روابط عمومی باید از تحولات زمان خویش تأثیر پذیرد

این روزها در هر اداره و سازمانی, وجود بخشی با عنوان روابط عمومی از بدیهات است كاركرد و نقش این حوزه آن قدر اهمیت یافته كه اساساً وجود هیچ سازمان و اداره ای را بدون آن نمی توان تصور كرد و بقا و ادامه حركت آنها نیز بیش از هر چیز وابسته به كارآیی و قدرت روابط عمومی است

این روزها در هر اداره و سازمانی, وجود بخشی با عنوان روابط عمومی از بدیهات است. كاركرد و نقش این حوزه آن قدر اهمیت یافته كه اساساً وجود هیچ سازمان و اداره ای را بدون آن نمی توان تصور كرد و بقا و ادامه حركت آنها نیز بیش از هر چیز وابسته به كارآیی و قدرت روابط عمومی است.

روابط عمومی درواقع مهمترین بخش از بدنه یك سازمان است؛ بخشی كه برای تحقق اهداف آن سازمان, بسترسازی و بیشترین ارتباط را با مخاطبان انسانی آن سازمان بر قرار می كند.

بر این اساس روابط عمومی ها در واقع شكل دهنده افكار عمومی نیز هستند و از آنجا كه افكار عمومی نقش مهمی در تحولات اجتماعی یك جامعه دارد, شكل و شیوه تبادلات اطلاعات در افكار عمومی, بیشترین نقش را در شكل دهی آن اجتماع دارد.

سازمان هایی كه روابط عمومی قوی تریرداشته باشند, به همان اندازه می توانند افكار عمومی را تغییر دهند یا بر آن تأثیر بگذارند. رد پای روابط عمومی را در تمام حوزه ها می توان دید؛ سیاست, اقتصاد, هنر و اجتماع همه و همه تابع نحوه فعالیت روابط عمومی ها هستند و نقش آنها به حدی بر جسته است كه همه مدیران و برنامه ریزان را وامی دارد در جذب كارگزاران بر جسته روابط عمومی و تقویت این بخش در سازمان خود با هم رقابت كنند.

روابط عمومی چیست؟ روابط عمومی بخشی از سازمان های امروزی است كه به عنوان مركز جمع آوری, تنظیم و مبادله دو جانبه اطلاعات به منظور ایجاد رابطه سالم و مقبول بین سازمان و جامعه فعالیت می كند.

شكل گیری روابط عمومی ها در ایران برای نخستین بار در سال ۱۳۳۵ و با ورود پروفسور ویلسون از دانشگاه یوتا آغاز شد و اولین روابط عمومی در ایران به سال ۱۹۵۱ در شركت نفت ایران و انگلیس با نام دفتر مطبوعات و اطلاعات تأسیس شد. مفهوم واژه روابط عمومی دركشورهای مختلف كاربرد وسیعی دارد و بسیاری از سازمان های خارجی برای عملكرد و فعالیت گوناگون از واژه های نزدیك به روابط عمومی همچون امور عمومی استفاده می كنند.

اساساً علت ایجاد علمی به نام روابط عمومی آن بود كه در روزگاران گذشته دولت ها دریافته بودند اگر بخشی از وجوه كشور را صرف امور عمومی نكنند. بسیاری از معادلات اجتماعی به هم خواهد ریخت و به این ترتیب نهادهای روابط عمومی در دنیا پا گرفتند و چنان سریع رشد كردند كه امروزه سهم زیادی از بودجه برخی از كشور ها را به خود اختصاص می دهند.

با آغاز هزاره سوم و پیچیده شدن نظام اجتماعی, اهمیت, نقش و ضرورت های وجود روابط عمومی به عنوان یك فن و هنر ارتباطی و تسهیل كننده چرخه ارتباطات درون و برون سازمانی بیش از پیش احساس می شود و كمتر سازمان و دستگاهی را می توان یافت كه در عصر حاضر خود را بی نیاز از روابط عمومی به عنوان مركز گردش و انباشت اطلاعات بداند.

در جهانی كه صحبت از دسترسی همگانی به اطلاعات است این روابط عمومی است كه باید میان منافع عمومی و سازمان تعادل ایجاد كند. نقش روابط عمومی ها در كمك به تصمیم های مدیریتی كه در یك سازمان اتخاذ می شود, بسیار در خور توجه است.

اگر بپذیریم كه روابط عمومی ها نقطه تماس و حلقه ارتباطی سازمان ها و دستگاه ها با مخاطبان و اقشار مختلف مردم و تنظیم كننده این ارتباط دو سویه هستند و از سویی به عنوان سخن گویان دستگاه ها باید جوابگوی سوال, انتقاد و طرح پیشنهاد بیشماری از مخاطبان سازمان باشند, آن گاه به اهمیت, جایگاه و حساسیت كار در روابط عمومی ها بیش از پیش پی خواهیم برد.

جوهره اصلی روابط عمومی را بی تردید می توان همكاری عنوان كرد. حرفه ای كه آمیخته با روح همكاری, همگرایی, همیاری و همراهی بوده و تأمین منافع عمومی سازمان ها و گروه های اجتماعی مرتبط با آنها را به شكل توأمان و قرینه ای مسئولیت حرفه ای خود می داند.

روابط عمومی چشم بینا, گوش شنوا و زبان گویای سازمان خود است. روابط عمومی در اصل پل ارتباطی است بین سازمان و مشتریانش كه ایجاد تعامل با عوامل درون و برون سازمانی از اهداف و كاركردهای عمده آن است.

روابط عمومی ها در پرتو چنین تعاملی به بهترین وجه می توانند در جهت انعكاس اطلاعات واقعی, شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان, تهدید ها و فرصت های پیش روی آن, انتظارات و نیازهای مشتریان و چالش های پیش رو گام بردارند و بدین گونه اطلاعات ذی قیمتی به دست آورند. شكی نیست كه سازمان برای موفقیت خویش در تداوم عملكرد و تضمین و تأمین رضایت ارباب رجوع ناگزیر از توجه به اطلاعات موجود كسب شده در این چشم تیز بین وچراغ پر نور است, مخصوصاً توجه به اطلاعات و داده های منتشر شده از طریق روابط عمومی ها كه بر آمده از واقعیت های درون و برون سازمانی باشد.

اطلاعات ذخیره شده در روابط عمومی ها حاصل تماس های مكرر آنها با مدیریت, كاركنان و مشتریان سازمان ها بوده و بیانگر كاست ها و نارسایی های سازمان و نیز بازتابی از عملكرد ها و نیازهاست, از این رو منبع بالقوه ارزشمندی در انجام تحقیقات كاربردی و استخراج واقعیت ها تلقی می شود. با انتشار به موقع و تجزیه و تحلیل علمی این اطلاعات می توان به داده های ارزشمندی دست یافت و از آن برای انجام طرح های تحقیقاتی سود فراوان جست.

پروفسور كنرمك گروت استاد دانشگاه آلستر بریتانیا معتقد است روابط عمومی می تواند به عنوان تلاشی مستمر و برنامه ریزی شده برای ایجاد و حفظ شناخت متقابل بین سازمان و مخاطبین آن نگریسته شود. او می گوید: روابط عمومی هم هنر است و هم علم. هنر است چون به داوری و قضاوت صحیح, شناخت ظریف تفاوت ها و ایجاد تصاویر ذهنی و زبان خاص نیاز دارد و علم است چون بر اساس تحقیق و ارزیابی مفصل و بررسی یك موقعیت خاص صورت می گیرد و مجموعه ای از اهدافی را كه برای بر آوردن نیازهای خاص سازمان مورد نظر هستند, مورد بررسی قرار می دهد. روابط عمومی در مورد موفقیت ها تحقیق كرده, تأثیر آن را به طور منطقی مورد بررسی قرار می دهد و ابتكار عمل های لازم را تعیین می كند.

●روابط عمومی – باید ها و نباید ها

روابط عمومی از جمله نهادهای نوینی است كه در جهان كنونی جایگاهی ویژه دارد. نمی توان در عصر ارتباطات زیست و از نقش روابط عمومی در جامعه دستخوش تغییر, آن هم تغییرات پر شتاب و در هم تنیده غافل ماند.

این گفته سید محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران است كه در زمان مسئوولیت خود در پیامی خطاب به اولین كنفرانس بین المللی روابط عمومی ایران در بهمن۸۳ ایراد كرده است. وی معتقد است زندگی در دنیای جدید نیازمند درك نقش پدیده ها و نهادهایی است كه گرانیگاه آن ها افكار عمومی و نقش مردم است.

دكتر احمدی نژاد رئیس جمهور كشورمان نیز معتقد است روابط عمومی اصلی ترین حلقه ارتباطی بین حكومت و مردم است و مسئولیتی خطیر در فرآیند دسترسی مدیران به افكار عمومی و جریان آزاد اطلاعات و ارتباطات دارد.

روابط عمومی مسئولیت تحقق اصل پرسشگری و توسعه فرهنگ نظارت مردم بر عملكرد دولتمردان و نهادهای اجرایی را بر عهده دارد و باید فضایی را فراهم كنند و مناسباتی را رقم بزنند تا مردم بتوانند در اداره امور مشاركت تعیین كننده داشته باشند.

روابط عمومی بایدتلاش كند این فرهنگ را گسترش دهد و فضایی را فراهم كند تا تك تك مردم در یك فضای امن, نقش خود را در اداره كشور ایفا كنند. روابط عمومی با ید به طور مستمر در كار بازآموزی, بازسازی و هماهنگ ساختن خود با تحولات و تغییرات مستمر اجتماعی و حرفه ای در گذر زمان باشد تا از دیگر بخش های اجتماعی و از پیكره عمومی دگرگونی ها جدا نیفتد. روابط عمومی باید از تحولات زمان خویش تأثیر بپذیرد و در فرآیند مداوم تغییرات مثبت اجتماعی نقش آفرینی كند.

امروزه شاهد رشد و رونق نسبی روابط عمومی ها در ایران هستیم اما واقعیت این است كه حرفه روابط عمومی در ایران بعد از گذشت ۵۵ سال هنوز جایگاه خود را نشناخته است. در حالی كه فعالیت روابط عمومی ها در جوامع دیگر بی شك یكی از علل اصلی موفقیت و پیشرفت سازمان هاست. علت این امر در ایران این است كه روابط عمومی ها هنوز به خودباوری نرسیده اند و برای حرفه خود ارزش قائل نیستند.

منابع:

۱- فصلنامه كارگزار روابط عمومی, شماره ۱۴ تابستان و پاییز ۸۴, صفحه ۵۰ و ۵۳.

۲- دكتر محسن پور سید آقایی, پیام افتتاحیه دومین جشنواره علمی و نخستین سمپوزیوم بین المللی تحقیقات علمی و مطالعات افكار عمومی در روابط عمومی ۲۰و ۲۱ آذر ۸۴.

۳- بخشی از بیانیه كنفدراسیون روابط عمومی كشور های اسلامی(ایپرا) به دومین جشنواره علمی و سمپوزیوم بین المللی روابط عمومی

۴- حسین نورانی, حیدر مختاری, اطلاعات موجود در روابط عمومی ها دستمایه ای بكر برای پژوهش های كاربردی, ارائه شده در دومین كنفرانس بین المللی روابط عمومی, ۲۴-۲۵ سال ۸۴.

۵- پروفسور كنرمك گروث, بخشی از مقاله ارائه شده در دومین جشنواره علمی و نخستین سمپوزیوم بین المللی تحقیقات علمی و مطالعات افكار عمومی در روابط عمومی,۲۰-۲۱ آذر ۸۴

۶- بخشی از پیام سید محمد خاتمی به اولین كنفرانس بین المللی روابط عمومی در ایران,(۶و۷ بهمن ۸۳)

۷- بخشی از پیام دكتر احمدی نژاد به اولین كنفرانس بین المللی روابط عمومی در ایران , (۶و۷ بهمن ۸۳)

۸- دكتر ابوالفضل بهشتی, عضو هیأت علمی دانشگاه پاریس ولیل فرانسه و كارشناس و مفسر شبكه ۳ تلویزیون فرانسه, عضو و استاد اتاق فكر آكادمی اتحادیه اروپا- بروكسل, گفت و گو با ستاد خبری سومین كنفرانی بین المللی روابط عمومی۲۴-۲۵ سال ۸۴ .

۹- سید شهاب محسنی, روابط عمومی و مدیریت انتشار اطلاعات, ارائه شده در دومین كنفرانس بین المللی روابط عمومی.

۱۰- هوشنگ عباس زاده, اموزش كاركنان روابط عمومی, حرفی كهنه, نیازی دائمی, روزنامه ایران, مرداد ۸۲ , ص ۱۴

---