تیغ صعده برحلقوم وهابیت

تحولات یمن به سمت منطقه ای شدن پیش رفت و بعید نیست که به زودی دارای ابعادی بین المللی گردد

تحولات یمن به سمت منطقه ای شدن پیش رفت و بعید نیست که به زودی دارای ابعادی بین المللی گردد. منطقه ای و بین المللی کردن تحولات مربوط به جهان اسلام شیوه شناخته شده ای است که غرب و دنباله های منطقه ای آن دنبال می کنند و هدف آنان این است که نقش مردم و نیروهای داخلی را در کشورها کاهش دهند و تحولات را آنطور که می خواهند مدیریت و هدایت نمایند.

در ۱۰روز گذشته، عربستان سعودی به این بهانه که مبارزان صعده به پایگاه «جبل الدخان» متعلق به عربستان حمله کرده اند با استفاده از انواع هواپیماها و بالگردها و نیز با اعزام حدود ۱۳هزار نیروی زرهی و پیاده- که عمدتا از تیپ ویژه۴ ارتش این کشور بود- وارد درگیری عملی با مردم ساکن در استان صعده گردید. در این درگیری دهها نفر کشته و صدها نفر زخمی شدند و دهها خانه از مردم فقیر صعده ویران گردید. اما با این وجود، حوثی ها کماکان کنترل پایگاه جبل الدخان را در دست دارند. از آن طرف ارتش یمن که در جبهه غرب صعده شکست سختی خورده بود به سمت شرق صعده که از کوهستانهای با ارتفاع کمتری برخوردار است، هجوم بردند ولی در این منطقه- کتاف- نیز شکست خوردند و چند پادگان دیگر از این منطقه به تصرف حوثی ها درآمد. در ارتباط با تحولات یمن توجه به نکات زیر ضروری می باشد:

۱) ورود علنی و عملیاتی عربستان به درگیری با شیعیان صعده به تنهایی از عجز دولت ملی عبدالله صالح و قدرت فزاینده مبارزان حوثی حکایت می کند در عین حال ورود عربستان سعودی به این درگیری از خامی مقامات ریاض هم خبر می دهد چرا که ورود ارتش کلاسیک به درگیری با چریک ها اگر کارساز بود، پیش از ارتش سعودی، ارتش یمن به آن نایل شده بود.

با این وجود ورود علنی و عملیاتی ارتش سعودی به درگیری با شیعیان می تواند اسماعیلی های جنوب عربستان که در سه استان مرزی جیزان، عسیر و نجران سکونت دارند را تحریک کند و به پشتیبانی عملی از شیعیان صعده وادارد شاید از همین رو بود که عربستان خیلی زودتر از آنچه دولت صنعا تصور می کرد به گفت وگوهای دیپلماتیک روی آورد و حتی زمزمه اعزام یک هیات سیاسی به ایران را سر داد.

۲) برای ارتش کلاسیک، پیروزی در جنگ پارتیزانی متصور نیست، مگر آنکه در درون ارتش کلاسیک واحدهای چریکی تعبیه شده باشند و این واحدهای چریکی آنقدر قوی باشند که بر چریک های طرف مقابل غلبه کنند. با بررسی رفتار ارتش های صنعا و ریاض بنظر نمی آید چنین امکانی در اختیار دولت های عربستان و یمن باشد. در جنگ ارتش کلاسیک و چریک منافع طرف چریک در طولانی کردن زمان درگیری نهفته است این در حالی است که چنین نبردی برای ارتش کلاسیک هزینه های فوق العاده ای را به همراه داشته و روحیه نیروها را تضعیف می کند. در صحنه کنونی مبارزان صعده بر سلسله جبال یمن که از شهر کوچک طائف (در جنوب مکه) آغاز و تا شهر عدن امتداد دارد، کاملا تسلط دارند و از آن بعنوان منبع مهم عملیاتی، غذایی و... استفاده می کنند و می توانند سالها به مقاومت خود ادامه دهند کما اینکه سالهاست مقاومت می کنند. با این وصف پیروزی بر چنین نیرویی در مرز محال قرار دارد.

۳) دامنه سیطره حوثی ها به نحو غیرمنتظره ای در حال گسترش می باشد. امروز هواداران این گروه از دهها هزار تن فراتر رفته اند و بر کل استان استراتژیک صعده- به جز شهر صعده- تسلط دارند. دو جاده مهم و استراتژیکی که صعده را به شمال و شرق این استان وصل می کند در اختیار آنان است، شیعیان صعده اینک بیش از ۶۰ پادگان نظامی ارتش در استانهای صعده و عمران را در اختیار داشته و از نظر نظامی توانایی مواجهه با جنگ افزارهای نیروی هوایی را دارند.

۴) روزی که درگیری های صعده آغاز شد، مبارزان حوثی روی دو نکته تاکید داشتند؛ رفع تبعیض از مردم صعده و اعطای آزادی های مذهبی. آنان می گفتند با وجود آنکه صعده ثروتمندترین استان یمن است ولی از سایر استانها فقیرتر می باشد و نیز می گفتند با وجود آنکه وهابی ها که بیشتر از یک درصد جامعه یمن نیستند از آزادی عمل زیادی برخوردارند و توانسته اند با سوء استفاده از فقر مردم، اکثر پست های حساس را در دولت و مجلس این کشور بدست آورند ولی گروههای شیعه که بین ۴۰ تا ۵۵درصد جمعیت یمن را به خود اختصاص داده اند در حاشیه به سر می برند و هیچ مشارکتی در حکومت ندارند اما اینک دایره خواسته ها فراتر رفته است آنان اینک خواستار پایان دادن به سیطره عربستان بر بخش هایی از سرزمین یمن -شامل سه استان و حدود ۱۰ جزیره- می باشند و حکومت سکولارها را قبول ندارند. و همچنین خواستار برچیده شدن سیطره سیاسی غرب بر یمن هستند با این وصف باید گفت حکومت های عربستان و یمن با توسل به زور، عملاً فقط خواسته های مبارزان را توسعه داده و خود را در معرض فروپاشی قرار داده اند.

۵) یکی از خطاهای یمن و عربستان به میان کشیدن پای ایران است. گاهی ادعاهای آنان علیه ایران بشدت خنده دار است مثلاً سعودی ها برای توجیه محاصره دریایی شمال یمن مدعی شدند «نیروهای امنیتی مشترک عربستان و یمن، پنج ایرانی سوار بر یک کشتی ایرانی که در حال حمل سلاح به سمت استان حجه بوده اند را دستگیر کرده اند» و نیز چند روز پیش سفیر یمن در لبنان در دیدار با سعدالدین حریری نخست وزیر این کشور مدعی شد اسنادی در اختیار دارد که نشان می دهد حزب الله لبنان به آموزش مبارزان صعده مشغول است. این در حالی است که از یک سو در یمن یک بازار رسمی خرید و فروش سلاح- از انواع سبک تا نیمه سنگین- وجود دارد و نیز تصرف نزدیک به ۶۰ پادگان ارتش نیاز حوثی ها به اسلحه را برطرف کرده است و ایرانی ها هوشیارتر از آن هستند که دست به کاری غیرضروری بزنند. ادعای آموزش حوثی ها توسط حزب الله هم از بلاهت مخالفان آن خبر می دهد چرا که سابقه فعالیت های چریکی نبردهای الحوثی و هواداران احیاء نظام امامیه در یمن از سابقه فعالیت های چریکی حزب الله و شیعیان در لبنان بیشتر است، اولی یک سابقه ۱۰۰ ساله و دومی حداکثر سابقه ای ۳۰ ساله دارد.

دولت های ریاض و صنعا با میان کشیدن پای ایران دچار یک خطای استراتژیک شده اند چرا که شکست آنان به حساب شکست از ایران گذاشته می شود و این بر ابهت ایران می افزاید و به مخالفان داخلی آنان نیز قوت قلب می دهد، ضمن آن که دشمنی شناخته شده و عملی ایران اسلامی با آمریکا و اسرائیل باعث می شود مخالفت دولت های یمن و سعودی با ایران به حساب همراهی آنها با آمریکا و اسرائیل نوشته شود که اینگونه نیز هست.

۶) جنگ فعلی مبارزان صعده در مردادماه امسال آغاز شده و اینک نزدیک به ۴ماه از آن می گذرد. وقتی جنگ آغاز شد حوثی ها فقط به دروازه های شمالی صعده احاطه داشتند ولی اینک مناطق حرف سفیان- ورودی جنوبی- الملاحیط- ورودی غربی- و کتاف- ورودی شرقی- نیز در سیطره حوثی ها قرار دارد. آنان اینک حتی یک منطقه که تا چند هفته پیش در سیطره سعودی ها بود را آزاد کرده اند در مناطق عملیاتی حوثی ها نه یک سرباز ایرانی و نه یک گلوله ایرانی دیده شده و کمترین نشانه ای از علاقه ایران به آغاز یا ادامه درگیری ها دیده نشده و نمی شود، براین اساس به نظر می آید دولت یمن به جای اذعان به ضعف خود و تلاش برای حل و فصل داخلی مشکلات خود، پای ایران را به میان می کشد تا با جلب کمک های منطقه ای و بین المللی و با مرعوب کردن حوثی ها مشکل خود را حل کند و یا تخفیف دهد.

۷) برخی از خبرها بیانگر آن است که دولت علی عبدالله صالح تلاش داشت تا از طریق دست زدن به قتل عام گسترده بر منطقه صعده سیطره یابد. این تصمیم پیش از آغاز درگیری های دوره ششم در مردادماه گذشته اتخاد شده است. پایه اصلی این عملیات بر متهم کردن حوثی ها به انجام عملیات های تروریستی علیه اتباع غرب و کشورهای همسایه قرار داشت.

اساساً حمله ارتش به مبارزان صعده در دوره اخیر با این بهانه دروغین شروع شد که حوثی ها ۹ تبعه خارجی- شامل ۷ تبعه آلمانی، یک تبعه انگلیسی و یک تبعه کره ای- را ربوده و سه تن از آنان را به قتل رساندند. یکبار نیز فرماندهی ارتش یمن با صراحت از ریشه کن کردن مبارزان صعده خبر داد ولی روند امور به گونه ای پیش رفت که اقدامات مشترک یمن و عربستان با دشواری زیادی مواجه گردید و به نظر می آید «فعلا» از دستور کار خارج شده است.

سعداله زارعی