پوسیدگی دندان‌های کودکی

اگر نگاهی به اطراف داشته باشیم کم نیستند کودکانی که دارای دندان‌های سیاه شده و خراب هستند. آفرینش انسان دارای نکات بسیار زیبا و جالبی است که یکی از کوچک‌ترین آنها تامین نیازهای …

اگر نگاهی به اطراف داشته باشیم کم نیستند کودکانی که دارای دندان‌های سیاه شده و خراب هستند. آفرینش انسان دارای نکات بسیار زیبا و جالبی است که یکی از کوچک‌ترین آنها تامین نیازهای فرد منطبق با شرایط زمانی آن دوره است.

دندان‌های شیری برای تامین مواد مغذی بدن بوده و با جسم کلی فرد در این دوره هماهنگی دارد. علاوه بر آن با بزرگ شدن فرد نیازهای او در حال تغییر بوده و لازم است اجزاء بزرگ شده نیز با یکدیگر هماهنگ باشند، به همین دلیل دندان‌های شیری با ابعاد کوچک‌تر در پاسخ به نیازهای اجزای بزرگ شده مجاور، به تدریج و هماهنگ با آنها جای خود را به دندان‌های دائمی با کارایی بهتر می‌دهند.

حال تصور کنید که این فرایند به درستی طی نشود، به عبارتی یک یا چند دندان شیری به دلیل پوسیدگی یا حوادث دیگر زودتر از حد موعد از دست بروند یا به دلیل پوسیدگی و حضور ناقص در دهان عملکرد کامل و اصلی خود را در این دوره از دست بدهند. نتیجه آن چیزی نخواهد بود جز به هم خوردن روند تکامل و رشد صحیح که نتیجه آن نیز درمان‌های پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر خواهد بود.

هر چقدر تعداد مشکلات زیادتر و شدت آنها زیادتر باشد، اختلال بیشتر و شدیدتری هم می‌تواند رخ دهد. یکی از این اختلالات شدید پوسیدگی‌های فراگیر و پیشرونده دندان‌های شیری است که در سنین حدود ۲ تا ۳ سالگی رخ می‌دهد که در جامعه به غلط به قطره آهن نسبت داده می‌شود. پوسیدگی‌های این چنینی عمدتا به دلیل قرارگیری طولانی مدت دندان در مجاورت محلول‌های حاوی شکر مثل شیر است.

لاکتوز که شکر موجود در شیرگاو است، می‌تواند به سرعت نیاز باکتری‌ها را تامین و باعث ایجاد پوسیدگی شود بخصوص اگر طولانی مدت در مجاورت دندان باشد. نمونه بارز آن خواباندن کودک با شیشه شیر در دهان است که یکی از علل اصلی تخریب وسیع و زودهنگام دندان‌های شیری است. البته این مساله محدود به شیر نبوده و حتی خواباندن کودک با شیشه آبمیوه یا مواد شیرین دیگر نیز این اثر را دارد.

یکی از بهترین روش‌ها برای حذف این عادت شیشه محتوی آب است که علاوه برحذف ماده شیرین باعث تمیز شدن نسبی دهان نوزاد قبل از خوابیدن نیز می‌شود. راه دوم آن است که بلافاصله پس از خوردن شیر، دندان نوزاد با دستمال یا گاز تمیز مرطوب تمیز شود.

در صورت استفاده از دستمال یا گاز مرطوب لازم است طعم آن در دهان والدین بررسی شود، چرا که در بعضی موارد به دلیل ماده شوینده یا روش استریل‌سازی وسایل طعم ناخوشایندی ایجاد می‌کنند که تحمل آن برای کودک سخت است. توصیه دیگر جهت حفظ سلامت دهان و دندان، خوردن آب زیاد است که علاوه بر حفظ سلامت کلی بدن با مرطوب نگه داشتن و کاهش خصوصیت اسیدی محیط دهان در حفظ سلامت بافت‌ها دهان و دندان کمک می‌کند.

دکتر محمد‌امین نریمانی

متخصص ارتودنسی