موفق شدن در حرفه زندگی مهم است

گفت وگو با زهرا داود نژاد

شاید بعضی بازیگران آثار کمی در کارنامه داشته باشند ولی در ذهن مخاطب کارهایی را به یادگار گذاشته‌اند که در خاطره‌ها ماندگار است...

زهرا داود‌نژاد یکی از این بازیگران است؛ بازیگر خوش‌برخورد و مهربانی که با بازی در فیلم‌های بچه‌های بد، ملاقات با طوطی، سریال باغچه مینو و... توانسته جای خود را درمیان هنرمندان حفظ کند. او متولد ۱۳۵۶ است و در حال حاضر پس از غیبت ۴ ساله خود قرار است دوباره با قرارداد سریال جدید مهران مدیری به صحنه بازگردد. فیلم سینمایی «کلاس هنرپیشگی» داودنژاد نیز در حال حاضر روی پرده است. به همین بهانه با او و به قول خودش در یک لوکیشن عجیب و از نظر ما زیبا که پشت‌بام یک برج است به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

شما به واسطه حضور در خانواده داود‌نژاد وارد این حرفه شده‌اید؟ یا خودتان به این حرفه علاقه‌مند بودید؟

مسلما نمی‌توان گفت تنها تلاش و علاقه خود من باعث این حضور شده است. بودن در یک خانواده هنری کمک زیادی به وارد شدن به این حرفه می‌کند و این موضوع خیلی موثر بوده است. من در سال ۷۴-۷۳ قبل از ورودم به دانشگاه اولین کارم را با نام عاشقانه شروع کردم که به‌عنوان منشی صحنه مشغول به کار شدم. سال بعد از آن وارد دانشگاه شدم و ۳ سال در رشته مهندسی نرم‌افزار رایانه درس خواندم اما بعد از مدتی متوجه شدم واقعا برای این کار ساخته نشده‌ام و این مسیر درست زندگی من نیست و بدون انصراف دادن دیگر به دانشگاه نرفتم و بعد از آن با بازی در فیلم «بچه‌های بد» کار بازیگری را آغاز کردم، اما بیشترکار‌هایم پشت‌صحنه بوده است.

دوست دارید بیشتر جلوی دوربین کار کنید یا پشت‌صحنه؟

با گذشت این همه سال و انجام کارهای متفاوت که جلو و پشت دوربین داشتم هنوز نتوانستم یک کار خاص و به‌خصوص را به‌عنوان حرفه اصلی انتخاب کنم مثلا بگویم می‌خواهم صرفا یک کارگردان یا یک بازیگر شوم. هنوز در حال تجربه کارهای متفاوت هستم.

به نظر شما در کدام یک از این کارها موفق‌تر هستید؟

به نظر خودم در کارگردانی موفق‌تر خواهم بود. در این چند سال من در چند فیلم دستیار کارگردان و برنامه‌ریز بودم، اما تصمیم قطعی نگرفتم و هنوز به آن درجه از اطمینان و توانایی نرسیده‌ام که بتوانم کاری را با سلیقه و خلاقیت خودم کارگردانی کنم و مهر خودم را روی یک کار بزنم.

موفقیت تان به خاطر داود‌نژاد بودن شماست یا تلاش‌های خودتان؟

من خیلی در کارهای اجتماعی حضور نداشتم و لیبل خاصی ندارم. نه یک سوپراستار هستم و نه یک دستیار برنامه‌ریز خیلی معروف. خدا را شکر من در زمانی که فعالیت هنری زیادی داشتم یکی از بهترین منشی صحنه‌ها بودم. زمانی که کاندید بازیگری شدم این نشانه موفقیتم در این کار بود. شاید به نظر دیگران این اتفاق موفقیت من به حساب نیاید، اما برای من این یک موفقیت محسوب می‌شود.

در انتخاب نقش‌ها و کاری که به شما پیشنهاد می‌شود چقدر با یکدیگر مشورت می‌کنید؟ یا فقط خودتان تصمیم می‌گیرید؟

معمولا با پدرم مشورت می‌کنم، اما ایشان معتقد است خودم می‌توانم انتخاب درستی انجام دهم به همین دلیل بیشتر انتخاب‌ها را به عهده خودم می‌گذارد و می‌دانم توانایی‌های من را در بازی قبول دارد.

نظرتان راجع به موفقیت چیست؟ به چه کسی آدم موفق می‌گویند؟

در یک سال اخیر زندگی‌ام روی این قضیه بیشتر تمرکز داشتم. به معنای واقعی موفقیت فکر می‌کردم و به این موضوع که باید به چه درجه و جایی برسم تا انسان موفقی تلقی شوم. هنوز به درک درستی از معنای موفقیت نرسیده‌ام، اما در این مدت متوجه شدم موفق بودن در خیلی از چیزهایی که ما فکر می‌کنیم معنا نمی‌شود. به‌عنوان مثال اینکه من خیلی وضع مالی خوبی داشته باشم موفق بودن معنا نمی‌شود یا حتی اگر یک سوپراستار در حد بین‌المللی باشم من را انسانی موفق نمی‌کند یا یک دانشمند موفق شدن. البته اینها نظر شخصی من است و با رسیدن به این چیزها خودم را انسانی موفق نمی‌دانم. شاید کسانی باشند که خلاف عقاید من فکر کنند و ثروتمند بودن یا سوپراستار بودن را موفقیت بدانند. این برای من موفقیت معنا نشد. شاید به همین دلیل است که تا امروز هدف مشخصی پیدا نکرده‌ام. به نظرم هیچ کدام از آنها عامل موفقیت نیست. من در زندگی‌ام افراد زیادی را دیده‌ام که بسیار ثروتمند یا خیلی مهم و مشهور بوده‌اند و هر چیزی را که بقیه آرزو دارند، را داشتند، اما انسان‌های خوشحالی نبودند و اگر نیم ساعت در خلوت و خانه‌‌شان با آنها صحبت می‌کردید؛ متوجه می‌شدید پر از خشم، بغض و فریاد هستند. به همین دلیل معتقدم ما همگی بازیگران قدری هستیم و می‌توانیم احساسات درونی‌مان را مخفی و در یک قالب دیگر با اطرافیانمان ارتباط برقرار کنیم.

بنابراین باید از صمیم قلب به این باور برسیم که انسان موفقی هستیم چه بسیار ثروتمند و فرد مهمی باشیم، چه در جامعه، چه یک فرد معمولی باشیم اگر این حس از صمیم قلب باشد در هر شرایط و حالتی احساس موفق بودن داریم و خوشبختیم. من آدم آرمان‌گرا و اهل شعار دادن نیستم. این حس را تجربه کرده‌ام به همین دلیل به این نتیجه رسیده‌ام افراد در هر شرایطی که هستند می‌توانند احساس موفقیت کنند و به رها‌ترین و آزادانه‌ترین شکل ممکن زندگی کنند. حس موفقیت و خوشبختی به جا، مکان و زمان ارتباطی ندارد. شعری هم در این زمینه وجود دارد: «مقصود تویی، کعبه و بت‌خانه بهانه?ست» مدت زمان زیادی است گوش‌هایمان از صدای درون خود کر شده است و فقط صدا‌های اطراف و دیگران را می‌شنویم. این همه جنگ و خون‌ریزی و فسادی که در دنیا وجود دارد و همه عفونت‌های زمین و زمان به همین دلیل است ولی در مجموع انسانی موفق است که در هر شرایطی که زندگی می‌کند خدا را شکر کند و به زندگی و مشکلات لبخند بزند و دچار خشم، حرص، کینه و عقده نشود.

شما انسان موفقی هستید؟

بله خدا را شکر و خیلی از این اتفاق خوشحالم و در جایی که در حال حاضر قرار دارم راضی هستم.

به نظر شما چه کسانی در دنیا انسان‌های موفقی هستند؟

به نظر من تمام پیام‌آورندگان دنیا و دانشمندان انسان‌های موفقی بوده‌اند. البته از نظر من که زندگی‌شان را از بیرون مشاهده کرده و درباره‌شان شنیده‌ام. به‌عنوان مثال نمی‌دانم نیوتن در زندگی واقعی‌اش چه مشکلاتی داشته و چه سختی‌هایی کشیده است. حتی ادیسون برای اختراع برق ۳ هزار بار شکست خورد و باز ادامه داد و بالاخره به موفقیت رسید. کسی که در راه خلق قدم برمی‌دارد و خلاق می‌شود مسیر بسیار سختی را در پیش دارد. به قول معروف «در ره منزل لیلی که خطرهاست در آن، شرط اول قدم آن است که مجنون باشی.» مجنون بودن کار بسیار دشواری است و همه ترجیح می‌دهند آدم‌های صاف، شیک و راحتی به نظر برسند تا یک مجنون، دیوانه و رها.

به کدام هنرمند علاقه دارید و کارشان را می‌پسندید و معتقدید در کارهایشان موفق هستند؟

به مریل استریپ، ژولیت بینوش، نیکول کیدمن، جانی دپ و خیلی بازیگران و کارگردان‌های دیگر علاقه‌مندم. فروغ فرخزاد با اینکه سختی‌های بسیاری در زندگی‌اش داشته، اما امضایش را به یادگار گذاشت. به نظر من کسانی که امضایشان در روزگار باقی می‌ماند و این امضا و یادگار باعث رشد دیگران می‌شود آدم‌های موفقی هستند.

برای اینکه ماندگار باشید چه کارهایی انجام داده‌اید؟

تا به حال کار خاصی انجام نداده‌ام، اما در سال جدید تصمیم‌ گرفتم برای این کار تلاش کنم.

حضور در فیلم «بچه‌های بد» یک شروع موفق بود یا فیلم عاشقانه؟

هنوز بعد از این همه سال من را به‌عنوان بازیگر بچه‌های بد می‌شناسند. با اینکه طی این سال?ها تغییر?های زیادی کرده‌ام و کار تصویری زیادی هم انجام نداده‌ام حضور در فیلم بچه‌های بد تاثیرات زیادی روی شناخت من برای مردم داشته است. شاید در آن زمان برای من آن مسیری که باید باز می‌کرد در آن مقطع باز نکرده باشد، اما مقدمه‌ای شد برای مسیری که در حال حاضر در آن قرار دارم. در واقع فیلم «بچه‌های بد» پشتوانه‌ای شد برای این روزهایم.

بعد از بچه‌های بد پیشنهاد کار تصویر داشتید؟

بله، ۱۰ یا ۱۲ کار تصویر داشته‌ام.

پس فیلم بچه‌های بد راهی برای این کار باز کرد.

بله

چرا در سال‌های اخیر در کارهایتان کمرنگ شده‌اید؟

حدود ۴ سال پیش مادر شدم به همین دلیل کمی از این کار کناره‌گیری کردم.

مادر بودن سخت است؟

مادر بودن بسیار دشوار اما در عین حال بسیار شیرین و حس بسیار عجیبی است. خدای نکرده اگر خاری در دست فرزندت رفته باشد تمام درد‌ها و غم‌هایت را فراموش می‌کنی. به نظر من مادر شدن مقام سنگین و مهمی است. خیلی ظرافت و صبوری می‌خواهد برای اینکه بتوانیم نسلی را درست و کامل تربیت کنیم. خدا را شکر می‌کنم که این لیاقت را داشته و مادر شده‌ام و می‌توانم این حس را تجربه کنم.

از فرزندتان برایمان بگویید و اینکه دوست دارید در آینده چه شغلی داشته باشد؟

دخترم یلدا ۴ ساله و نیمه است. خیلی دوست دارم کارهای هنری انجام دهد، اما شاید خودش به این کارها علاقه نداشته باشد.

اگر بخواهد بازیگر شود و راه شما را ادامه دهد تشویقش می‌کنید؟

در هر راهی که بخواهد قدم بگذارد تشویقش می‌کنم. به‌طور یقین در راهی تشویقش می‌کنم که خودش به آن علاقه داشته باشد.

تا به حال نقشی بوده که دوست داشتید شما آن را بازی می‌کردید؟

عاشق فیلم لیلا هستم و علاقه دارم نقشی شبیه آن را بازی کنم. در کل دوست دارم تمام نقش‌هایی را که به من اعتماد به نفس می‌دهد بازی کنم. گاهی به واسطه یک نقش می‌توان شخصیت خود را تقویت کرد.

نظرتان درباره فیلم «کلاس هنرپیشگی» چیست؟

فیلم کلاس هنرپیشگی تمام زندگی حقیقی است. زندگی یک بعد حقیقی دارد و یک بعد واقعی واقعی. بعد آن چیزی است که به چشم می‌آید و ما در طول و عرض آن در حرکت هستیم. حقیقی آن چیزی است که در پس همه این بازی‌ها قرار دارد و کلاس هنرپیشگی به هنرمندانه‌ترین شکل ممکن بازی افراد را با خودشان نشان داده. کلاس هنرپیشگی برای ما و همه اعضای خانواده مانند یک کارگاه آموزشی بود و اینکه انسان چه چیزهایی را در زندگی در قبال چه چیزهایی به دست می‌آورد. بخواهیم در زندگی چیزی را به دست آوریم باید در قبال آن بهایی بدهیم. آیا حاضر هستی مسائل مهم و اساسی زندگی‌ات را به‌عنوان بها بدهی یا می‌خواهی با عشق، محبت، تفاهم و صلح آنها را به دست بیاوری؟ اینکه بخواهی با صلح چیزی را به دست‌آوری یا با جنگ تفاوتی اساسی بین این دو وجود خواهد داشت. به نظر من کلاس هنرپیشگی یادآوری می‌کند افراد چه چیزی را در قبال چه بهایی به دست می‌آورند.

خودتان چقدر فیلم کلاس هنرپیشگی را دوست دارید؟

این فیلم را بسیار دوست دارم و به نظر من نقطه عطفی در کارهای پدرم است. خیلی خوشحالم که جزء کوچکی از این کار هستم. خیلی در این کار رشد کردم و بزرگ شدم. بعد از این فیلم خیلی از مسائل من حل شد و درگیری‌ها و دغدغه‌هایی که هر آدمی برای خودش دارد برایم برطرف شد و یاد‌ گرفتم باید چگونه انسان، مادر و همسری باشم. نه‌تنها به من بلکه به همه کسانی که در آن فیلم همکاری داشتند بسیار کمک کرد و من احترام خاصی برای این کار قائل هستم. امیدوارم مردم از دیدن این فیلم راضی باشند.

کار جدیدی در دست دارید؟

چند روز پیش با آقای مدیری برای کار جدیدشان قرارداد بستم.

اوقات فراغت تان را چگونه سپری می‌کنید؟

دخترم را بزرگ می‌کنم و بیشترین وقتم را صرف او می‌کنم.

حرفی هست که بخواهید در آخر اضافه کنید؟

در این ۴ سالی که از این حرفه کناره‌گیری کردم در حرفه دیگر به یک نتیجه رسیدم و آن حرفه هنر زندگی بود و احساس کردم باید یاد بگیرم چگونه هنرمندانه زندگی کنم. حالا آن زندگی به هر شکلی که می‌خواهد سپری شود چه بیرون از خانه و چه داخل خانه، چه با ارتباط با دیگران و چه بدون ارتباط با افراد دیگر. احساس می‌کنم در این ۴ سال تجربه کرده‌ام چگونه می‌شود هنرمندانه زندگی کرد و تکلیفم را در زندگی مشخص کرده‌ام که هنرمندانه برای خودم، خانواده‌ام و جامعه‌ام زندگی کنم. و در همین مسیر به حرفه‌ام ادامه می‌دهم.

عاطفه چهره‌گشا