموکراسی و مبارزه با تروریسم، به وجود آمده است. موجی که قربانیان ناپیدای آن، زنان و دختران عراقی می‌باشند.

محسن داوری

روث روزن

منبع: www.commondereams

منبع :ماهنامه سیاحت غرب،شماره ۴۶