نگاهی به تعداد كاربران اینترنت در ایران , یك كشور با چند آمار

تعداد كاربران و ضریب نفوذ اینترنت یكی از شاخصهایی است كه در دهه اخیر برای رشد و توسعه جوامع در نظر گرفته شده است

در سالهای گذشته آمار و ارقام متعدد، متفاوت و در برخی موارد سوال برانگیزی از سوی مقامات رسمی و غیر رسمی و نهادهای بین‌المللی درباره كاربران اینترنت در ایران ارایه شده است. مركز آمار اینترنت جهان (‪ (InternetWorldStates‬در فوریه ‪ ) ۲۰۰۵‬اواخر سال ‪ (۸۳‬تعداد كاربران اینترنت در ایران را حدود چهار میلیون و ‪ ۸۰۰‬هزار نفر و با ضریب نفوذ هفت درصد اعلام كرد. دفتر توسعه انسانی سازمان ملل نیز در شهریور امسال آماری را نزدیك به آمار ارایه شده توسط مركز آمار اینترنت جهان گزارش كرد. در گزارش توسعه انسانی سازمان ملل، تعداد كاربران اینترنت در ایران تا نیمه اول سال ‪ ۸۴‬به ازای هر یك هزار نفر، ‪ ۷۲‬نفر ( ضریب نفوذ ‪ ۷/۲‬درصد ) اعلام شد كه با در نظر گرفتن جمعیت ‪ ۷۰‬میلیونی‌ایران، جمعیت كاربران ایرانی حدود پنج میلیون نفر برآورد می‌شود. این در حالی است كه وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات در خرداد ماه ‪ ۱۳۸۳‬تعداد كاربران اینترنت در ایران را پنج میلیون نفر، در دی ماه ‪،۸۳‬ شش میلیون نفر ، در اردیبهشت سال ‪ ،۸۴‬شش میلیون و ‪ ۷۵۰‬هزار نفر و در مرداد ‪ ، ۸۴‬بیش از هفت میلیون و ‪ ۵۰۰‬هزار نفر اعلام كرده است. توجه و دقت بیشتر به آمارارایه شده توسط وزیر پیشین ارتباطات این سوال را در ذهن هر خواننده‌ای ایجاد می‌كند كه چگونه در طی چند ماه میلیونها كاربر به جمع كاربران ایرانی اضافه شده است؟

در این فاصله زمانی نیز آمار متفاوت دیگری توسط برخی از مقامهای رسمی كشور ایران ارایه شد. مدیر امور ارتباطات شركت مخابرات در سال ‪ ۸۱‬تعداد كاربران اینترنت در این سال را یك میلیون و ‪ ۷۰۰‬هزار نفر اعلام كرد در حالیكه مدیر روابط عمومی وزارت ارتباطات، تعداد كاربران اینترنت در این سال را سه میلیون و ‪ ۲۰۰‬هزار نفر عنوان كرده بود. برخی مسوولان وزارت ارتباطات نیز تعداد كاربران اینترنت در سال ‪ ۸۲‬را حدود پنج میلیون نفر اعلام كرده بودند در حالیكه نهادهای بین‌المللی تعداد كاربران در این سال را حدود سه میلیون نفر گزارش كردند. ادعای بحث برانگیزی كه‌توسط برخی از مسوولان‌و نهادهای داخلی درباره تعداد كاربران اینترنت تا سال ‪ ۸۳‬مطرح‌شد نیز مهر تاییدی بر آشفتگی آمار و ارقام این شاخص در كشور است. مدیر امور ارتباطات شركت مخابرات ایران در سال ‪ ۸۱‬پیش بینی كرده بود، تا پایان سال ‪ ۸۳‬تعداد كاربران اینترنت در كشور به ‪ ۱۵‬میلیون نفر برسد. سازمان ملی جوانان و یكی از مشاوران وزیر سابق ارتباطات نیز با تكرار این ادعادر اوایل سال ‪ ۸۳‬بحث شگفتی‌آوری را رقم زدند در حالیكه آمار ارایه شده در ماههای بعد، تحقق چنین ادعایی را كاملا رد كرد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پایان سال ‪ ۸۳‬تعداد كاربران اینترنت در ایران را حدود شش میلیون نفر اعلام كرد و گفت: تا پایان برنامه چهارم توسعه كشور (سال ‪ (۱۳۸۸‬تعداد كاربران به ‪ ۱۵‬میلیون نفر می‌رسد. این در حالی است كه معاون دفتر تحقیق و توسعه شركت فناوری اطلاعات ( ارتباطات داده‌های سابق) در اسفند سال ‪ ۸۳‬در مصاحبه با ایرنا ضمن ارایه فرمول استاندارد برای تعیین تعداد كاربران اینترنت این رقم را تا پایان سال ‪ ،۸۳‬حدود پنج میلیون نفر و ضریب نفوذ ‪ ۶/۵‬درصد اعلام كرد. "هادی ملكی پرست"، " كاربر اینترنت " را فردی دانست كه به طور متوسط هفته‌ای حداقل یك بار از خدمات دیتا استفاده كند و "ضریب نفوذ اینترنت" را درصد نسبت كاربران اینترنت به كل جمعیت كشور عنوان كرد. وی افزود: "تعداد كاربران" از حاصل ضرب عدد ‪ (TIME SLOT)۱۶‬در پارامترهای پهنای باند تقریبی در كشور( یك هزار مگا بیت )، تعداد تلفن اختصاصی به ازای هر ‪ ۶۴‬كیلو بیت (‪ ،(۱۰‬تعداد شناسه‌های كاربری(‪ (ID‬به‌ازای هر خط تلفن (‪ (۱۰‬و تعداد كاربر به ازای هر شناسه كاربری (‪ (۳‬به دست می‌آید. به گفته وی ،"تعداد نهایی كاربران" از حاصل جمع " تعداد كاربران " با ‪ ۱۵‬درصد از "تعداد كاربران" ( برای درصد تقریب ) به دست می‌آید. آخرین گزارش اتحادیه بین‌المللی مخابرات (‪ (ITU‬درباره تعداد كاربران اینترنت كشورهای دنیا آخرین نمونه از وجود آمار متناقض درباره ایران است. در این گزارش تعداد كاربران اینترنت در ایران در سال ‪ ،۲۰۰۵‬احتمالا به اشتباه ‪ ۵۵۰‬هزار نفر اعلام شده است در حالی‌كه این رقم در گزارش سال ‪۲۰۰۴‬ اتحادیه مخابرات، حدود چهار میلیون نفر اعلام شده بود. بنا به گزارش سایت " آی.تی ایران "، اتحادیه بین‌المللی مخابرات اعلام كرد كه این آمار را به طور رسمی از مقامات دولتها دریافت می‌كند. با توجه به اینكه وجود چنین آماری باعث افت شدید رتبه ایران در ضریب نفوذ اینترنت در دنیا می‌شود شایسته است مسوولان و كارشناسان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات كشور به طور جدی نسبت به ایجاد یك مركز آمار رسمی و مورد تایید در این راستا اقدام كنند.