راهکارهای طلایی برای مقابله با ناامیدی

رابطه انسان با دعا یک رابطه عمیق و تاریخی و همراه با خلقت انسان است و هیچ گاه در طول تاریخ بشریت, نمی توان انسان را فارغ از دعا و نیایش جستجو کرد

رابطه انسان با دعا یک رابطه عمیق و تاریخی و همراه با خلقت انسان است و هیچ گاه در طول تاریخ بشریت، نمی‌توان انسان را فارغ از دعا و نیایش جستجو کرد.از همان روزهای ابتدایی خلقت آدم علیه‌السلام که در آن سرای سرسبز و بهشت گونه قرار گرفتند و با مکر و حیله شیطان از درخت ممنوعه تناول کردند و سبب هبوط آنان به کره خاکی شد ، گرفته که حضرت آدم دست به دعا برداشته و با واسطه قرار دادن کلماتی مقدس از خداوند طلب عفو و بخشش نموده است، چنانچه در سوره بقره می‌خوانیم:«فَتَلَقَّی آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فَتابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحیم:سپس آدم از پروردگارش کلماتی را دریافت نمود؛ و [خدا] بر او ببخشود؛ آری، او[ست که‏] توبه‏پذیرِ مهربان است.»[البقرة: ۳۷]تا سراسر زندگی آدمی‌که هیچ گاه خود را از دعا و مناجات با خداوند بی‌نیاز ندیده است و همیشه از دعا به عنوان سلاحی قدرتمند برای مبارزه با مشکلات و رسیدن به موفقیت‌های گوناگون استفاده می‌کرده است.

از جمله ادعیه مهمی‌که می‌تواند نقش مهمی‌در زندگی فردی و اجتماعی ما داشته باشد، دعایی است که روزانه چندین مرتبه در نمازهای واجب و مستحب از خداوند متعال مسئلت داریم، دعایی برای قرار گرفتن در صراط مستقیم و راه کسانی که خداوند به آنها نعمت داده است و دوری و اجتناب از راه افرادی که مورد خشم و غضب خداوند قرار گرفته و در نتیجه در جاده هلاکت و گمراهی قرار گرفته‌اند.«صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّین: راه آنهایی که برخوردارشان کرده‏ای، همانان که نه درخور خشم‏اند و نه گمگشتگان»[الفاتحة:۷]اما به راستی چه افرادی در زمره گمراهان قرار دارند تا با شناخت کامل از آنان بتوانیم در جاده موفقیت و سعادت ثابت قدم بمانیم و در نهایت به رضوان الهی دست پیدا کنیم؟آیات الهی و روایات اسلامی‌در موارد متعددی به معرفی صفات و ویژگی‌های انسان‌های گمراه پرداخته اند که از جمله این آیات می‌توان به آیه ۵۶ از سوره مبارکه حجر اشاره کرد .خداوند متعال یکی از مهمترین ویژگی‌های انسان‌های گمراه را ناامیدی از رحمت خداوند متعال بیان و می‌فرماید:«قالَ وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ الضَّالُّونَ: گفت: «چه کسی -جز گمراهان- از رحمت پروردگارش نومید می ‏شود؟» [الحجر:۵۶]شیطان به عنوان یکی از عوامل اصلی گمراهی آدمی، از این تکنیک به عنوان یکی از مهم‌ترین حربه‌های خود استفاده می‌کند و این برنامه را در رأس کارهای خود قرار داده است ، به همین جهت با تاکید فراوان فریاد خود را به گوش جهانیان می‌رساند که تمام سعی و تلاش خود را برای گمراهی انسان‌ها به کار می‌گیرد:«وَ لَأُضِلَّنَّهُمْ وَ لَأُمَنِّیَنَّهُم: و آنان را سخت گمراه و دچار آرزوهای دور و دراز خواهم کرد،»[النساء: ۱۱۹] چرا که انسان‌های گمراه،از رحمت خداوند متعال نیز مأیوس می‌شوند و آن وقت است که دیگر راهی برای بازگشت آنان باقی نخواهد ماند و روشن است که چه آینده‌ای در انتظار کسانی است که طعمه این حربه شیطان قرار می‌گیرند.

سوال دیگری که در موضوع امید و ناامیدی به رحمت خداوند متعال ممکن است در ذهن مخاطبین گرامی‌خطور کند این است که برای تقویت حس امید و حذف نا امیدی در زندگی چه راهکارهایی وجود دارد؟ پاسخ این سوال را می‌توان به روشنی هرچه تمام تر در آیات الهی، هنگامی‌که سخن از صفات و ویژگی‌های خداوند متعال به میان می‌آید به دست آورد که توجه و ایمان و اعتقاد به این صفات بی‌منتهای خداوند می‌تواند نقش بسزایی در تقویت امید و مبارزه با حس نا امیدی در زندگی ما داشته باشد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

● علم خداوند متعال

انسانی که باور و اعتقاد قلبی داشته باشد که خداوند متعال بر احوال او آگاه است و خداوند متعال به تمامی‌اعمال و رفتار و زندگی او احاطه کامل دارد، هرگز از درگاه الهی نا امید نخواهد شد، چرا که او یقین دارد که خداوند بنده خود را در سختی‌ها و گرفتاری‌ها و مشکلات رها نمی‌کند و قطعاً از او دستگیری خواهد کرد.آری انسانی که باور و اعتقاد راسخ به رحمت و مغفرت خداوند داشته باشد و بداند که گشایش تمام کارها در دست خداوند است و او ست که دانای مطلق است، هیچ گاه از رحمت خداوند متعال ناامید نمی‌شود و در مقابل افرادی که به این حقیقت اعتقادی ندارند همیشه در ترس و وحشت و ناامیدی به سر می‌برند.حال انتخاب با شماست که به کدام قسمت از این آیه شریفه باور داشته باشید، باور به ترس و فقر و ... یا اعتقاد به علم و دانایی و گشایش کارها و مشکلات توسط خداوند متعال:«الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشاءِ وَ اللَّهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیم: شیطان شما را از تهیدستی بیم می‏دهد و شما را به زشتی وامی‏دارد؛ و[لی‏] خداوند از جانب خود به شما وعده آمرزش و بخشش می‏دهد و خداوند گشایشگر داناست.»[البقرة: ۲۶۸].

● قدرت خداوند متعال

به اعتقاد نویسنده، یکی از مهمترین مهارت‌های مقابله با ناامیدی در زندگی، اعتقاد به این آیه شریفه است که توصیه می‌شود این آیه را حفظ کرده و آن را در مواقع مختلف تکرار کنیم تا قدرت بی‌منتهای الهی را هیچ گاه فراموش نکنیم و مسلم است، کسی که ایمان به قدرت خداوند متعال داشته باشد هیچ‌گاه ناامید نمی‌شود:«قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُوْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیر: بگو: «بار خدایا، تویی که فرمانفرمایی؛ هر آن کس را که خواهی، فرمانروایی بخشی؛ و از هر که خواهی، فرمانروایی را باز ستانی و هر که را خواهی، عزت بخشی و هر که را خواهی، خوار گردانی؛ همه خوبیها به دست توست و تو بر هر چیز توانایی» [آل‏عمران: ۲۶]

● رحمت خداوند متعال

و چه مهارتی زیباتر از اعتقاد به رحمت بی‌منتهای خداوند متعال برای حذف نا امیدی در زندگی، وقتی که سراسر آیات الهی مملو است از سخن گفتن پیرامون رحمت و مغرفت و بخشایش خداوند، تا آنجا که خداوند خود را اینگونه معرفی می‌کند:«وَ إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیم: و معبود شما، معبود یگانه‏ای است که جز او هیچ معبودی نیست، [و اوست‏] بخشایشگر مهربان»[البقرة: ۱۶۳] خلاصه کلام آنکه این سه ویژگی تنها بخش از هزاران ویژگی خداوند متعال است که می‌توان با ایمان و باور به آنها ناامیدی را برای همیشه در زندگی حذف کرد و با امید کامل به آینده روز به روز به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا کنیم.

امین ادریسی