صف های طولانی را پایانی هست

با وجود تاکید رییس جمهور و پیگیری های وزیر نفت برای اجرای کامل طرح راه اندازی هزار جایگاه سی ان جی تا پایان امسال, ملاحظه می شود که در ابتدای هشتمین ماه سال, کمتر از ۳۵۰ جایگاه تک منظوره سی ان جی وارد مدار فعالیت شده است

با وجود تاکید رییس جمهور و پیگیری‌های وزیر نفت برای اجرای کامل طرح راه‌اندازی هزار جایگاه سی.ان.جی تا پایان امسال، ملاحظه می‌شود که در ابتدای هشتمین ماه سال، کمتر از ۳۵۰ جایگاه تک منظوره سی.ان.جی وارد مدار فعالیت شده است.

این در حالی است که روند تبدیل کارگاهی و کارخانه‌یی گازسوز کردن خودروها شتاب قبلی خود را حفظ کرده و در حال حاضر بیش از ۸۰۰ هزار خودرو دوگانه‌سوز در کشور وجود دارد.

در تیرماه امسال مدیر عامل شرکت گاز خودرو تعداد خودروهای دوگانه سوز فعال کشور را ۷۵۶ هزار دستگاه اعلام کرده و از دوگانه‌سوز شدن ۶۰۰ هزار خودرو دیگر تا پایان سال خبر داده بود که به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود در پایان امسال بیش از یک میلیون خودرو دوگانه‌سوز در کشور وجود داشته باشد.

از سوی دیگر، با وجود این‌که تلاش می‌شود ساخت جایگاه‌های سی‌.‌ان.جی متناسب با افزایش خودروهای دوگانه سوز پیش رود، ولی طبق گفته کارشناسان، به دلایل مختلف منطقی نبودن برنامه، ضعف مدیریتی و نبود تجهیزات مورد نیاز، سرعت اجرای طرح با برنامه متناسب نیست، به‌طوری که با گذشت هفت ماه از سال فقط حدود ۳۰ درصد از برنامه اجرا شده است.

البته در این راستا از جمله مشکلات اساسی اجرای طرح به ویژه در کلان شهرها می‌توان به مشکل تامین زمین به دلیل گرانی و عدم همکاری برخی سازمان‌های دولتی مانند شهرداری و صنایع دفاع، نبود برخی قطعات مورد نیاز، حضور کمرنگ بخش خصوصی و توجیه اقتصادی ناچیز ساخت جایگاه‌ سی‌ان‌جی به دلیل قیمت پایین گاز طبیعی فشرده اشاره کرد.

بر اساس این گزارش، اگرچه مجموعه این دلایل موجب شده در رقابت بین سرعت ساخت جایگاه و دوگانه‌سوز شدن خودروها، ساخت جایگاه در رتبه دوم باشد، ولی به نظر می‌رسد در این زمینه گاهی ضعف مدیریتی نیز نقش به سزایی در کندی ساخت جایگاه‌ها داشته است؛ به طوری که پس از تاسیس شرکت گاز خودرو در دی ماه سال گذشته با هدف استقلال شرکت و تمرکز در انجام کارها برای تسریع اجرای برنامه و همچنین تحول مدیریتی که ابتدای امسال انجام و در پی آن وعده بهبود سرعت اجرای برنامه داده شد، به گفته برخی کارشناسان آگاه، در حدود هفت ماه گذشته توجه کافی به یکی از مهمترین اصول اجرای برنامه که هماهگی با شرکت‌های گاز استانی است، انجام نشده و موجبات کندی ساخت جایگاه‌ها و نداشتن برنامه هماهنگی مناسب، به‌ویژه در شهرستان‌ها را ایجاد کرده است.

همچنین برخی منابع مطلع از مکان‌سنجی نامناسب جایگاه‌های سی‌.‌ان.جی در شهرها خبر می‌دهند؛ به‌گونه‌ای که علاوه‌بر همه مشکلات موجود از نظر مالی و تجهیزات، با طراحی جایگاه در مناطق کم‌تردد انگیزه برای ساخت جایگاه به حداقل می‌رسد.

به منظور رفع مشکل‌های موجود در راه ساخت جایگاه سی.ان.جی، هیات مدیره شرکت گاز برنامه‌های مختلفی برای بالا بردن توجیه اقتصادی ساخت این نوع جایگاه‌ها با افزایش قیمت، ایجاد خدمات رفاهی در کنار جایگاه‌ها و همچنین ساخت جایگاه‌های گاز روی خطوط لوله فشار قوی گاز طبیعی ارائه کرده است که البته برخی از آنها در مرحله بررسی هستند.

از طرف دیگردرحال حاضر تعداد زیادی از جایگاه‌های سی.ان.جی روی خطوط لوله شهری گاز قرار دارد که افت فشار به هر دلیل و به ویژه در زمستان، قطعی گازهمین تعداد کم جایگاه‌های سی.ان.جی موجود و تشدید صف‌های طولانی را به همراه دارد که این وضع در زمستان سال گذشته با قطع بسیاری از جایگاه‌ها همراه بود.

در چنین شرایطی، با توجه به برخی مشکلات مانند تامین تجهیزات که رفع آنها کمتر در اختیار مسوولان است، به نظر می‌رسد بهتر بود مدیران مرتبط با نگاهی واقع‌بینانه به امکانات، برنامه و اختیارات، وعده کمتری به مردم می‌دادند؛ به طوری که در ماه‌های گذشته مدیرعامل شرکت گاز خودرو به کرات اعلام کرده که تا پایان امسال به ازای هر هزار خودرو یک جایگاه سی.ان.جی خواهیم داشت.

علوی با بیان این‌که کارراه‌اندازی جایگاه‌ها پیچیده و در توان افراد متخصص است، گفته بود که در قالب پیمان‌های امضاء شده تلاش می‌شود تعهد هر ماه برای ساخت جایگاه در زمان مربوطه انجام شود، ولی اگر یک ماه تعداد جایگاه‌های راه‌اندازی شده به برنامه نرسد، با توجه به این‌که تجهیزات آن ارسال می‌شود، در ماه‌های بعد جبران خواهد شد، زیرا گاهی دسترسی به موقع به برق ، آب و گاز ممکن است با مشکل مواجه شود.

البته در این زمینه باید با رعایت انصاف به مذاکرات در حال انجام برای واگذاری ساخت جایگاه‌های جدید به پیمانکاران داخل و خارجی نیز اشاره کرد. به طوری که پیش از این کسایی‌زاده - مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز- از انجام مناقصه‌ برای انتخاب پیمانکاران داخلی و خارجی جهت ساخت و تامین قطعات به ترتیب ۵۰۰ و ۳۰۰ جایگاه سی.ان.جی خبر داده بود که شنیده‌ها حاکی از آن است که انتخاب پیمانکاران داخلی ساخت ۳۰۰ جایگاه در مرحله نهایی است، ولی در هر صورت کارشناسان تاکید می‌کنند که اجرای این طرح‌ها مربوط به سال‌های آینده خواهد بود.

به این ترتیب، ملاحظه می‌شود در حالی وارد ماه‌های سرد سال می‌شویم که حدود ۳۰ درصد طرح ساخت هزار جایگاه سی‌.ان.جی که مورد توجه رییس جمهور و وزیر نفت بود، به مرحله عمل رسیده است. در این رابطه با وجود مشکلات مختلف مانند کمبود زمین، نبود تجهیزات، ضعف مدیریتی ، هماهنگی ناکافی با شرکت‌های گاز استانی، تعامل ناموفق با سازمان‌هایی مانند شهرداری برای دریافت زمین رایگان مشاهده می‌شود که وعده دادن به مردم برای اجرای برنامه همچنان ادامه دارد.

به هر حال آنچه در شرایط متاثرکننده تعداد کم جایگاه در برابر تعداد خودروهای دوگانه‌سوز شده و تعطیلی تعدادی از جایگاه‌های سی.ان.جی به دلایل فنی با وجود برنامه تعمیرات اساسی آنها دیده می‌شود، ایجاد صف‌های طولانی و اتلاف زمان صاحبان خودرو برای دریافت گاز طبیعی فشرده است که در بسیاری موارد، مورد اغماض مسوولان قرار گرفته است.