ابهامات ارزیابی سهام باشگاه های عمومی

بحث خصوصی سازی دو باشگاه دولتی, مانند پرسپولیس و استقلال نیز در نوع خود شنیدنی است در اطراف این دو باشگاه جو سنگین تری حاكم است

با ابلاغ سیاست كلی اصل ۴۴ قانون اساسی توسط مقام معظم رهبری و حركت اركان نظام در جهت گسترش بخش‌خصوصی و كم كردن بار دولت، بحث خصوصی‌سازی یكی از داغ‌ترین مطالبی است كه این روزها صفحاتی از روزنامه‌ها را به خود اختصاص داده است.

بحث خصوصی‌سازی دو باشگاه دولتی، مانند پرسپولیس و استقلال نیز در نوع خود شنیدنی است. در اطراف این دو باشگاه جو سنگین‌تری حاكم است. در سال‌های قبل برخی آن را متعلق به پیشكسوتان این باشگاه‌ها یا قابل واگذاری به آنها می‌دانستند، ولی با ابلاغ سیاست كلی اصل ۴۴ به نظر می‌رسد واگذاری آنها از طریق بورس اوراق‌بهادار به عموم صورت گیرد و طبیعتا از این طریق واگذاری سهام آنها به علاقه‌مندان به سهولت امكان‌پذیر است.

در هر حال واگذاری سهام این باشگاه‌ها نیز همانند انجام مسابقات، انتخاب هیات‌مدیره، مدیرعامل، سرمربی، سایر موارد پر از حاشیه است و در امر واگذاری نیز مسائلی چون تناوب درآمدی، بدهی بالا و حتی نامشخص بودن بدهی‌ها و عدم شفافیت صورت‌های مالی به عنوان موانع اساسی مطرح است.اساسا باشگاه‌های ورزشی و گردانندگان آنها افرادی هستند كه در چنین شرایطی زندگی كرده‌اند و عادت دارند كه تا دقیقه ۹۰ (در مواردی ۱۲۰) همه چیز به یك شوت و یك توپ بادآورده وابسته باشد و همواره در استرس و اضطراب باشند تا اینكه مسابقه به پایان برسد و برنده مشخص شود و زیبایی آن هم به همین است و طبیعتا این مسائل، به مدیریت اجرایی آنها و حتی به در حسابداری‌شان نیز تسری یافته است وگرنه تمام عوامل مذكور تاثیری بر حسابداری ندارد.

مثلا در حال حاضر برای انتخاب سرمربی تیم پرسپولیس آقایان محمد مایلی‌كهن، پیروز كریمی، افشین قطبی (گزینه رسانه‌ای) و سایر بزرگانی چون مجید جلالی‌پور، حمید درخشان و.. مورد توجه هستند (صفحه ۱۳ روزنامه همشهری چهارشنبه ۳۰خرداد ۱۳۸۶).

از طرفی برای استقلال، فیروز كریمی، ناصر حجازی و... در شرایط اقرار و انكار یكی انتخاب خواهد شد و سراسر عمر مربی‌گری او با جوسازی و استرس و آشوب همراه است و این خاصیت آن حرفه است ولی این مسائل در حسابداری اثری ندارد و طبیعتا برای ارزیابی سهام آن مانعی محسوب نمی‌شود.

حال برای روشن شدن مطلب، موارد مذكور را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

منابع درآمدی، هزینه‌های متناوب، درآمد باشگاه‌ها شامل درآمد فروش بلیت، فروش بازیكن، درآمدهای تبلیغاتی، كمك‌های طرفداران و سایر موارد و از طرفی هزینه خرید بازیكنی همچون موج دریا متغیر است، اما مگر فعالیت‌های دیگر چون محصولات كشاورزی به خصوص تره‌بار (كه اغلب از تضمین محصولات كشاورزی برخوردار نیست). چنین وضعی ندارند؟ و درآمد موسسات خدماتی كه ثبات خاصی ندارند، چگونه صورت می‌گیرد؟‌تناوب درآمد و هزینه عاملی نیست كه در بحث حسابداری و ارزیابی سهام موثر باشد.

▪ بدهی بالای باشگاه‌ها:

بحث بدهی بالای باشگاه‌ها بحث گمراه‌كننده است. در هر مقطع از زمان می‌توان ماهیت حساب‌های یك واحد اقتصادی را تعیین كرد.

وجوهی كه توسط واحد اقتصادی دریافت می‌شود. یا درآمد هبه است و یا اینكه دریافت طلب قبلی و یا به عنوان بدهی تلقی می‌شود. مگر می‌شود بگوییم شخصی وجه، كالا و یا خدماتی را در اختیار یك واحد اقتصادی قرار داده ولی ماهیت آن مشخص نیست!...

▪ معافیت صورت‌های مالی:

براساس بند «ز» ماده (۲) آیین‌نامه اجرایی تبصره (۴) استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح در صورت وجود ظرفیت موسسات حسابرسی و براساس بخشنامه ۶۸۴۳۸/۲۰۱-۸۹۷۷ مورخ ۳/۱۲/۱۳۸۱ وزارت امور اقتصادی و دارایی، اشخاص حقیقی و حقوقی با درآمدی بیش از ۸میلیارد ریال مجموع دارایی بیش از ۱۶میلیارد ریال، ملزم به حسابرسی هستند.

به منظور شفافیت‌ حساب‌های این باشگاه‌ها و رعایت مقررات فوق، این باشگاه‌ها تاكنون رسیدگی نشده‌اند و چه استثنایی باعث این بی‌توجهی شده است.

اصول و مفاهیم حسابداری به اندازه كافی محكم است و خوشبختانه در كشورمان استاندارد‌های حسابداری و حسابرسی و آیین رفتار حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح تدوین گردیده و منطقی نیست كه بگوییم این فعالیت اقتصادی در قالب استاندارد‌های حسابداری نمی‌گنجد (و هرچند كه حسابداری باشگاه ورزشی جزو بدیهی‌ترین موضوعات حسابداری است).

قطعا باشگاه‌های ورزشی با ایجاد واحد حسابداری مناسب و حسابرسی سالانه توسط موسسات حسابداری و حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می‌توانند عاری از این شبهات باشند و در صورت واگذاری، در ارزیابی سهام آنها، تناوب درآمد و هزینه مدنظر قرار خواهد گرفت.

ولی ساجدی