در توالی برزخ و زمین

مقوله مرگ و عالم بعد از مرگ موضوع کلیشه ای است که سالها دستمایه فیلم های زیادی در عالم سینما بوده است با توجه به اینکه به طور کل انسان فطرتا نسبت به مقوله ای که ذهنیتی ندارد همیشه …

مقوله مرگ و عالم بعد از مرگ موضوع کلیشه ای است که سالها دستمایه فیلم های زیادی در عالم سینما بوده است با توجه به اینکه به طور کل انسان فطرتا نسبت به مقوله ای که ذهنیتی ندارد همیشه کنجکاو است و تشنه داشتن اطلاعات و تصاویر ذهنی، این جستجو در مورد زندگی بعد از مرگ همیشه وجود داشته است. در سینما و تلویزیون ایران نیز میتوان آثار قابل توجه ای را نام برد که از این موضوع استفاده کرده اند. مانند "روز فرشته" (بهروز افخمی).

نام علی عطشانی در حالی به عنوان کارگردان بر تیتراژ فیلم نقش بسته است که فیلم قبلی او "پوست موز" (که بدون اکران وارد شبکه خانگی شد) نیز نگاهی به مقوله مرگ و جهان برزخ داشت.

با دیدن فیلم به راحتی میتوان فهمید "دموکراسی تو روز روشن" بیشتر از آنکه فیلم کارگردان باشد، فیلم تهیه کننده است. نقش آقای زم به عنوان یه روحانی در بازنویسی فیلم نامه و تاثیر او به عنوان تهیه کننده به راحتی بیان کننده این دیدگاه است که به غیر از شخص ایشان کسی قادر به پرداختن به موضوع حساس مقوله مرگ یک سردار جنگ و مواجه او با دنیای پس از مرگ نخواهد بود.

فیلم با تیتراژ ابتدایی غافلگیر کننده و به شدت جذاب که مهر باطلی بر تمام عنوان بندی ها دم دستی فیلم های ایرانی زده است و با موضوع جالب و نگاه غیر کلیشه ای به جهان برزخ از جمله فرشته مرگ بیننده را جذب میکند.

شاید حضور محمد رضا گلزار که با حاشیه های فراوان در این نقش بازی کرد و دستمزد گزاف در ابتدا قابل قبول نباشد اما نکته ای که در پایان فیلم در ذهن می ماند جذابیت و دلنشین بودن فرشته مرگ بر خلاف همه تصاویر ذهنی کلیشه شده و بعضا دلهره آوری است که بیننده در ذهن دارد. محمدرضا گلزار با آن قیافه ماتریکسی اش به شدت در نقش عزرائیل نشسته است و تصویر جدیدی را در ذهن مخاطب ایرانی که معمولا با آثار سطحی و دم دستی در این زمینه رو برو بوده را ایجاد کرده است. یک فرشته مرگ شیک و جذاب. به راحتی میتوان این موضوع را به بقیه کاراکترها و انتخاب مهره های بازیگری بسط داد. از جمله حضور متفاوت محمدرضا فروتن که با آرامش و سکونی که با نگاهش به بیننده القا میکند، یکی از بهترین بازی هایش را در سالهای اخیر انجام داده است. تقابل جالب و بحث برانگیز او و حمید فرخ نژاد و بیان دیالوگهای جالب و جذابی که به راحتی میتوان پی برد که برای انتخاب آنها به شدت فکر شده است تصاویر جالبی را در مقابل دیدگان تماشاگرانی ترسیم کرده که به شنیدن دیالوگهای دم دستی عادت دارند. فرخ نژاد هم در این فیلم بازی بسیار قابل قبولی را ارائه داده و بازخورد خوبی از نقش امیر ستوده در ذهن تماشاگر باقی میگذارد.

پرداختن به زندگی سردار جنگی که در زمان حال در جستجوی شهدای گمنام است و همراه شدن تماشاگر در سفر برزخی او در حالی که در ناخواگاه ذهنش تصویری از بهشتی بودن سردار را دارد، شکستن تابوی است که تا به حال در سینمای ایران اتفاق نیافتاده بود.

بیننده با امیر ستوده در عالمی همراه است که تصویر ذهنی از آن ندارد و همین امر طراحی صحنه ساده و بعضا تاتری این فیلم را هم برای بیننده دلنشین کرده است. دیدن عالم برزخ با مامورین جالب و شیک پوشش که با آخرین تکنولوژی روز زمین به حساب و کتاب ستوده میرسند لحظات جالبی را برای تماشاگر ایرانی ترسیم می کند. پرداختن به جزئیات زندگی ستوده و حساب و کتاب دقیق اعمال انسانی که در روی زمین نمونه کامل بنده شایسته خدا است که در انتظار مژده بهشت است ، تلنگر جالبی بر اعمال و رفتار بیننده میزند و او را به تفکر وا می دارد.

نکته دیگر در این فیلم کارگردانی خوب عطشانی بعد از فیلم "پوست موز" است و اگر از کات های بعضا زیاد و استفاده بیش از حد نماهای کلوز اپ فیلم بگذریم حاکی از رشد و حرکت رو به جلوی او در کارگردانی است. استفاده به جا و مناسب از تروکاژ های کامپوتری که بر خلاف دیگر کارهای وطنی انصافا قابل قبول از آب در آمده است نکته قابل تاملی در آخرین اثر این کارگردان به شمار می آید.

در پایان ذکر این نکته ضرروی است که با پرداخت درست و به جا میتوان داستان جذابی را در مقوله دین روایت کرد و بیننده را راضی نگاه داشت ودیدگاه ایرانیزه و جدیدی را در ذهن تماشاگر از عالم برزخ تصویر کرد که خط بطلانی باشد بر همه ترس های او از عالم بعد از مرگ.

کاری که "دموکراسی تو روز روشن" به خوبی انجام می دهد و بیننده آگاه امروزی را به راحتی همراه فیلم می کند و پنجره جدیدی از دنیای بعد از مرگ را به روی دیدگان زمینی اش می گشاید.

پنجره ای به روی عظمت و کرامت خداوند.

سیده مریم مطلب پور

منبع: سی نت