راهکارهای دور کردن فقر

فقر یکی از مشکلاتی است که بسیاری از مردم کره خاکی با آن دست و پنجه نرم می کنند حضرت علی ع فرمودند آگاه باشید که فقر نوعی بلا است نهج البلاغه ترجمه دشتی ۶۶۵ ,۷۲۳ حضرت علی علیه السلام فقر را نوعی بلا معرفی کرده است

فقر یکی از مشکلاتی است که بسیاری از مردم کره خاکی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. حضرت علی(ع) فرمودند: آگاه باشید که فقر نوعی بلا است. ‏(نهج‌البلاغه/ ترجمه دشتی/۶۶۵ ،۷۲۳ ). حضرت علی علیه‌السلام فقر را نوعی بلا معرفی کرده است. از لقمان، روایت شده که به پسرش گفت: «پسرم! شیره درخت صبر را چشیدم و پوست درخت را هم خوردم؛ ولی چیزی که از ناداری تلخ‌تر باشد، نیافتم. »فقر و نداری بسی سخت و رنج آور است اما خدای ناکرده اگر کسی گرفتار این بلا شد چه باید کند؟ باید نزد اغنیا رفته و از آنان در جهت رهایی از مشکلش یاری خواهد؟

فقرت را پنهان کن

اولین قدم در مواجهه با این مرگ بزرگ پنهان داشتنش است، از سفارش لقمان به پسرش است که گفت : ... پسرم پس اگر روزی به ناداری مبتلا شدی، آن را برای مردم، آشکار نکن؛ چون تو را خوار می‌شمارند و هیچ فایده‌ای به تو‌نمی رسانند. باز گرد به سوی کسی که تو را به فقر مبتلا کرد و او بر گشایش کار تو تواناتر است و از او حاجت بخواه. کیست که از او درخواست کند و او عطایش ندهد یا به او اعتماد کند و او نجاتش ندهد». «پسرم! هر گاه فقیر شدی، تنها به درگاه پروردگار عز و جل آه و ناله کن و او را بخوان و به سوی او تضرع نما و از فضل او و خزانه‌های او درخواست کن؛ زیرا غیرخدا، هیچ‌کس مالک خزانه‌های خدا نیست». عبدا... بصری در حدیثی مرفوعه از امام صادق (علیه‌السلام) نقل کرده است که فرمود: رسول خدا(ص) به امیرمومنان(ع) فرمود:‌ای علی، خداوند فقر را به عنوان امانتی به مردم سپرده است، هر کس آن را پنهان دارد، پاداشش همچون پاداش روزه‏داری است که شب را در عبادت خدا به سر برده است و هر کس آن را نزد ثروتمندی فاش سازد و او به وی کمک نکند گویی او را کشته است. آگاه باشید که او را با نیزه و شمشیر نکشته بلکه با زخمی که بر قلب او وارد ساخته وی را به قتل رسانده است. (ثواب الأعمال/ترجمه انصاری/۳۵۳)

راهکارهای دور کردن فقر

۱) ذکر لاحول و لا قوة إلا باللَه العلی العظیم: امام صادق علیه‌السلام می‏فرماید: هر که نعمتی بر او رخ نمود بسیار بگوید «الحمد للَه» و هر که را هم حزن بسیار بدو روی آورد باید طلب آمرزش کند و هر که فقر و تهیدستی گریبانش گرفت بسیار بگوید: «لا حول و لا قوة إلا باللَه العلی العظیم» که این فقر را از او بزداید.(بهشت کافی/ ترجمه روضه کافی/۱۲۸).۲) نماز: نبی اکرم (ص) چون برای اهل بیتش مشکلی پیش می‏آمد می‌فرمود‌ند اهل من نماز بخوانید، نماز بخوانید. (مکارم الأخلاق/ ترجمه میرباقری/ج‏۲/۱۴۵) .۳) صدقه: امام پنجم فرمود نیکی و صدقه فقر را برطرف کنند، عمر را بیفزایند و هفتاد مرگ بد را دور کنند. (الخصال/ترجمه کمره‏ای/ج‏۱/۸۸).

خصلت‌هایی که فقر و روزی با خود به همراه دارد: سعید بن علاقه گوید از امام علی (علیه‌السلام) شنیدم می‌فرمود سوگند دروغ سبب فقر است زنا سبب فقر است. حرص‏ورزیدن سبب فقر است. اندازه نداشتن زندگی سبب فقر است. قطع رحم سبب فقر است. سپس فرمود آیا اکنون شما را آگاه نکنم بدان چه روزی فراوان می‌کنند، عرض کردند چرا یا امیرالمومنین فرمود:جمع میان دو نماز روزی را فراوان می‌کند. تعقیب پس از نماز بامداد و نماز عصر روزی را زیاد می‌کند، صله رحم روزی را زیاد می کند، همراهی با برادران دینی روزی را زیاد می‌کند، بامداد دنبال روزی رفتن روزی را زیاد می‌کند، استغفار روزی را زیاد می‌کند، امانتداری روزی را زیاد می‌کند، حقگویی روزی را زیاد می‌کند.

سخت‌ترین نوع فقر

فقر فقط به فقر مادی خلاصه نمی‌شود؛ در میان کلام بزرگان به انواعی از فقر اشاره شده است که در نوع خود سخت‌ترین نوع فقر و ناداری هستند. امام زین العابدین علیه‌السلام در بیان سفارش‌های لقمان علیه‌السلام به پسرش فرمودند:ای پسرم! سخت‌ترین نداری، نداشتن دل است و بزرگ‌ترین مصیبت، بدهکاری است و بالاترین محرومیت و بلا، همان بدهکاری است و سودمندترین ثروت، بی نیازی دل است. پس در همه اینها درنگ کن و به آنچه خدا قسمت فرموده، قانع و خشنود باش. هر گاه دزد بدزدد، خداوند عزوجل او را از روزی‌اش بازمی‌دارد و گناه آن، برعهده اوست. حال اگر شکیبایی می‌ورزید، از راه خودش به آن روزی دست می‌یافت.و پیامبر اکرم صلی اللَه علیه و آله و سلم فرمود:‌ای علی! فقری، سخت‏تر از جهل نیست. (گلچین صدوق (گزیده من لا یحضره الفقیه)/ج‏۲/۱۰۴).

مریم پناهنده