توپ

در اواخر جنگ جهانی اول سال ۱۹۱۸ موفقیت‌های نیروهای هوائی فرانسه و انگلیس به حمله‌های هوائی آلمان پایان داد، توپخانه آلمان برای نخستین بار به گلوله باران کردن دشمن از مسافت …

در اواخر جنگ جهانی اول سال ۱۹۱۸ موفقیت‌های نیروهای هوائی فرانسه و انگلیس به حمله‌های هوائی آلمان پایان داد، توپخانه آلمان برای نخستین بار به گلوله باران کردن دشمن از مسافت صد کیلومتر و بیش از صد کیلومتر پرداخت. ستاد ارتش آلمان برای ضربه وارد آوردن بر پایتخت فرانسه که بیش از ۱۱۰ کیلومتر از جبهه دور بود، راهی غیر از حمله هوائی یعنی راه استفاده از توپخانه را برگزید.

این راه، راهی بود کاملاً تازه که تا آن زمان هیچکس آن را نیازموده بود. توپچی‌های آلمانی تصادفاً به این راه برخوردند. ضمن تیراندازی با توپ کالیبر بزرگ با زاویهٔ زیاد بطور غیر منتظره معلوم شد که برد تیر به‌جای ۲۰ کیلومتر به ۴۰ کیلومتر می‌رسد. معلوم شد گلوله‌ای که با زاویهٔ زیاد و با سرعت اولیهٔ زیاد پرتاب شود، به قشرهای بالائی رقیق مقاومت کم می‌پیماید و سپس با زاویه زیاد به زمین فرود می‌آید.

آلمانی‌ها همین مشاهده را پایه و اساس طرح توپ با برد فوق‌العاده زیاد برای گلوله‌ باران کردن پاریس از مسافت ۱۱۰ کیلومتر قرار دادند. توپ را با موفقیت ساختند و در طی تابستان سال ۱۹۱۸ با آن بیش از سیصد گلوله بر روی پاریس انداختند.

این توپ لولهٔ عظیم پولادینی بود. به‌طول ۳۴ متر و به کلفتی یک متر تمام، ضخامت بدنه لوله در قسمت خزانه ۴۰ سانتی‌متر و وزن توپ ۷۵۰ تن بود. طول گلوله‌های ۱۲۰ کیلوگرمی آن یک متر و کلفتی گلوله ۲۱ سانتی‌متر بود. خرج توپ معادل ۱۵۰ کیلوگرم باروت بود. فشار داخل لوله به ۵۰۰۰ اتمسفر می‌رسید و سرعت اولیهٔ گلوله ۲۰۰۰ متر در ثانیه بود. تیراندازی با زاویهٔ ۵۲ درجه صورت می‌گرفت. گلوله قوس عظیمی رسم می‌کرد که بالاترین نقطه صورت می‌گرفت. ماوراء جو قرار داشت. گلوله خط سیر خود را از موضع توپ تا پاریس ـ ۱۱۵ کیلومتر ـ در مدت ۵/۳ دقیقه طی می‌کرد، دو دقیقه از این سه دقیقه و نیم را در ماوراء جو می‌پیمود.

توپ الکترونی Eleltrongun

لولە مولد الکترون در لامپ اشعه کاتودی میکروسکپ الکترونی و نظایر آن است.

این لوله از یک کاتود ناشر الکترون و یک آنود منفذدار تشکیل شده که شعاع الکترونی را از خود عبور می‌دهد. همچنین یک یا چند قطب برای باریک کردن شعاع الکترونی و کنترل سرعت (الکترون‌ها تعبیه شده است).

توپ پلاسما

یک منبع نور قوی که میان الکترودهای آن گازها تحت فشار زیاد یونیزه شده‌اند. نور به‌وجود آمده به‌صورت توپی به قطر ۶ میلی‌متر به‌نظر می‌آید که به‌وسیله یک سیم‌پیچ حلقوی محصور شده و حداکثر شدت درخشش آن می‌تواند تا ۵۰۰ شمع بر میلی‌متر مربع برسد.

نخستین توپ با برد فوق‌العاده زیاد، یعنی جد بزرگ توپ‌های با برد فوق‌العاده زیاد امروزی، چنین اعجوبه‌ای بوده است.

توپ‌خانه پیچشی

این توپ‌خانه مکانیکی پیشرفته که طرز کار آن اساساً بر نیرویی مبتنی بود که زا باز شدن طناب‌های تابیده شده (توپخانه پیچشی) به‌وسیله چرخ و طناب ایجاد می‌شد. بهترین نمونهٔ این نوع توپخانه کاتاپولت و بالیستاست.

توپ Cannon

‌ظاهراً از قرن چهاردهم میلادی ساخت توپ‌های بزرگ آغاز گشت از جمله این توپ‌ها

۱) توپ مونزمگ Monsmeg است که در ۱۴۷۰ در فلاندرز ساخته شد. این توپ ۴ متر طول، ۵ تن وزن و قطر دهانه‌اش نیم متر و قادر به پرتاب گلوله‌ای سنگی بوزن ۶ کیلوگرم بود و اگر با یک زاویه مناسب پرتاب می‌شد تا ۲۵۰۰ متر بردداشت.

۲) توپ تزارپوشکا Tsarpushka که به آن این لقب (سلطان توپ‌ها) داده بودند ـ دهانه‌اش به‌قطر ۹۰ سانتی متر و لوله‌ای به‌طول ۱۷/۵ متر داشت.

توپ

در دوره مملوکان در جنگ با مغولان که پس از ویران کردن بغداد به سال ۶۵۶ هـق صورت گرفت. مغولان چندین مرحله شکست را تحمل کردند. نوعی توپ سبک‌تر به‌کار رفت. اولین شکست بر لشکر هلاکوخان مغول از سوی قوای مملوکان بدست سلطان قنوز به سال ۶۵۸ هـق در عین جالوت واقع در جلیل وارد آمد که یکی از نبردهای سرنوشت‌ساز تاریخ بود. آخرین نبرد در مرج‌الصفر جنوب دمشق در ۷۰۲ هـق رخ داد که طی نبرد سرنوشت‌ساز دیگری مملوکان موفق شدند سپاه غازان خان را شکست دهند و خطر حمله مغولان را در منطقه از میان ببرند. ازین توپ‌ها مصریان دراز پا در آوردن دشمنان خود سود می‌جستند.

در طی مراحل تکاملی توپ، باید به حمله سال سلطان محمد فاتح در سال ۱۴۵۳ در فتح استانبول اشاره کرد که درین تاریخ از توپ‌هائی با گلوله‌های ۲۷۰ کیلوئی به‌کار می‌بردند یکی ازین گلوله‌ها که به یکی کشتی و نیزی اصابت نمود و آنرا بدونیم کرد بروایتی وزن گلوله‌ حدود ۴۰۰ کیلو بود که از فاصله ۴/۲ کیلومتری شلیلک شد. آورده‌اند که برای حرکت دادن هر یک ازین توپ‌های بزرگ به ۷۰ گاونر و بیش از ۱۰۰۰ نفر مرد نیاز بود.