زعفران

▪ مشخصات ظاهری زعفران : گیاهی است علفی، پایا به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر و برگهای خطی باریک و با دوام و دارای پیازی سخت، مدور، گوشتدار و پوشیده از غشاءهای نازک و قهوه ای رنگ است. …

مشخصات ظاهری زعفران :

گیاهی است علفی، پایا به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر و برگهای خطی باریک و با دوام و دارای پیازی سخت، مدور، گوشتدار و پوشیده از غشاءهای نازک و قهوه ای رنگ است. گل آن قیفی شکل و به رنگ بنفش روشن است که به شش گلبرگ تقسیم شده است. دارای خامه زرد رنگ است که به سه کلاله نارنجی رنگ منتهی می شود. طول کلاله ها بلنتر از گلبرگهاست، گل زعفران از طریق پیازچه هایی که در کنار پیاز مادر می روید، تکثیر می شود. از قدیم این گیاه به عنوان ادویه ای معطر و رنگ دهنده و گیاهی طبی کشت می شده است. منشأ اصلی آن نواحی مختلف آسیا بوده است ولی امروزه با توسعه ای که پرورش آن پیدا نموده در نواحی مختلف یافت می گردد.

قسمت مورد استفاده این گیاه ناحیه انتهای خامه و کلاله آن است که تحت نام زعفران وارد بازار تجارت می شود.

خواص گیاه زعفران :

کلاله های این گیاه را با قسمتی از خامه پس از چیدن تمام گلها با دست جدا نموده و جمع آوری می کنند. این کلاله ها راباید همان روز روی سنگهایی که از قبل داغ شده پهن کرد و یا در خشک کن قرار دهند که سریعاً و در عرض نیم ساعت رطوبت خود را از دست بدهند تا رنگ نارنجی و عطر خاص خود را حفظ کنند. آنها محتوی کروسین ( ماده رنگی کاروتنوئید که شبیه به گلوکوزید است )، عصاره ای تلخ که آن هم شبیه به گلوکوزیدهاست، پیکرو کروسین و دیگر مواد هستند.

زعفران در فارماکولوژی برای تهیه تنطورها، عصاره ها، داروهای چشمی و خصوصاً قرصهای جذب کننده بکار می رود. این گیاه بایستی با احتیاط و به مقدار کم مصرف شود زیرا مصرف آن به مقدار زیاد باعث خونریزی، تهوع، اسهال و سرگیجه می شود. زعفران از طرفی به علت دارا بودن مواد تلخ موجب سهولت هضم می شود و از طرف دیگر به علت داشتن اسانس اثر محرک بر روی سیستم اعصاب دارد. از نظر درمانی دارای اثر مسکن بر روی اعصاب سطحی بدن است. زعفران اثر مسکن در برونشیت های مزمن دارد و آن نیز به علت اثر بیحس کننده آن بر روی سیستم اعصاب حباب های ریوی است. از زعفران می توان جهت رفع بی خوابی هایی که منشأ آن تحریکات مغزی، حالات تشنجی و درد دندان است، استفاده به عمل آورد. بعضی از گیاه شناسان معتقدند که زعفران و دم کرده آن در تقویت قوای جنسی نیز اثر دارد و آن را همراه با دارچین و خرما و عسل مصرف می کنند.

طرز تهیه چای زعفران :

برای استفاده از چای زعفران کمی از آن را که از نصف قاشق چایخوری بیشتر نباشد در یک قوری آبجوش که نزدیک دو سه استکان آب دارد ریخته و مدت بیست دقیقه تا نیم ساعت صبر کنید تا خوب دم بکشد و حاصل آنرا می توانید با کمی قند یا نبات یا شکر بنوشید.