گزیده منظر شهری

گروه کتاب و رسانه

 کالن  وردون ؛گزیده منظر شهری ؛ ترجمه: منوچهر طبیبیان؛ تهران؛ انتشارات دانشگاه تهران 1377
کتاب منظر شهری (Townscape) در سال 1961 توسط گوردون کالن تالیف گردید؛ و به دفعات به زبان انگلیسی و دیگر زبان‏ها ترجمه شد و این کتاب به عنوان مرجعی برای دانشجویان معماری و شهر‏سازی و دیگر علاقمندان حوزه‏های مربوط به نماهای شهری شناخته می‏شود.
«مناظر شهری» هنر یکپارچگی بخشیدن بصری و ساختاری به مجموعه ساختمان‏ها و خیابان‏ها و دیگر مکان‏هایی است که محیط شهر را می‏سازند. مفاهیم منظر شهری اولین بار به وسیله گوردون کالن در مجله (Architectural Review) عنوان و سپس به صورت مجموعه در کتاب منظر شهری منتشر گشت. این کتاب برای اولین بار، منظر شهری این حقیقت را آشکار می‏کند که بعضی اثرات بصری مشخص در بین دسته‏ای ار ساختمان‏ها بر پایه کاملا تعریف شده، اصول زیبایی‏شناختی اگرچه غالبا خود انگیخته پی‏ریزی شده‏اند. از طرف این کتاب نکاتی را به مخاطبش می‏آموزد که در کتاب دیگری نیامده‏است و آن چیزی است که سبب می‏شود که شهر را کاری معمارانه تلقی کنیم و البته نباید فراموش کرد امتیاز دیگر این کتاب در نقشه‏هایی است که از مناظر شهری ارائه کرده‏است.
ویژگی کتاب «منظر شهری» در بیان مختصر و مفیدش است که این بیان مختصر برای استفاده از آن به عنوان کتابی مرجع در نظر گرفته شده‏است.
این اثر در بخش «مطالعات عمومی» به معرفی فضاهای اصلی و متداول موجود در شهرها می‏پردازد؛ و در ادامه آن، انواع اشکال و تاثیر آن را بر دیگر عناصر منظر شهری بیان می‏کند. برای نمونه درباره تبلیغات در فضای بیرون می‏آورد:«... تبلیغات در خارج از ساختمان در شب یک منظر جدیدی را به وجود آورده‏است که قبلا در تاریخ مشاهده نشده‏است. الگوهای عجیب و غریبی در آسمان پرپر می‏زنند. علائم بیشماری اخبار را منعکس می‏کنند....». و یا درباره میادین می‏نویسد: «میدان‏های شهر، که زمانی واجد امتیازهایی خاص بودند، در حران جنگ به دلیل جمع‏آوری نرده‏های اطراف ان برای مصارف جنگی، به صورت فضاهای عمومی در آمدند» و در ادامه همین بخش از میادینی همچون: میدان خصوصی، عامه پسند، باز، چهار گوش و میدان دانشگاهی نام می‏برد و به ذکر ویژگی‏های هریک می‏پردازد.
فهرست:
مقدمه؛ قدر دانی‏ها. مقدمه. مقدمه‏ای بر چاپ 1971
 پیشینه؛ دید پی در پی. مکان. محتوا. سنت عملکردی
مطالعات عمومی؛ میادین برای تمام سلیقه‏ها . تقاطع به عنوان یک نقطه مهم. فضای نیمه بسته. شریان حیاتی شهر. گام‏ها و چرخ‏ها. بازدارنده‏ها. کف. برنامه‏ریزی دشت. نظم سرانگشتی. روشنایی خیابان. تبلیغات در فضای بیرون. دیوار. آب و هوای انگلیسی. پیشینه‏های کتاب. ادغام درختان با ساختمان. تغییر سطح. این‏جا و آن‏جا. بیواسطه‏گی. کلام آخر و نمایه.