بقیع دری به سوی بهشت

هدف تخریب کنندگان حرم امامان شیعه در بقیع چه می توانست باشد جز محو کردن آثار اهل بیت پیامبر اسلام علیهم السلام چرا باید آثار ائمه بقیع محو شود دشمنان اهل بیت علیهم السلام برای اینکه دوستان ایشان نام ائمه بقیع را فراموش کنند دست به چنین اقدامی زدند

هدف تخریب کنندگان حرم امامان شیعه در بقیع چه می‌توانست باشد جز محو کردن آثار اهل بیت پیامبر اسلام علیهم السلام. چرا باید آثار ائمه بقیع محو شود؟ دشمنان اهل بیت علیهم السلام برای اینکه دوستان ایشان نام ائمه بقیع را فراموش کنند دست به چنین اقدامی زدند. آیا فراموش کردن و از یاد بردن اهل بیت علیهم السلام سنت رسول الله صلی الله علیه وآله و خواست ایشان بوده یا مخالف با سنت و سفارش حضرت ختمی مرتبت است؟ یکی از دلایلی که لزوم وجود بارگاه برای امامان شیعه را تأیید و عمل تخریب قبور و حرم ائمه بقیع توسط وهابی‌ها را رد می‌کند و آن را خلاف خواست خدا و رسول می‌داند؛ روایاتی در باب زیارت ائمه علیهم السلام بطور عام و نیز روایاتی درخصوص زیارت ائمه بقیع از رسول خداست.

● معنای لغوی بقیع‏

ابن اثیر می‏گوید: «البقیع المکان المتّسع من الأرض و لایسمّی بقیعاً إلّا و فیه شجر أو أصولها»(١)؛ در لغت بقیع به محلّ وسیعی که دارای درخت و یا ریشه درخت باشد گفته می‏شود. او می‏افزاید: چون بقیع قبلًا دارای درخت «غرقد» و ریشه‏های آن بود پس از قطع‏ این اشجار نیز با همان اسم معروف گردید.(٢).

● فضیلت بقیع‏

در فضیلت بقیع حدیث‏های متعدّدی از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل گردیده است. از جمله در حدیثی چنین فرمود: «یحشر من البقیع سبعون ألفاً علی صورة القمر لیلة البدر». از بقیع هفتاد هزار نفر محشور خواهند شد که صورت آنان مانند ماه چهارده شبه خواهد درخشید.و در حدیث دیگر چنین فرمود: «یحشر من هذه المقبرة سبعون ألفاً یدخلون الجنّة بغیرحساب و کأنّ وجوههم القمر لیلة البدر»؛ «از بقیع هفتاد هزار نفر که صورتشان مانند ماه چهارده شبه است محشور خواهند شد و بدون حساب وارد بهشت خواهند گردید.»درباره حضور شبانه رسول خدا صلی الله علیه و آله در بقیع و دعا و طلب مغفرت آن حضرت نسبت به اهل بقیع که گاهی روز و گاهی شب هنگام انجام می‏گرفت در حدیث و تاریخ مطالب فراوان نقل شده است(٣). در حدیثی چنین آمده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله در بقیع حضور می‏یافت و اهل قبور را بدین گونه مورد خطاب قرار می‏داد: «السَّلامُ عَلَیکُم یا أَهلَ الْقُبُور یَغفِرُ اللَّهُ لَکُم و أنتم لَنا سلف و نحن بالأثر»؛ «درود بر شما، خدا ما و شما را بیامرزد. شما پیشاهنگان ما بودید و ما هم در پی شما خواهیم آمد.» در حدیث دیگر آمده است که فرمود: «السلام علیکم قومٌ موجلون أتانا و أتاکم ما توعدون. اللّهم اغفر لأهل البقیع الغرقد»؛ «درود بر شما ای کسانی که اجل شما و آنچه به ما و شما وعده داده‏اند فرا رسید. خدایا اهل بقیع غرقد را بیامرز»(٤).

● چگونگی ایجاد مدفن در بقیع‏

یکی از پرخاطره‌ترین مکانهای مدینه، قبرستان‏ بقیع‏ است؛ جایی که آن را پیش از آمدن پیامبر صلی الله علیه و آله «بقیع‏الغرقد» می‌نامیدند. «غرقد» نوعی درخت است که در گذشته، داخل این قبرستان و یا در کنار آن وجود داشته و به تدریج با گسترش قبرستان، آن درختها از میان رفته است.بقیع به عنوان زمینی در حاشیه بخش مرکزی یثربِ پیش از اسلام، گورستان مردم این شهر بود و پس از اسلام نیز به عنوان مهمترین گورستان مدینه شناخته شد(٥).

● اولین مسلمانان دفن شده در بقیع

در بقیع از انصار اوّلین کسی که دفن شده است اسعد بن زراره‏ و از مهاجرین عثمان بن مظعون است. سمهودی می‏گوید: به هنگام مرگ عثمان بن مظعون رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «ادفنوا عثمان بن مظعون فی البقیع یکون لنا سلفاً فنِعْمَ السّلف سلفنا عثمان»؛ «عثمان ابن مظعون را در بقیع دفن کنید تا شاخص و یادگاری از گذشتگان ما باشد و چه شاخص نیکی است عثمان.»سمهودی می‏افزاید و پس از فوت ابراهیم فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله که در محلّه بنی‏مازن و خارج از مدینه واقع شد. صحابه عرض کردند «أینَ نَدفَنه؟!» رسول خدا فرمود: «الحقوه بسلفنا الصالح عثمان بن مظعون» او را به سلف صالح ما عثمان لاحق کنید و در کنار او به خاک بسپارید. او می‏گوید پس از دفن شدن ابراهیم در بقیع مردم مدینه علاقه‌مند شدند پیکر اقوام و عشیره خود را در آنجا دفن کنند و هر یک از قبایل مدینه درختان و ریشه‏های بخشی از بقیع را قطع و زمین آن را برای همین منظور آماده نمودند.(۶)

● ستارگان بقیع‏

ابن نجار متوفای ۶۴۳ می‏گوید: قبر عباس عموی پیامبر صلی الله علیه و آله و قبر حسن بن علی ابن ابی‏طالب علیهماالسلام در زیر یک قبه مرتفع و قدیمی قرار گرفته‏اند. سپس می‏گوید: «وَ مَعَهُ فی الْقَبْر ابْنُ اخیه عَلیّ بْنِ الْحُسینِ زَیْنُ الْعابِدینَ و ابو جَعْفرْ مُحَمّدِ بِنْ علی الباقرِ وَابْنُهُ جَعْفَر الصّادقِ».و امام غزالی می‏گوید: «وَ یُسْتَحَبُّ انْ یَزُورَ قَبْرَ الحَسَن بْنِ عَلیّ وَ فِیهِ أیضاً قبر علیّ بْنِ الْحُسَینِ وَ مُحَمّدُ بْنِ عَلِیّ وَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّد- رَضی‏اللَّه عَنْهُم».(٧)

● شرط کمال حج

پیامبر صلی الله علیه و آله هرگاه از کنار قبرستان بقیع می‏گذشت، می‏فرمود: السَّلَامُ عَلَیْکُمْ مِنْ دِیَارِ قَوْمٍ‏ مُوْمِنِینَ وَ إِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِکُمْ لَاحِقُون.(۸)آن حضرت بسیاری اوقات در لحظات پایانی شب، کنار قبرستان بقیع آمد و به دفن شدگان آن درود می‏فرستاد و برایشان طلب مغفرت می‏کردند و نیز برخی شب‏ها تنها به بقیع آمده و در آن جا به راز و نیاز با خدا می ‏پرداختند.(۹)زیارت امامان آرمیده در قبرستان‏ بقیع‏، شرط کمال و تمامیت حج و عمره است. چنانچه حضرت امام صادق علیه السلام می فرماید: «إِذَا حَجَّ أَحَدُکُمْ فَلْیَخْتِمْ‏ حَجَّهُ‏ بِزِیَارَتِنَا لِأَنَّ ذَلِکَ مِنْ تَمَامِ الْحَج‏.»(١۰)هرگاه یکی از شما حج به جا آورد، باید حج خود را با دیدار از ما پایان دهد زیرا زیارت ما جزئی از حج است... از اعمال و مستحبات موکد روز اول ورود به مدینه، زیارت قبرستان بقیع و قبور مطهر ائمه علیهم السلام است(١۱).

منابع در دفتر روزنامه محفوظ است