پنجشنبه, ۲۵ بهمن, ۱۴۰۳ / 13 February, 2025
پیام نو برای نسل نو
مرتضی مطهری در دوازدهم جمادی‌الاول ۱۳۳۸ قمری دوازدهم بهمن سال ۱۲۹۸ شمسی در روستای فریمان چشم به جهان گشود. پدر او شیخ محمد حسین مطهری که تحصیلات خود را در نجف اشرف گذرانده بود، یکی از روحانیون برجسته و معظم فریمان بود. مرتضی، دروس مقدماتی را که غالبا آشنایی با قرآن مجید و دیگر تعلیمات ابتدایی بود، با شور و شوق زیادی پشت سر نهاد، در دوازده سالگی راهی شهر مقدس مشهد شد. این سال‌های سیاه با اختناق و فشار حکومت رضاخان، خصوصا تحقیر و اهانت شدید به دین و مظاهر آن، همچون علما و حوزه‌های دینی، همراه بود. گروهی از روحانیون لباس را کنار گذاشتند و برای رهایی از این فشار تن به سازش با محیط دادند. در چنین شرایطی، نوجوانی چون مرتضی مطهری با خود پیمان بست که به دنبال فراگیری علوم و معارف دینی باشد و تسلیم فشار موجود نشود. او پنج سال از حساس‌ترین لحظات زندگی خود را در مشهد گذراند و در سال ۱۳۱۶ برای ادامه فراگیری بیشتر مسائل دینی عازم قم شد زیرا حوزه علمیه مشهد با وجود برخورداری از اساتید ممتاز، دچار رکود و سستی گشته و زیر فشار اسلام‌زدایی رضاخانی قرار داشت. هنگامی که او روانه قم شد، این شهر نیز وضعیت مطلوبی نداشت، اما مقاومت و تدبیر مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی، حوزه علمیه را در برابر ضربات رژیم حفظ کرده بود. یک سال پس از فوت آیت‌الله حایری، ریاست حوزه را آیت‌الله خوانساری، آیت‌الله صدرالدین و آیت‌الله سیدمحمد حجت برعهده گرفتند که هر کدام با داشتن ویژگی‌ها و امتیازات برجسته‌یی مورد توجه شدید علوم دینی و روحانیون بودند.
آیت‌الله صدر، اهل مدارا و دوراندیشی بود و در عین حال از حرکت‌های سیاسی، دفاع و پشتیبانی می‌کرد. آیت‌الله حجت کوه کمره‌یی، مرد درس و نظم و انضباط و تحصیل بود و آیت‌الله خوانساری، مرد قیام و مبارزه بود. اجتماع این ویژگی‌ها تعادل و توانمندی حوزه قم را افزایش می‌داد. مرتضی مطهری که ذاتا فرد آزاد و آزادیخواهی بود، روش آیت‌الله خوانساری را ترجیح می‌داد. اما شخصیت ویژه استاد مطهری نشان داد که او برای تکامل روحی و شخصیتی خود، از ویژگی‌های هر سه مرجع و دیگر مراجع و اساتید بزرگ کمال بهره‌برداری را کرد. وی به مدت ۱۵ سال در قم اقامت کرد و در این مدت با تکیه بر تلاش خستگی‌ناپذیر علمی و همچنین آشنایی با اساتید برجسته حوزه، خیلی زود مشهور شد و به عنوان یکی از فضلای حوزه علمیه قم مطرح شد. مطهری تا سال ۱۳۲۲ دروس ادبیات، منطق، سطوح و عالی فقه و اصول را آموخت و در سال ۱۳۲۳ بطور جدی به آموختن فلسفه پرداخت.
بطور کلی، او در سال‌های زندگی در قم به آموختن، بیش از هر چیز دیگری اهمیت داد. مهمترین اساتیدی که در جهت تکوین و شکل‌دهی شخصیت او تلاش کردند، عبارتند از: امام خمینی، آیت‌الله بروجردی، حاج‌میرزاعلی آقا شیرازی، مرحوم میرزامهدی آشتیانی، علامه محمدحسین طباطبایی، آیت‌الله سید محمدمحقق داماد و آیت‌الله سید.
استاد مطهری به مدت دوازده سال از محضر امام خمینی کسب فیض کرد و به غیر از درس اخلاق، عرفان و فلسفه ملاصدرا را نیز نزد ایشان آموخت.
استاد بزرگوار علامه طباطبایی، فرد دیگری است که روح و جان مطهری را جلا می‌بخشید.
استاد مطهری، فلسفه بوعلی و نیز بررسی فلسفه مادی را نزد ایشان آموخت. مطهری علاوه بر کسب بهره علمی و معنوی از این اساتید بزرگ و برجسته، از مسائل سیاسی روز آگاه بود و سعی می‌کرد با حضور فعال و زنده در بطن امور سیاسی، از آن فاصله نگیرد. در اولین سند از مجموعه اسناد ساواک درباره استاد مطهری، که گزارش مختصری از زندگینامه اوست و حتی به خط مشی سیاسی استاد اشاره می‌کند، ساواک او را فردی می‌داند که «مشرب مصدقی» دارد و به زعم آن، مصدق یک «وطن‌پرست» بوده است. استاد مطهری چندین بار با آیت‌الله کاشانی دیدار کرد.
همچنین در آن سالها که جوانان پرشور و انقلابی فداییان اسلام به رهبری سید مجتبی میرلوحی معروف به نواب صفوی اجازه ندادند که آزادیخواهی و مبارزه تنها به نام مارکسیست‌ها و ناسیونالیست‌ها رقم بخورد و شهادت‌طلبی‌های بی‌شمار بزرگان اسلام را که در خلال مبارزات آشکار و پنهان حاصل شده بود، به یاد مردم می‌آورند. سعی و تلاش در روی آوردن به مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، توجه وافر به احکام، قوانین و مقتضیات اسلامی از ویژگی‌های استاد مطهری بود. او که مطالعات عمیق و اصیل اسلامی داشت، به وضوح دریافت که اسلام پاسخگوی نیازهای هر عصر و نسلی است.
در عین حال، از آنجا که استاد مطهری با رژیم استبدادی حاکم بر جامعه شدیدا مخالف بود، از هرگونه فعالیت آزادیخواهانه حمایت می‌کرد.
او می‌دانست که برای تحقق بخشیدن به آرمان‌های اسلامی، زمان زیادی لازم است زیرا حرکت اسلامی لازمه‌اش آگاهی‌های فرهنگی و علمی در میان مردم است که جامعه آن روز فاقد آن بود و آنچه استاد مطهری را به یک مبارزه اصولی و منطقی سوق می‌داد و از آن دفاع می‌کرد، رعایت همین جنبه‌های فکری و فرهنگی مبارزه بود. یک قیام منطقی و مبتنی بر بینش و آگاهی توده‌یی، آرمان مطهری بود ولی تا رسیدن به چنین آرزویی، دلیلی وجود نداشت تا با قیام‌های کوچک و زمینه‌ساز مخالفتی بکند. وی به عنوان یک فعال سیاسی، تحولات را دنبال می‌کرد و به سر مقالات «باختر امروز» به قلم دکتر فاطمی، علاقه‌مند بود، با دقت آنها را مطالعه می‌کرد و گاهی با دوستانش درباره آنها بحث و گفت‌وگو می‌کرد.
سال ۱۳۳۱ فرا رسید. استاد مطهری در حوزه علمیه به عنوان یک چهره کاملا شناخته شده به شمار می‌آمد. او که همچون استاد خود، امام خمینی معتقد بود تشکیلات روحانیت باید متناسب با نیاز زمان و جامعه دست به تحول و اصلاحات در خود بزند، به دنبال شکست طرح اصلاح حوزه، راهی تهران شد. استاد مرتضی مطهری در سال ۱۳۳۱ پس از پانزده سال تعلیم و تعلم در شهرستان قم، به تهران آمد. آیت‌الله شهید محمد صدوقی علت مهاجرت وی را چنین بیان می‌کند: «از آنجا که اوضاع زندگی در قم برایشان سخت و ناگوار شد، به تهران حرکت کردند.» اکنون این پرسش وجود دارد که اگر او به تهران مهاجرت نمی‌کرد، می‌توانست منشا تحولات علمی برای اسلام و انقلاب اسلامی باشد؟ یقینا در این هجرت دست هدایت خداوند، مطهری را به سمتی کشانید تا با استفاده از زمان و مکان جدید و حوزه کاربردی بیشتر و وسیعتر، بتواند دانش اندوخته خود را در اثر نزدیکی به افراد و محافل مختلف، به شکل عینی‌تر به جامعه عرضه کند.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمد‌رضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست