دیدار با ابن سینا

به مناسبت روز بزرگداشت ابوعلی سینا و روز پزشک

وارد شهر همدان که می‌شوی و چند خیابان بزرگ و کوچک را طی می‌کنی می‌رسی به یک میدان بزرگ که اتومبیل‌ها حول وحوش یک ابنیه‌ تاریخی می‌چرخند و می‌روند پی کارشان. خوب که نگاه می‌کنی این بنای تاریخی و تقریبا بزرگ برایت آشناست. نیازی نیست به اینکه به مغزت فشار بیاوری و آن بنا را به خاطر آوری ؛ چون این بنای بزرگ وسنگی همانند صاحبش نام آشناست و از جهات گوناگون شهره عام و خاص است . این بنا مقبره ابن سیناست که هر روز هزاران جهانگرد و جویای شناخت بیشتر از آن دیدن می‌کنند. داخل آرامگاه ابن سینا که می‌شوی همه چیز حکایت از این اندیشمند اعصار و آثار جاویدانش دارد . چنانچه بر سر در آنجا نوشته است: “اینجا آرامگاه شیخ‌الرئیس ،‌حجه‌الحق ‌شرق الملک،‌امام الحکما،‌ابوعلی‌حسین‌بن عبدالله بن‌حسین، مشهور به ابوعلی سیناست.” دانشمند و پزشک بزرگ ایرانی که در سوم صفر سال ۳۷۰هـ .ق در “ افشنه “ یا “خرمثین” متولد شد. از همان دوران کودکی نشانه‌های بی‌نظیری از نبوغ خارق‌العاده در وی هویدا بود آن گونه که گویند استاد اولیه‌اش از تعلیم او باز ماند و به پدرش متذکر شد سوالات این کودک فراتر از دانسته‌هاو آ‌موخته‌های من است. بنابراین ابن سینا در بخارا به تحصیل علم پرداخت و از آنجا که از حافظه خارق‌العاده‌ای برخوردار بود در سن ده سالگی تمام قرآن را حفظ کرد و در سن چهارده سالگی کتاب لغت عربی نوشت و در عنفوان جوانی و در سن هجده سالگی به مقام دانشمندی رسید آن طور که صدها جوان جویای علم و دانش از محضرش بهره‌های فراوان می‌بردند.کتابخانه این بنای تاریخی هم برای خودش جالب توجه است.

چنانچه وجود چند ردیف میز و نیمکت قدیمی و چوبی به همراه قفسه کتاب‌های قدیمی نظر هر بیننده را به خود جلب می‌کند و از همه مهمتر آنکه یادآور حوادث دوران زندگانی ابن سیناست که چگونه نسبت به کتاب اهمیت و ارزش خاصی قائل بوده و جالب آنکه در دوران شباب بعد از مداوای نوح بن‌منصور از یک بیماری مهلک و نجات این پادشاه سامانی زمانی که او از ابن سینا می‌خواهد تا از وی درخواستی کند ابن سینا خواهش می‌کند که اجازه دهد از کتابخانه مجهز او بهره‌ها ببرد واز همه اینها جالب‌تر آنکه این جوان دانشمند و جویای علم چنان در صفحات و سطور کتب غرق می‌شود که گویی قصد دل کندن از این گنجینه گرانبها ندارد. البته ناگفته نماندکه خود ابن سینا هم تعداد صد وبیست جلد کتاب تالیف کرده است که هر کدام از آنها از ابعاد گوناگون حائز اهمیت بوده و قرنها در دانشگاه‌های معتبر جهان تدریس شده است.هر چند آرامگاه ابن سینا آنچنان وسیع و گسترده نمی‌باشد اما در همان جای محدود خود حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. آنگونه که کافی است به دیوارهای کناره‌ آ‌رامگاه نظری بیندازیم که در تابلوهای کوچکی چندین گیاه دارویی تزئین شده و در ذیل آن خواص و کارکردهای آن دارو از منظر ابن‌سینا ذکر شده است . پس بی‌هیچ فوت وقتی به یاد تبحر ابن سینا درعلم پزشکی می‌افتی و کتاب بزرگ و ارزشمند “قانون” که در چهار جلد می‌باشد در نظرت تداعی می‌شود .

بعد به این نکته می‌رسی که هر ساله اول شهریورماه روز پزشک است و به خاطر یادمانی از بزرگ پزشک و طبیب ایران زمین این روز به همین نام نامیده شده است. سپس می‌بینی که تعدادی دانشجوی پزشکی داخل آ‌رامگاه می‌شوند و زیر گنبد چند ضلعی که چون ستونی به سمت آسمان رفته ،‌می‌نشینند و بعد از قرائت فاتحه‌ای مصمم می‌شوند که همچون ابن‌سینا پزشکی بزرگ ونامی ‌شوند و ضمن مداوای بیماران و مهر و محبت به ایشان در علم پزشکی هم صاحب جایگاهی باشند و شاگردان بزرگی بسان بهمنیار بن مرزبان تربیت کنند و این گونه برای تندرستی جسم و روح بشر تجربت بیشتری بیندوزند . بی‌تردید ابن سینا تنها یک پزشک نبوده بلکه همچون دانشمندان زمان خود در اغلب علوم تبحر لازم را داشته است. او یک فیلسوف و ریاضیدان بزرگ است و کتاب “ شفای “ او در ۱۸ جلد گواه این ادعاست. او در فلسفه، مشایی است ، یعنی پیرو ارسطوست و به نظریات این استاد یونانی تکامل خاصی بخشیده است و کتاب‌هایی چون داوری والنجاه چنین سخنی را به اثبات می‌رساند. از آن طرف هم کتا‌ب‌هایی چون المبدا و المعاد ،‌لسان العرب و دانشنامه‌ علایی نیز سخنان بسیاری در باب الهیات دارند.ابن سینا در سال ۴۲۸ هـ .ق در همدان فوت می‌کند اما هماره یاد وخاطره‌اش در اذهان همگان زنده ا ست چنانچه هر کس داخل شهر همدان می‌شود اول جایی که برای دیدار به ذهنش خطور می‌کند آرامگاه ابن‌سیناست.

فرهنگ مهاجر