مناظره در سیاست آمریکا

مهمترین راه پیروزی در انتخابات ایالات متحده

ایالات‌متحده از همان بدو تاسیس کشوری متفاوت بود و از سرکوب و قلع‌وقمع سرخپوستان و بومی‌های آمریکایی گرفته تا دخالت در امور کشورهای دیگر و ماجراجویی‌های نظامی متعدد آمریکا را در کانون توجه جهانیان قرار داده است.

نظام سیاسی آمریکا به‌نوبه خود منحصر به فرد است و سازوکارهای خود را برای انتخاب رئیس دولت دارد. یکی از پدیده‌هایی که در این نظام برای شفافیت‌سازی شکل گرفته مناظره‌های تلویزیونی است. اولین مناظره انتخاباتی زنده آمریکا در سال ۱۹۶۰ میلادی روی آنتن رفت اگرچه مورخان آمریکایی ادعا دارند تاریخچه مناظره‌های انتخاباتی این کشور به اواسط قرن نوزدهم می‌رسد.

نحوه برگزاری مناظره‌های تابعی از توافق نامزدهای انتخابات است. سوال‌ها را مجری برنامه یا میهمانان طرح می‌کنند و نامزدها به آنان پاسخ می‌دهند.

بر اساس سنتی قدیمی با انداختن سکه کسی که قرار است به اولین سوال پاسخ دهد را مشخص می‌کنند. پس از طرح هر سوال نامزدها ۲ دقیقه برای پاسخگویی به آن فرصت دارند.

نامزد مقابل هم یک دقیقه فرصت دارد تا واکنش و نظر خود در مورد پاسخ رقیب را اعلام کند البته امکان افزایش این زمان به تشخیص مجری برنامه تا ۳۰ ثانیه وجود دارد. طی سال‌های اخیر برای این کمک به نامزدها و مجری‌ چراغ‌هایی مثل چراغ‌های راهنمایی با ثانیه‌شمار نصب شده تا نامزدها زمان باقیمانده را ببینند و بهتر بتوانند آن را رعایت کنند. قواعد حاکم بر برگزاری مناظره‌ها را تا سال ۱۹۸۸ اتحادیه زنان رای‌دهنده (LWV) تعیین می‌کرد اما در آن‌سال این اتحادیه با صدور بیانیه‌ای ضمن اعتراض به تلاش دو حزب پیشروی آمریکا برای تاثیرگذاری بر این قواعد از ادامه فعالیت در این زمینه سرباز زد. دو حزب پیشروی آمریکا در ادامه با ایجاد کمیسیون مناظره‌های انتخاباتی آمریکا کنترل برگزاری مناظره‌ها را به دست گرفت. ریاست این کمیته را به صورت چرخشی روسای کمیته‌های سیاسی دو حزب رقیب در دست دارند.

این وضع همیشه مورد اعتراض مخالفان قرار داشته که می‌گویند نمایندگان سایر احزاب و دیدگاه‌ها هم باید در نحوه هدایت مناظره‌ها لحاظ شود و تنها به حضور اعضای ارشد دو حزب اصلی که نماینده تنها ۱۵درصد جامعه آمریکایی هستند بسنده نشود.

در نتیجه این اعترضات بود که در سال ۲۰۰۴ میلادی کمیسیون مردمی مناظره‌های انتخاباتی (CDC) تشکیل شد تا سکان هدایت این مناظره‌ها در اختیار مردم قرار گیرد.

طی دو انتخابات اخیر این کمیسیون غیرحزبی که از نمایندگان گروه‌های غیردولتی و غیرحزبی تشکیل می‌شود روند برگزاری مناظره‌ها را تحت کنترل خود دارند.

● پیشینه مناظره‌ها در سیاست آمریکا

اولین مناظره انتخاباتی آزاد، رودررو و عمومی ریاست‌جمهوری در آمریکا در سال ۱۸۶۰ و بین آبراهم لینکلن و سناتور استقن داگلاس برگزار شد.

این مناظره انتخاباتی به دلیل نبود رسانه‌های جمعی با قابلیت پخش زنده به طور طبیعی اهمیت و اعتبار امروز را نداشته است. با شکل‌گیری مناظره‌های انتخاباتی زنده پس از ۱۹۶۰ دنیای سیاست در آمریکا شاهد فراز و نشیب‌های زیادی در این بخش بوده که در نوع خود جالب توجه است.

مناظره‌ها پس از اولین مورد در سال ۱۹۶۰ برای سه دوره تعطیل شد. در سال ۱۹۷۶ دو نامزد انتخاباتی یعنی جیمی کارتر، فرماندار جورجیا و جرالد فورد، نامزد جمهوریخواهان با برگزاری سه دوره مناظره موافقت کردند تا مناظره‌ها دوباره جان بگیرند. از آن زمان تاکنون مناظره‌های انتخاباتی به جزیی مهم از انتخابات آمریکا تبدیل شده تا آن جا که در پاره‌ای موارد سرنوشت انتخابات را تغییر داده است. مردم از لابلای سوال و جواب‌ها به توانمندی‌ها و دیدگاه‌های نامزدها پی می‌برند و انتخاب خود را انجام می‌دهند.

در سال ۱۹۹۲ برای اولین بار مناظره با حضور سه نامزد یعنی جورج بوش، نامزد جمهوریخواهان، بیل کلینتون دموکرات و راس پروت، میلیونری که به عنوان نامزد مستقل در انتخابات حضور داشت، برگزار شد.

شاید برای درک اهمیت مناظره‌های انتخاباتی باید نگاهی به تعداد شنوندگان و بییندگان مناظره‌ها انداخت. اعداد به خوبی گویا هستند و نشان می‌دهند مردم تا چه حد مناظره‌ها را جدی می‌گیرند.

● آمارهای جالب توجه

در سال ۱۹۴۸ گفت‌وگوی زنده رادیویی بین توماس دیوی و هارولد استاسن، نامزدهای دو حزب اصلی حدود ۸۰ میلیون شنونده داشت. این یک مناظره به معنای امروزش نبود اما به هرحال می‌توان آن را در مقوله مناظره‌ها گنجاند.

تاریخ مناظره‌ها در آمریکا مملو از لحظات تعیین کننده بوده است. در سال ۱۹۷۶ و در جریان یکی از مناظره برگزار شده بین جرالد فورد و ریچارد نیکسون بود که فورد در پاسخ به سوال گزارشگر نیویورک‌تایمز در مورد تسلط شوروی بر اروپای‌شرقی وجود چنین سلطه‌ای را از بیخ و بن منکر شد تا همه را به شگفتی وادارد.

«اصولا چیزی به این عنوان وجود ندارد». دوربین روی خبرنگار بهت‌زده زوم کرده بود که نمی‌دانست چه بگوید. فورد که از دیدن چهره خبرنگار متوجه اشتباه خود شده بود با گفتن این که «به تصور من مردم یوگسلاوی، لهستان و رومانی خود را تحت سیطره شوروی نمی‌دانند» سعی کرد این اشتباه را جبران کند. وقتی جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت با رونالد ریگان، فرماندار ایلینوی وارد کارزار مناظره شدند آمریکا در داخل و خارج با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کرد. یکسال بود که دیپلمات‌های آمریکایی در ایران بازداشت بودند و اقتصاد آمریکا اصلا وضع خوبی نداشت.

کارتر دیدگاه ریگان در مورد برنامه‌های بهداشتی را به باد انتقاد گرفت که ریگان با خونسردی به او گفت: باز هم این‌طوری؟ و سپس از او پرسید:‌ آیا با توجه به کارنامه ۴ ساله‌تان بهتر نیست به پشت سرتان نگاه کنید و از خودتان بپرسید بهتر نیست در خانه بمانم؟

چهار سال بعد وقتی ریگان ۷۳ ساله در برابر والتر ماندل ۵۶ ساله قرار گرفت در پاسخ به سوال خبرنگاری در مورد سن بالایش و توانمندی او در انجام وظایفش در صورت انتخاب مجدد گفت: قصد ندارم از موضوع سن به عنوان ابزاری علیه رقیبم و بی‌تجربگی او استفاده کنم!

این پاسخ طنزآمیز که همه حتی رقیب را به خنده واداشت حاکی از هوش ریگان بود که او را به سوی پیروزی رهنمون ساخت.

رضا سادات