فضای پاك ورزشگاهها

برخی گمان می كنند كه برای فراهم ساختن محیطی سالم در فضای ورزشگاه های خودی نمی توانیم به برنامه ریزی موجود و راهكارهای ارائه شده اعتماد لازم را داشته باشیم اگرچه ممكن است چنین تحلیلی برای لحظاتی خاص و معین قابل توجیه باشد, اما دربرگیرنده اصل این قضیه نیست

اصولاً این طرز تفكر با اولین اصل اساسی حاكم بر پدیده های جهانی مغایر است زیرا همه تغییرات هر پدیده را اعم از پیدایش، رشد، تكامل و تغییر آن به وضع جدید عامل درونی آن پدیده تعیین و رهبری می كند و همین عامل است كه باعث تمایز یك پدیده از سایر پدیده ها می شود و قوانین خاصی كه در هر پدیده حاكم است مربوط به ماهیت درونی آن می باشد.آنچه تخم مرغ را به جوجه تبدیل می كند حرارت نیست، زیرا حرارت هیچ گاه سنگ را به جوجه تبدیل نمی كند و آنچه دانه گندم را به خوشه تبدیل می سازد آب و خاك و حرارت نیست، چون این عوامل هیچ گاه تخم مرغ را تبدیل به خوشه نمی كنند، پس آنچه مسیر و سرنوشت هر پدیده را تعیین می كند عامل درونی و ماهیت داخلی آن است. بر این اساس اگر امروز گروهی از تماشاگران مسابقات ورزشی در غیر مسیری كه برایشان تعیین شده است پیش می روند و گاهاً نقش های مثبت و منفی از خود به جای می گذارند، یك سلسله از واقعیت های بدیهی است كه بایستی به درستی از درون شناخته شوند تا قبل از شكل گیری آنها امتیازات اصولی گرفته شود.

مسأله دیگری كه ضروری به نظر می رسد این است كه به همان اندازه كه سعی می كنیم یك جبهه وسیع علیه حركت های غیرعقلانی در ورزشگاه ها تشكیل دهیم به همان اندازه باید مراقب اشتباهات خود باشیم و دوستانی را كه قالب فكری شان دشمنی است به خوبی بشناسیم، زیرا عدم شناخت و آگاهی از این امور ما را در حال غفلت و بی توجهی با بزرگ ترین خطرها مواجه ساخته و از خط مشی مان منحرف می گرداند. از این رو همواره باید به این ۳ مسأله بدیهی توجه داشته باشیم:

۱- هنگامی كه به گسترش برنامه ها و راهكارهای خود و اشاعه آن به تفكر مخاطبین می پردازیم باید كسانی را كه با آنها همراه و همسو هستیم به خوبی بشناسیم.

۲- در هنگام اجرای برنامه های خود نباید اجازه دهیم كه از ما امتیازات اصولی بگیرند. همچنین نباید به برخی از همراهان فرصت دهیم كه در صفوف ما بذر فساد و دوگانگی بپاشند.

۳- شرایط و موقعیت ها همواره در حال تغییر بوده و ثابت نخواهد ماند، به همین جهت تحلیل های خشك و غیر منطبق با شرایط متغیر اشتباه محسوب می شود. بنابراین تحلیل های ما نباید تنها برای یك لحظه خاص و معین ثمربخش باشد. هر لحظه ای را كه مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهیم باید احتمال حدوث تغییراتی را نیز در آن بگنجانیم تا شرایط متغیر ما را غافلگیر نكند و تحلیل ها و برنامه های ما را ناكارآمد سازد. (توضیح اینكه هیچ برنامه ای تاكنون برای ایجاد نظم و آرامش كامل در ورزشگاهها نتیجه بخش نبوده است). این مسائل را باید با ابتكار خود پیاده كنیم و بدانیم كه توجه به آنها اهداف ما را در برقراری نظم و آرامش در ورزشگاه ها تضمین خواهد كرد.خارج شدن فضاهای ورزشگاه های كشور از حالتی پلیسی، شاید یكی از مهم ترین دغدغه های تماشاچیان و هواداران فوتبال باشد. به علاوه تضمین حفظ امنیت همه جانبه اماكن ورزشی و به خصوص استادیوم های ورزشی پس از به وقوع پیوستن حوادثی نظیر ورزشگاه شهید متقی ساری و حادثه پنجم فروردین در استادیوم آزادی از جمله مسایلی است كه هیچ گاه به صورت اساسی حل نشد. به هر حال در شرایط فعلی خارج كردن فضای ورزشگاه ها از حالتی پلیسی و استقرار مدیریتی واحد در ورزشگاه ها برای بالا بردن ضریب امنیت مكان های ورزشی یكی از مهم ترین محورهای فعالیت حراست سازمان تربیت بدنی است. در این راستا طرح پیشنهادی تهیه شده كه با استفاده از پتانسیل باشگاه ها، كانون هواداران و پتانسیل مردمی كه آشنایی بیشتری با فضاهای ورزشی دارند، به ضریب امنیتی ورزشگاهها بیش از گذشته افزوده شود. محمد محمدپور مدیر كل حراست سازمان تربیت بدنی- پیرامون طرح پیشنهادی سازمان تربیت بدنی به نیروی انتظامی می گوید: از اواخر سال گذشته در جریان برگزاری برخی مسابقات ناهماهنگی هایی ایجاد شد، به خصوص در دیدار ایران و آلمان با توجه به این كه كلیه ارگان ها به صورت منسجم برای برگزاری این مسابقه با یكدیگر هماهنگ بودند. اما در آغاز سال ۸۴ شاهد حادثه پنجم فروردین بودیم كه به دلیل یك سری ناهماهنگی ها تعدادی از تماشاچیان مجروح و فوت شدند. وی ادامه داد: این موضوع بحثی را باز كرد كه متولی ایجاد امنیت در ورزشگاه ها كیست؟ بر این اساس ما مطالعاتی را در كشورهایی كه این حوادث در آنها به وفور اتفاق می افتد، انجام دادیم و مقرر شد در شورای تامین استان بررسی شود. محمدپور تصریح كرد: پس از حادثه پنجم فروردین در دیدگاه متولیان امر تغییراتی ایجاد شد كه در مسابقات فوتبال نگاه پلیسی كنار گذاشته شود و به ورزش به عنوان موضوع اجتماعی نگاه كنیم. وی با بیان این كه ما باید از فضای پلیسی موجود فاصله بگیریم گفت: انجام این كار یك مدیریت واحد ورزشی را می طلبد، یعنی دستگاه ورزش، فدراسیون، مجموعه ورزشی و بقیه دست اندركاران برای مسابقات برنامه ریزی می كنند و بخش اورژانس، نیروی انتظامی و آتش نشانی نیز باید در این مدیریت ما را همراهی كنند. محمدپور به نگرش مثبت شورای تامین نسبت به اجرای چنین طرحی اشاره كرد و افزود: ما نظرات پیشنهادی خود را در قالب یك طرح كلی و در چارچوبی مشخص تدوین كرده ایم و قصد داشتیم تا پیش از شروع فصل جدید لیگ برتر فوتبال آن را به تصویب شورای تأمین برسانیم كه با توجه به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و تغییر و تحولات مدیریتی در سازمان تربیت بدنی زمان كافی برای انجام این كار نبود و موضوع فوق متوقف شد. وی در ادامه گفت: یك ماه پیش در جلسه مشترك با فرمانده نیروی انتظامی، مسئولان فدراسیون فوتبال تصمیماتی اتخاذ شد و مقرر شد طرحی توسط حراست سازمان و نیروی انتظامی تهیه و جهت تصویب به فدراسیون و شورای تامین ارایه شود. به دنبال آن جلسه ای مشترك با مسئولین نیروی انتظامی تهران بزرگ برگزار شد و چارچوب های این طرح مشخص و حراست سازمان تربیت بدنی كلیات طرح پیشنهادی خود را به نیروی انتظامی ارایه داد. در ادامه مقرر شد در جلسات كارشناسی و به صورت فوری این بحث مورد تبادل نظر قرار گیرد. مدیر كل حراست سازمان تربیت بدنی از سطح بندی مسابقات فوتبال در این طرح پیشنهادی خبر داد و گفت: در این طرح مسابقات به سه دسته عادی، حساس و ملی تقسیم شده اند و وظایف ارگان ها بر همین اساس تعریف شده است. بنابراین اگر در این طرح به جمع بندی برسیم در آینده مسیر برقراری نظم و امنیت استادیوم های ورزشی و به خصوص فوتبال شكل و ترتیب خاصی خواهد گرفت و امید می رود فضای موجود از جوی پلیسی به فضایی شاد و ورزشی تبدیل شود. وی با اشاره به طرح پیشنهادی نیروی انتظامی كه از صفر تا صد امنیت ورزشگاه ها را بر عهده بگیرد می گوید: نیروی انتظامی اواخر سال ۸۲ طرحی را ارایه كرد كه از صفر تا صد كلیه امور حفاظتی امنیتی در اختیار نیروی انتظامی قرار بگیرد، اما تقریباً نسبت به این طرح نظرات مخالفی در شورای تأمین مطرح شد، چرا كه این طرح تا حدودی غیر كارشناسی و غیر عملی بود، اما بعد از واقعه پنجم فروردین این طرح به شكل دیگری به شورای امنیت كشور ارائه شد و ما نیز نظر خود را به صورت مكتوب اعلام كردیم و نقاط قوت و ضعف و اشكالات جدی كه در طرح پیشنهادی نیروی انتظامی مترتب بود، را مطرح كردیم. محمدپور همچنین گفت: حدود سه هفته پیش در جلسه شورای امنیت كشور این موضوع مجدداً طرح و تصمیماتی بر اساس دیدگاه و طرح پیشنهادی سازمان تربیت بدنی اتخاذ شد، تا بازنگری و نقطه نظرات دستگاههای ذیربط در جلسات بعدی طرح و مورد بحث قرار گیرد. مدیر كل حراست سازمان تربیت بدنی با اشاره به مطالعاتی كه در برخی كشورها از جمله كشور انگلستان در بحث ایجاد امنیت ورزشگاه ها انجام شده و سازمان تربیت بدنی نیز در طرح پیشنهادی خود از این مطالعه علمی استفاده كرده است، گفت: در كشورهای دیگر شرایط متفاوتی برای ایجاد امنیت در ورزشگاه ها حاكم است. در برخی كشورها نقش پلیس كمرنگ تر و برخی دیگر پررنگ تر است. در كشوری مثل انگلیس، باشگاه ها استادیوم اختصاصی دارند و امنیت باشگاه ها بر عهده خود باشگاه ها است و پلیس در حاشیه ایجاد امنیت قرار دارد. در مسابقات المپیك نیز از نزدیك شاهد بودم كه حضور پلیس در ورزشگاه ها كم رنگ بود و نقش حاشیه ای را ایفا می كرد و افراد شخصی یا والنتیرها نظم حاكم بر ورزشگاه ها را بر عهده داشتند؛ پلیس نیز در برخی موارد برای آرام كردن شرایط وارد قضایا می شد. وی با اشاره به صحبت های اخیر سردار طلایی در مورد تغییر رنگ لباس پلیس در ورزشگاهها گفت: صحبت های وی حاكی از این تغییر نگرش و توجه جدی نیروی انتظامی به این مقوله است. وی در اظهارات خود گفته است كه پلیس رنگ لباس خود را تغییر داده و آموزش ها و نحوه برخورد با تماشاچیان را مورد بازنگری قرار دهد. بی تردید شكل حضور پلیس در ورزشگاه ها بازتاب های متفاوتی را در پی دارد و جامعه شناسان و روانشناسان به این نكته اشاره كرده اند، افرادی كه با لباس نظامی و ضد شورش در ورزشگاه ها حضور می یابند، تأثیراتی را در بروز رفتارهای خشن و ناهنجار به همراه دارد. وی در پایان اظهار امیدواری كرد هر چه زودتر با همكاری و همفكری نیروی انتظامی و شورای تامین استان و فدراسیون فوتبال طرح جامع و خوبی را برای امنیت در ورزشگاه ها به تصویب برسانیم تا در آینده از بروز هر گونه ناهماهنگی و عدم شفافیت ارگان های ذیربط جلوگیری به عمل آمده و فضای همكاری و تفاهم در ایجاد شرایط مطلوب برگزاری مسابقات فراهم شود.

محمدرضا منصوریان