ما در كجای زمین ایستاده ایم

در حالی كه گزارش اهداف توسعه هزاره در ایران, خوشبینانه به نظر می رسد اما به اعتقاد اقتصاددانان, آنگونه كه از یك كشور غنی از ثروت انتظار می رود, چندان هم خوشبینانه نیست

در حالی كه گزارش اهداف توسعه هزاره در ایران، خوشبینانه به نظر می رسد اما به اعتقاد اقتصاددانان، آنگونه كه از یك كشور غنی از ثروت انتظار می رود، چندان هم خوشبینانه نیست.

اهداف هزاره سوم توسعه

در آغاز هزاره سوم در سال ۲۰۰۰ در سازمان ملل آئینی تعیین شد كه به موجب آن، كشورهای در حال توسعه مكلف شدند تا سال ۲۰۱۵، به اهداف هشت گانه توسعه دست یابند. این اهداف عبارتند از: ۱ از بین بردن فقر شدید و گرسنگی ۲ بهداشت كودكان ۳ بهبود وضع مادران ۴ برابری جنسی و افزایش توانمندی های زنان ۵ آموزش ابتدایی همگانی كودكان ۶ مبارزه با بیماری مالاریا و ایدز ۷ مشاركت جهانی در توسعه ۸ محیط زیست. كشورهایی كه در این دایره قرار می گیرند، اغلب از كشورهای آفریقایی و آسیایی هستند كه به گفته دكتر جمشید پژویان - اقتصاد دان - با وجود غنی بودن منابع در این كشورها، جزو كشورهای فقیر بوده و زمانی كه در بستر این اهداف مورد بررسی قرار می گیرند، این تفكیك ها بارزتر می شوند.

گزارش اهداف توسعه هزاره

مسعود محمدی الموتی - دبیر تیم كمیته ملی اهداف توسعه هزاره - در گفت وگو با خبرگزاری فارس، معتقد است كه ایران در بسیاری از اهداف توسعه هزاره جلوتر از دیگر كشورهاست . وی با بیان اینكه در حال حاضر، ایران برای آگاهی از ارقام و آمارها، روش های بسیار پیشرفته را به كار بسته و می توان امیدوار بود كه این آمارها، دقیق مورد بررسی قرار گرفته است ، گفت: برای مثال در هدف شماره یك این سند كه همان مبارزه با فقر و گرسنگی است، با ارقامی سروكار داریم كه حاكی از امیدواری است. در بین سالهای ۹۵ تا ۲۰۰۲ فقر یك دلاری در كشور از ۲۴/۲، به ۶۲/۰ درصد می رسد، در حالی كه نهایت این رقم در سال ۲۰۱۵ عددی معادل ۲/۱ درصد است كه این، نشان می دهد ما جلوتر از اعداد جهانی هستیم . وی در ادامه گفت: در فقر دو دلاری، از ۴۶/۱۳ درصد در سال ۹۵ به عددی حدود ۲۱/۶ درصد در سال ۲۰۰۲ می رسیم، در حالی كه نهایت این عدد در سال ۲۰۰۵ و پایان طرح به رقم ۷۶/۶ درصد باید برسد. این مشخص است كه ما گام های موفقیت آمیزی برداشته ایم، اما نباید این نكته را هم فراموش كنیم كه در برخی از موارد مانند فقر نسبی و فقر مطلق، از اعداد جهانی عقب هستیم و باید بیشتر سعی و تلاش كنیم .

اهداف هزاره توسعه، ایرانی و شایستگی ها

ایران، از سرزمین های غنی به لحاظ منابع طبیعی و نیروی انسانی خلاق است كه متاسفانه به دلایل مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... آنگونه كه شایسته است، نتوانسته به توسعه دست یابد. مقایسه ایران با كشورهای مشمول اهداف هزاره توسعه، نشان می دهد كه ترقی نسبتا مطلوبی حاصل شده است، اما در واقع، آنچه وضعیت را تاسف برانگیز می كند، این است كه با وجود فراوانی منابع در كشور دچار مشكلات اقتصادی عدیده هستیم. پژویان، در زمینه اهداف هزاره توسعه و آمار و ارقام منتشر شده، معتقد است: وقتی ما كشور خود را با كشورهای آفریقایی و حتی آسیایی می سنجیم، اگرچه موفقیت هایی را درخود مشاهده می كنیم، اما شایستگی و توانایی ما این نیست كه با توجه به موقعیتی كه داریم، خود را با كشورهای آفریقایی مقایسه كنیم. در صورتی كه ما خیلی وقت ها پیش می بایست به طور قطع از این اهداف، عبور می كردیم. بنابراین مقایسه خود با كشورهایی مانند موزامبیك و احساس برتری نسبت به آنها، ترقی بسیار بزرگی تلقی نمی شود . این اقتصاد دان، در ادامه می افزاید: مدیران ما با برخی ارقام، یكسری اطلاعات غلط به مردم می دهند كه حاكی از پیشرفت ما است، در صورتی كه با توجه به امكاناتی كه داریم، قطعا باید موقعیتی بهتر داشته باشیم . دكتر پژویان در پاسخ به این پرسش كه در چه شاخص هایی از اهداف هزاره توسعه، پیشرفت قابل توجهی داشته ایم؟ اظهار می دارد: ما در برخی از شاخص های مربوط به مباحث فرهنگی و موقعیت زنان، اعم از فراهم كردن شانس برابر زنان نسبت به مردان از نظرگاه های مختلف (نظیر اشتغال زنان، حقوق زنان و...) موفقیت های خیلی خوبی داشته ایم، ولی هنوز فاصله داریم . وی همچنین تاكید می كند: برای درك موقعیت خود در توسعه، اگر به مقایسه خود با كشورهای غربی، بپردازیم یا حتی با كشورهایی كه به لحاظ منابع طبیعی و انسانی هم با ما در سطحی یكسان قرار دارند به سنجش بپردازیم، می بینیم كه از آنها خیلی عقب هستیم .اگرچه در میان كشورهای مشمول هزاره سوم توسعه، ایران در برخی از شاخصه های مربوط، رشد یافته، ولی در واقع، دادن آمارهای ارضا كننده و امیدوار كننده تا چه اندازه ما را به موقعیت های شایسته این مرز و بوم رهنمون می سازد؟

یوسف بهمن آبادی