سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
مجله ویستا

۲۱ دی ماه ۱۳۳۶ ـ مسئله «دادشاه» که آمریکا با وضعیتی مشابه آن در افغانستان رو به روست


۲۱ دی ماه ۱۳۳۶ ـ مسئله «دادشاه» که آمریکا با وضعیتی مشابه آن در افغانستان رو به روست

پس از ده ماه و ۱۷ روز تعقیب و زد و خورد بالاخره ۲۱ دی ماه ۱۳۳۶ (دهم ژانویه ۱۹۵۸) دادشاه بلوچ که سردبیر وقت روزنامه اطلاعات اورا «دادشاه یاغی» می نوشت کشته شد و دو همسر و باقیمانده …

پس از ده ماه و ۱۷ روز تعقیب و زد و خورد بالاخره ۲۱ دی ماه ۱۳۳۶ (دهم ژانویه ۱۹۵۸) دادشاه بلوچ که سردبیر وقت روزنامه اطلاعات اورا «دادشاه یاغی» می نوشت کشته شد و دو همسر و باقیمانده همدستان وی که چند نفر بیش نبودند دستگیر شدند!. آخرین زد و خورد در هشتکوه روی داده بود که ضمن آن دادشاه، برادرش محمد و دو تن از همدستانشان کشته شده بودند.

دادشاه و برادرش محمد با چند تن دیگر چهارم فروردین ۱۳۳۶ در نیمه راه چاه بهار ـ ایرانشهر و در پیچ و خمهای تنگ سرخ (سرخه) واقع در منطقه کوهستانی «الاشار ـ سپید کوه» راه را برخودرو رئیس منطقه ای کرمان «اصل چهار ترومن» بستند که با همراهانش از ایرانشهر رهسپار چاه بهار (چابهار) بود. در این ماجرا، کارول(کرول) رئیس ۳۷ ساله اصل چهار ترومن، ویلسون ۳۵ ساله همکار او، همچنین مترجم و راننده ایرانی این گروه کشته شدند و بانو آنیتا همسر ۳۵ ساله کارول به اسارت درآمد. از وضعیت خودرو این هیئت چنین بر آمده بود که طرفین مسلح بودند و زد و خورد روی داده بود. از آنجا که جهانیان روی «اصل ۴ ترومن» که ظاهرا به منظور ارائه کمک های عمرانی آمریکا تاسیس و در چند کشور فعالیت داشت، قتل دو مقام آمریکایی و ربوده شدن یک بانوی تبعه این کشورحساسیت داشتند گزارشهای مربوط به آن در صدر اخبار قرار گرفته بود و این ترتیب انتشار؛ بیش از ده ماه ادامه داشت. هفت روز بعد از وقوع حادثه، جسد بانو آنیتا در چند کیلومتری محل ربوده شدن او به دست آمد که ضعف ژاندارمری ایران تلقی شد که نتوانسته بود در یک فضای محدود و در فرصتی که دآشت مخفیگاه ربایندگان را بیابد.

ژاندارمری ایران همه تلاش خودرا بکار برد ولی نتوانست دادشاه و همدستانش را که از این کوه به آن کوه می رفتند در مدتی کوتاه که انتظار می رفت دستگیر کند (مشابه قضیه بن لادن در قرن ۲۱، البته در ابعادی کوچکتر). این وضعیت باعث شده بود که شاه دادن ترفیع درجه افراد و افسران ژاندارمری را موکول به دستگیری دادشاه کند. قضیه یکبار دیگر و هنگامی که آن چند نفر با تفنگ برنو (تک تیر) هواپیمای حامل رئیس ستاد ژاندارمری را سرنگون و اورا کشته بودند بزرگ شده بود و خبرگزاری های پرمشترک جهان (معروف به بیگ ـ ۴) خبرنگار به محل فرستاده بودند که ۲۱ دی ماه ۱۳۳۶ اعلام شد که با کشته شدن دادشاه قضیه پایان یافته است. در آخرین زد و خورد، چند ژاندارم نیز جان خودرا از دست داده بودند. (اواخر تابستان سال ۱۳۳۶ - سپتآمبر ۱۹۵۷ - نگارنده این سایت به عنوان خبرنگار وقت روزنامه اطلاعات برای چند روز به محل فرستاده شده بود تا از نزدیک چگونگی تعقیب دادشاه را به تهران گزارش کند. اعزام خبرنگار از تهران، به صورت نوبتی انجام می گرفت).

پس از کشته شدن دادشاه، عکس جنازه وی را در روزنامه ها منتشر ساختند تا مردم گزارش مرگ او را باور کنند، همچنین عکس یکی از دو همسر او.

در هفت سال و چند ماه که از عملیات نظامی مستقیم آمریکا در افغانستان می گذرد، مطبوعات بارها به مسئله دادشاه اشاره داشته و به پیروزی نظامی آمریکا تردید کرده اند زیرا که منطقه و افراد متشابه اند.