سه شنبه, ۱۴ اسفند, ۱۴۰۳ / 4 March, 2025
مجله ویستا

دجّال در كتاب مقدس


دجّال در كتاب مقدس

در تمام ادیان ابراهیمی موضوع ظهور «دجال » در آخرالزمان مطرح شده است امّا اینكه دجال كیست , چه ویژگی هایی دارد, چگونه ظهور می كند و موضوعاتی است كه كمتر در مورد آنها اتفاق نظر وجود دارد این مقاله اطلاعات جامعی را در زمینه نگاه كتاب مقدس به موضوع دجال به دست می دهد

در تمام‌ ادیان‌ ابراهیمی‌ موضوع‌ ظهور «دجال‌» در آخرالزمان‌ مطرح‌ شده‌ است‌. امّا اینكه‌ دجال‌ كیست‌، چه‌ ویژگی‌هایی‌ دارد، چگونه‌ ظهور می‌كند و... موضوعاتی‌ است‌ كه‌ كمتر در مورد آنها اتفاق‌ نظر وجود دارد. آنچه‌ در پی‌ خواهد آمد ترجمه‌ مطلبی‌ است‌ كه‌ در ذیل‌ مدخل‌ دجال‌ ( antichrist ) در دایرهٔ‌ المعارف‌ كاتولیك‌ ( (Catholic Encyclopedia آمده‌ است‌ . این‌ مقاله‌ اطلاعات‌ جامعی‌ را در زمینه‌ نگاه‌ كتاب‌ مقدس‌ به‌ موضوع‌ دجال‌ به‌ دست‌ می‌دهد.

پیشوند anti (ضد) در تركیب‌ معانی‌ متفاوتی‌ دارد: antibasileus به‌ معنای‌ پادشاهی‌ است‌ كه‌ دوران‌ فترتی‌ را پر می‌كند؛ antistrategos به‌ معنای‌ كنسول‌ فرماندار ] استان‌ قدیم‌ روم‌ [ است‌؛ antihoupatos در روم‌ قدیم‌ به‌ معنای‌ فرماندار كل‌ بوده‌ است‌؛ در هومر antiheos شخصی‌ است‌ كه‌ از لحاظ‌ نیرو و زیبایی‌ به‌ خدا می‌ماند، در حالی‌ كه‌ در آثار دیگر نمایانگر خدای‌ ستیزه‌جو است‌. اگر صرفاً از قیاس‌ پیروی‌ كنیم‌، می‌توانیم‌ antichristos را به‌ شخصی‌ تفسیر كنیم‌ كه‌ از لحاظ‌ سیما و نیرو به‌ «مسیح‌» شباهت‌ دارد؛ امّا راه‌ مطمئن‌تر این‌ است‌ كه‌ واژه‌ مذكور را طبق‌ كاربرد آن‌ در كتاب‌ مقدس‌ و ] زبان‌ [ كلیسایی‌ تعریف‌ كنیم‌ .

الف‌: معنای‌ این‌ واژه‌ در كتاب‌ مقدس‌

واژه‌ دجّال‌ antichrist) ) تنها در رسائل‌ یوحنا وارد شده‌؛ امّا ادعا شده‌ است‌ كه‌ در مكاشفه‌ یوحنا، رسائل‌ پولس‌ و با صراحت‌ كمتری‌ در اناجیل‌ و كتاب‌ دانیال‌ نیز مترادف‌های‌ این‌ واژه‌ به‌ كار رفته‌ است‌ .

۱. در رسائل‌ یوحنا

یوحنای‌ قدیس‌ در رسائلش‌ فرض‌ را بر این‌ قرار داده‌ كه‌ مسیحیان‌ اولیه‌ با آموزه‌ مربوط‌ به‌ آمدن‌ دجّال‌ آشنا هستند:

«شنیده‌اید كه‌ دجّال‌ می‌آید» (رسالهٔ‌ اول‌ یوحنا، ۲:۱۸)؛ «و این‌ است‌ روح‌ دجّال‌ كه‌ شنیده‌اید كه‌ او می‌آید» (رسالهٔ‌ اول‌ یوحنا، ۴:۳). اگر چه‌ یوحنا از چندین‌ دجّال‌ سخن‌ می‌گوید، ولی‌ بین‌ دجّالان‌ بسیار و یك‌ دجّال‌ اصلی‌ فرق‌ می‌گذارد: «دجّال‌ می‌آید. الحال‌ هم‌ دجالان‌ بسیار ظاهر شده‌اند» (رسالهٔ‌ اول‌ یوحنا، ۲:۱۸). وی‌ همچنین‌ سیرت‌ و رفتار دجّال‌ را شرح‌ می‌دهد: «از ما بیرون‌ شدند لكن‌ از ما نبودند» (رسالهٔ‌ اول‌ یوحنا، ۲:۱۹)؛ «دروغگو كیست‌ جز آنكه‌ مسیح‌ بودن‌ عیسی‌ را انكار كند؟ آن‌ دجّال‌ است‌ كه‌ پدر و پسر را انكار می‌نماید» (رسالهٔ‌ اول‌ یوحنا، ۲:۲۲)؛ «و هر روحی‌ كه‌ عیسی‌ مسیحف مجسم‌ شده‌ را انكار كند از خدا نیست‌ و این‌ است‌ روح‌ دجال‌» (رسالهٔ‌ اول‌ یوحنا، ۴:۳)؛ «زیرا گمراه‌ كنندگان‌ بسیار به‌ دنیا بیرون‌ شدند كه‌ عیسی‌ مسیحف ظاهر شده‌ در جسم‌ را اقرار نمی‌كنند: آن‌ است‌ گمراه‌ كننده‌ و دجال‌» (رسالهٔ‌ دوم‌ یوحنا، ۷). همچنین‌ یوحنا زمان‌ آمدن‌ دجّال‌ را «ساعت‌ آخر» تعیین‌ می‌كند (رسالهٔ‌ اول‌ یوحنا، ۲:۱۸)؛ علاوه‌ بر این‌، وی‌ معتقد است‌ كه‌ او «الان‌ هم‌ در جهان‌ است‌» (رسالهٔ‌ اول‌ یوحنا، ۴:۳).

۲. در مكاشفه‌

تقریباً همه‌ مفسران‌ دریافته‌اند كه‌ دجّال‌ در مكاشفهٔ‌ یوحنا ذكر شده‌ است‌؛ امّا در مورد باب‌ خاصی‌ كه‌ در آن‌ از وی‌ یاد شده‌، اتفاق‌ نظر ندارند. برخی‌ به‌ «وحش‌» در آیه‌ ۷ باب‌ ۱۱ ، برخی‌ به‌ «اژدهای‌ ] بزرگ‌ [ آتشگون‌» در باب‌ ۱۲، و دیگران‌ نیز به‌ وحشی‌ «كه‌ ده‌ شاخ‌ و هفت‌ سر دارد» در باب‌ ۱۳ و آیات‌ بعدی‌ اشاره‌ می‌كنند؛ در حالی‌ كه‌ بسیاری‌ از محققان‌، دجّال‌ را بر وحشی‌ كه‌ «دو شاخ‌ مثل‌ شاخ‌های‌ بره‌» داشت‌ و «مانند اژدها» سخن‌ می‌گفت‌ (۱۳: ۱۱ و آیات‌ بعدی‌) یا بر وحش‌ قرمزی‌ كه‌ «هفت‌ سر و ده‌ شاخ‌ داشت‌» (باب‌ ۱۷)یا سرانجام‌، بر شیطانی‌ كه‌ «از زندان‌ خود خلاصی‌ خواهد یافت‌» و امت‌ها را گمراه‌ خواهد كرد (۲۰: ۷ و آیات‌ بعدی‌) منطبق‌ می‌دانند. شرح‌ مفصل‌ دلایلف له‌ و علیه‌ هر یك‌ از این‌ نظریات‌، به‌ بحث‌ كنونی‌ ما ارتباطی‌ ندارد.

۳. در رسالهٔ‌ پولس‌

یوحنای‌ قدیس‌ مفروض‌ می‌گیرد كه‌ آموزه‌ مربوط‌ به‌ آمدن‌ دجّال‌ در نزد خوانندگانش‌ شناخته‌ شده‌ است‌. مفسران‌ براین‌ باورند كه‌ این‌ آموزه‌ از طریق‌ نوشته‌های‌ پولس‌ مقدس‌ در مسیحیت‌ شناخته‌ شده‌ است‌. یوحنای‌ قدیس‌ علیه‌ بدعت‌ گذاران‌ زمانه‌اش‌ اصرار می‌ورزید كه‌ كسانی‌ كه‌ راز تجسّم‌ را انكار می‌كنند اَشكال‌ كمرنگی‌ از دجّال‌ بزرگ‌ آتی‌ هستند. دجّال‌ در رسالهٔ‌ دوم‌ پولس‌ به‌ تسالونیكان‌ (۲: ۳ و آیات‌ بعدی‌، ۷ ـ۱۰) به‌ طور كامل‌تری‌ وصف‌ شده‌است‌. در كلیسای‌ تسالونیك‌ به‌ واسطهٔ‌ این‌ اعتقاد كه‌ دومین‌ ظهور مسیح‌ قریب‌ الوقوع‌ است‌، اضطراب‌هایی‌ پدید آمد. این‌ تصور تا حدودی‌ ناشی‌ از فهم‌ نادرست‌ آیه‌ ۱۵ و آیات‌ بعدی‌ باب‌ چهارم‌ از رسالهٔ‌ پولس‌ به‌ تسالونیكان‌ و تا حدودی‌ ناشی‌ از دسیسه‌های‌ گمراه‌ كنندگان‌ بود. به‌ منظور بر طرف‌ كردن‌ این‌ اضطراب‌ها بود كه‌ پولس‌ مقدس‌ دومین‌ رسالهٔ‌ خود را به‌ تسالونیكان‌ نوشت‌ و به‌ ویژه‌، آیات‌ ۳ تا ۱۰ باب‌ دوم‌ را درج‌ كرد. آموزه‌ پولس‌ چنین‌ است‌: پیش‌ از «روز مسیح‌»، «ارتدادی‌» رخ‌ خواهد داد و «مرد شریر» ظاهر خواهد شد. وی‌ در هیكل‌ (معبد) خدا می‌نشیند و خود را چنان‌ می‌نمایاند كه‌ گویی‌ خداست‌؛ او با قدرت‌ شیطان‌ و آیات‌ و عجایب‌ دروغین‌ عمل‌ می‌كند؛ آنهایی‌ را كه‌ محبت‌ راستین‌ را نپذیرفتند تا نجات‌ یابند، گمراه‌ می‌كند؛ امّا عیسی‌ خداوند او را با نفَس‌ دهان‌ خود هلاك‌ خواهد كرد و به‌ تجلی‌ ظهور خویش‌ او را نابود خواهد ساخت‌ .امّا در مورد این‌ زمان‌، « آن‌ سرّ بی‌دینی‌ الان‌ عمل‌ می‌كند فقط‌ تا وقتی‌ كه‌ آن‌ كه‌ تا به‌ حال‌ مانع‌ است‌ از میان‌ برداشته‌ شود. خلاصه‌ آن‌ كه‌، پیش‌ از «روز مسیح‌»، «مرد شریر» كه‌ در رسالهٔ‌ یوحنا به‌ دجّال‌ معروف‌ است‌ ظاهر خواهد شد؛ پیش‌ از ظهور «مرد شریر»، «شورش‌» یا ارتداد بزرگی‌ به‌ وقوع‌ خواهد پیوست‌؛ این‌ ارتداد نتیجهٔ‌ «سرّ بی‌دینی‌» ای‌ است‌ كه‌ الان‌ عمل‌ می‌كند و به‌ گفتهٔ‌ یوحنا، خود را در اینجا و آنجا با اشكال‌ كمرنگ‌ دجّال‌ نمایش‌ می‌دهد. یوحنا سه‌ مرحلهٔ‌ پیدایش‌ شرارت‌ را معرفی‌ می‌كند: خمیر مایهٔ‌ شرارت‌؛ ارتداد بزرگ‌ و مرد شریر. امّا منظور تعیین‌ دقیق‌تر زمان‌ حادثهٔ‌ اصلی‌، قیدی‌ را اضافه‌ می‌كند؛ وی‌ ابتدا چیزی‌ را به‌ عنوان‌ شی‌ء ( to datechon «آنچه‌») و سپس‌ به‌ عنوان‌ شخص‌ ( ho hatechon «آنكه‌») وصف‌ می‌كند كه‌ از وقوع‌ حادثهٔ‌ بزرگ‌ جلوگیری‌ می‌كند: «فقط‌ تا وقتی‌ كه‌ آنكه‌ تا به‌ حال‌ مانع‌ است‌ از میان‌ برداشته‌ شود» ] رسالهٔ‌ دوم‌ پولس‌ رسول‌ به‌ تسالونیكیان‌، ۲: ۷.م‌ [ . در اینجا تنها می‌توانیم‌ نظریات‌ عمدهٔ‌ راجع‌ به‌ معنای‌ این‌ قیدی‌ را برشماریم‌، بدون‌ آنكه‌ از ارزش‌ آنها سخن‌ بگوییم‌:

مانعف حادثهٔ‌ اصلی‌، «مرد شریر»است‌؛ حادثهٔ‌ اصلی‌، ظهور دوباره‌ عیسی‌ مسیح‌ است‌ (گریم‌ « Grimm »، سیمار « Simar »).

مانع‌، امپراتوری‌ روم‌ است‌؛ حادثهٔ‌ اصلی‌ كه‌ از آن‌ جلوگیری‌ شده‌، «مرد شریر» است‌ (اغلب‌ آباء لاتینی‌ و مفسران‌ بعدی‌).

رسول‌ به‌ اشخاص‌ و حوادث‌ زمان‌ خود اشاره‌ می‌كند؛ مانع‌ ( Katechon ) و «مرد شریر» به‌ طرق‌ مختلف‌ بر امپراتورانی‌ مانند تیتوس‌ ( Titus )، نرون‌( Nero )، كلاودیوس‌ ( Claudius )، و غیره‌ منطبق‌ شده‌ است‌ (متكلمان‌ پروتستان‌ كه‌ پس‌ از قرن‌ هفتم‌ می‌زیستند).

رسول‌ مستقیماً به‌ اشخاص‌ و حوادث‌ معاصری‌ اشاره‌ می‌كند كه‌ با این‌ حال‌، نمونه‌هایی‌ از «مانع‌» ( Katechon )، «مرد شریر» و روز مسیح‌ در آخرالزمان‌ هستند؛ به‌ عنوان‌ مثال‌ خرابی‌ اورشلیم‌ ] به‌ سال‌ ۷۰ میلادی‌ [ نمونه‌ ظهور مجدد مسیح‌ است‌ (دالینگر Dlinge ).

قبل‌ از رها كردن‌ نظریه‌ پولس‌ در باب‌ دجال‌، می‌توان‌ پرسید كه‌ پولس‌ آموزه‌ خود را از كجا به‌ دست‌ آورده‌ است‌؟ در اینجا نیز با پاسخ‌های‌ مختلفی‌ مواجه‌ می‌شویم‌:

پولس‌ قدیس‌ صرفاً نظر خود را بر اساس‌ سنت‌ یهودی‌ و تصویرپردازی‌ دانیال‌ و حزقیال‌ نبی‌ بیان‌ می‌كند. این‌ نظریه‌ مورد تأیید برخی‌ از نویسندگان‌ پروتستان‌ قرار گرفته‌ است‌ .

رسول‌ اندیشه‌ای‌ را بیان‌ می‌كند كه‌ از طریق‌ آموزه‌ آخرالزمانی‌ عیسی‌ مسیح‌ در عالم‌ مسیحیت‌ ارائه‌ شد. این‌ نظریه‌ را دالینگر( Dخlinger ) بیان‌ كرده‌ است‌ .

پولس‌ قدیس‌ نظریه‌ خود در مورد دجّال‌ را از كلمات‌ مسیح‌، پیش‌ گویی‌ دانیال‌، و حوادث‌ معاصر به‌ دست‌ آورده‌ است‌. این‌ نظریه‌ را نیز دالینگر مطرح‌ كرده‌ است‌ .

رسول‌ پیشگویی‌ را بیان‌ كرده‌ كه‌ از طریق‌ الهام‌ از روح‌ القدس‌ دریافت‌ كرده‌ است‌. مفسران‌ كاتولیك‌ عموماً طرفدار این‌ نظریه‌اند.

۴. در اناجیل‌ و كتاب‌ دانیال‌

پس‌ از مطالعهٔ‌ تصویر دجّال‌ در رسالهٔ‌ پولس‌ به‌ تسالونیكیان‌، «مرد شریر» در كتاب‌ دانیال‌ (۷: ۸، ۱۱، ۲۰، ۲۱)، جایی‌ كه‌ رسول‌ «شاخ‌ كوچك‌» را وصف‌ می‌كند به‌ راحتی‌ شناخته‌ می‌شود. نمونه‌ای‌ از دجّال‌ در كتاب‌ دانیال‌ ۸: ۸ و آیات‌ بعدی‌، ۲۳ و آیات‌ بعدی‌، ۱۱: ۲۱ ـ ۴۵ در قالب‌ انتیخوس‌ اپیفانه‌ ( Antiochus Epiphanrs ) یافت‌ می‌شود.

بسیاری‌ از مفسران‌ در آمدن‌ مسیح‌های‌ دروغین‌ و پیامبران‌ دروغین‌ (متّی‌ ۲۴: ۲۴؛ مرقس‌، ۱۳: ۶، ۲۲؛ لوقا، ۲۱: ۸)، «مكروه‌ ویرانی‌» (متّی‌: ۲۴: ۱۵)، و كسی‌ كه‌ «به‌ اسم‌ خود می‌آید» (یوحنا، باب‌ پنجم‌: ۴۳) اشاره‌های‌ كم‌ و بیش‌ آشكاری‌ را به‌ دجّال‌ دریافته‌اند .

مترجم‌: اسماعیل‌ نعمت‌ اللهی

پی‌ نوشت‌

* برگرفته‌ از: دائرهٔ‌ المعارف‌ كاتولیك‌،ج‌ ۱ ( .(The Catholic Encyclopedia, Volume ۱

۱. تمام‌ جملات‌، عبارات‌ و كلمات‌ مربوط‌ به‌ كتاب‌ مقدس‌، حتی‌ الامكان‌، از ترجمه‌ فارسی‌ كتاب‌ مقدس‌ نقل‌ شده‌ است‌ (م‌).

۲. «و چون‌ شهادت‌ خود را به‌ اتمام‌ رسانند آن‌ وحش‌ كه‌ از هاویه‌ برمی‌ آید با ایشان‌ جنگ‌ كرده‌، غلبه‌ خواهد یافت‌ و ایشان‌ را خواهد كشت‌» (مكاشفه‌ یوحنای‌ رسول‌، ۱۱: ۷). (م‌).

۳. رسالهٔ‌ دو پولس‌ رسول‌ با تسالونیكیان‌، باب‌ ۲: ۶: «و الان‌ آنچه‌ را كه‌ مانع‌ است‌ می‌دانید تا او در زمان‌ خود ظاهر بشود» (م‌).

۴. The Patrristic Idea of Antichrist.

۵.The Protestan Idea of Antichrist.

منبع:ماهنامه موعود ، شماره ۳۱


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.