چگونگی پرورش شتر مرغ و ویژگیهای این پرنده بزرگ و سود آور

پرورش شترمرغ از قرن ها پیش در کشورهای آفریقای جنوبی که سرزمین اصلی این پرنده است رواج داشته و گله های شترمرغ مانند سایر گله های دام و طیور پرورش داده می شود با توجه به اهمیت این پرنده, پرورش آن دردیگر کشورهای جهان نیز انجام پذیر است شتر مرغ فعلی اصلاح نژاد شده واز لحاظ تولید, مزیت هایی نسبت به شترمرغهای بومی آفریقا دارد

پرورش شترمرغ از قرن ها پیش در کشورهای آفریقای جنوبی که سرزمین اصلی این پرنده است رواج داشته و گله های شترمرغ مانند سایر گله های دام و طیور پرورش داده می شود. با توجه به اهمیت این پرنده، پرورش آن دردیگر کشورهای جهان نیز انجام پذیر است. شتر مرغ فعلی اصلاح نژاد شده واز لحاظ تولید، مزیت هایی نسبت به شترمرغهای بومی آفریقا دارد.

درحال حاضر، در کشورهای کانادا ، آمریکا، چین ، استرالیا، برخی از کشورهای اروپایی و همچنین در اکثر کشورهای خاورمیانه پرورش این پرنده امکان پذیراست و به دلیل این که از پوست، گوشت، پر و سایر اندام های این پرنده استفاده می شود، پرورش آن در دیگر کشورهای جهان مرسوم شده است. پرورش شترمرغ در ایران از حدود ۸ سال پیش آغاز شده و با توجه به استقبال عمومی از پرورش این پرنده درآینده نزدیک شاهد افزایش تولیدات شترمرغ درایران خواهیم بود.

فضای مسقف و سایبان و گردشگاه به ازای هرقطعه شترمرغ متفاوت است. مثلا" از تولد تا سه ماهگی به ازای هرقطعه حداقل یک متر مربع مسقف و ۵ متر مربع گردشگاه در نظر گرفته شود.

یا به ازای هر قطعه مولد ( نر و ماده ) حداقل ۸ متر فضای سرپوشیده و ۲۵۰ مترمربع گردشگاه در نظر گرفته شود، کل زمین مورد نیاز به ازای هر قطعه مادر، بیش از ۸۰۰ متر مربع باشد.

توضیح این که پرورش دهندگان شترمرغ مادر، موظف هستند که نسبت به تشکیل شناسنامه انفرادی ثبت شجره نامه اقدام نمایند.

برخی ویژگیهای شترمرغ

شترمرغ آفریقای جنوبی شامل نژاد شترمرغ گردن سیاه آفریقایی ، گردن آبی و گردن قرمز است. قد ۱/۲ تا ۵/۲ متر – وزن ، ۱۱۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم ( در سن ۱۰ تا ۱۳ ماهگی ) – سرعت دوندگی ، تا ۷۰ کیلومتر درساعت – سن بلوغ نر ، ۱۸ تا ۲۴ ماه – سن بلوغ ماده ، ۲۱ تا ۲۴ ماه – نسبت ترکیب شترمرغها ۱ به ۲ (دو ماده و یک نر) – تخمگذاری ، ۴۰ تا ۷۰ عدد ( در سال با آب وهوای ایران از اسفند تا آذر) – وزن تخم ، ۲/۱ تا ۲ کیلوگرم – گوشت شترمرغ ، قرمز، چربی اندک ، کلسترول وسدیم کم ، آهن زیاد- مقاومت ، بدون بیماری شایع با ریسک بالا در مقایسه با دیگر دام ها و طیور – چرم ، ۳/۱ تا ۵/۱ متر مربع، کشش قوی وزیبایی منحصریه فرد – پر برای مد ، تزئینات و خواص گردگیری ، تزئین کلاههای تعزیه خوانی – تعداد پر ، ۴۶-۵۰ پر محل پرورش ، اکثر نقاط جهان – تعداد جوجه درسال ، ۲۵ تا ۴۵ جوجه تا زمان کشتار ( ۱۰ تا ۱۳ ماهگی) – رشد ، ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر درماه – بهترین زمان کشتار،۱۰ تا ۱۳ ماهگی – زمان پخت تخم ، ۵/۱ تا ۲ ساعت- مقدار گوشت ، ۳۵ تا ۴۸ کیلوگرم

پرورش شترمرغ

شترمرغ درفصول خاصی جفت گیری می کند. این مدت می تواند ۶ تا ۸ ماه در سال باشد. اما باید گفت که زمان تولید مثل بستگی به عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا دارد.

درنیم کره شمالی جفت گیری در ماه آوریل آغاز و در آگوست یا سپتامبر پایان می گیرد. در نیم کره جنوبی درماه جولای یا آگوست شروع و در آوریل پایان می گیرد.

ویژگیهای جنسی

شترمرغ وحشی در ۴ یا ۵ سالگی به بلوغ جنسی می رسد در حالی که شترمرغ اهلی ۲ تا ۳ سال بالغ می شود. شترمرغ ماده اندکی زودتر از نر به بلوغ می رسد. برخی از شترمرغهای اهلی نخستین فصل جفت گیری را ( برای تولید تخم نطفه دار) از ۱۸ ماهگی آغاز می کنند.

پرو بال شترمرغ نر بالغ به رنگ سفید و سیاه است اما رنگ شترمرغ ماده و پرندگان نابالغ کدر است؛ یعنی رنگی قهوه ای ، خاکستری دارند.

جوجه های تازه تولید شده دارای بال و پری هستند که نوک آن سیاه است.

پرزی و پف دار است. این حالت تا زمانی است که پرنده به ۴ ماهگی برسد. رنگ شترمرغ نر در طول جفت گیری روشن تر می شود. رنگ پوست که معمولا" آبی روشن است در اطراف نوک و پیشانی و پیرامون چشم تبدیل به رنگ قرمز روشن می شود و پاها و پنجه ها به رنگ صورتی در می آیند.

جوجه های نر و ماده بسیار شبیه هستند و تشخیص آنها تا وقتی که آلت تناسلی را بررسی نکنیم تقریبا" غیرممکن است. البته همین کار هم نیاز به وقت دارد. چون آلت تناسلی در جوجه نر بسیار کوچک است اما در ۷ تا ۸ ماهگی جنسیت شترمرغ قابل تشخیص است اما وجه تمایز شترمرغ نر و ماده در حدود ۲ سالگی کاملا" مشخص است. رنگ شاه پر در پرنده نر کاملا" سفید است اما در پرنده ماده خاکستری و مشکی است. پرهای دم در شترمرغ نر سفید و زرد مایل به قهوه ای است اما در ماده به شکل لکه های خاکستری تیره و بازاست. لازم به ذکر است که ارتباط رنگ قرمز روشن در نوک و پوست شترمرغ بستگی به درشتی بیضه ها دارد. درحالی که این تغییر رنگ در شترمرغ ماده وابسته به تخمدان است. بنابراین ، یک شترمرغ نر اگراخته شده باشد، تغییر رنگ ( قرمز روشن ) به وجود نمی آید. اما پرهای پرنده همان رنگ طبیعی سیاه رنگ را که مختص جنس نراست ، خواهد داشت. کشیدن بیضه ها پس از بلوغ جنسی ، تأثیر اندکی روی حالات جنسی پرنده می گذارد.

آشیانه سازی

پرنده نر فرآیند آشیانه سازی را قبل از جفت گیری آغاز می کند. وقتی آشیانه ای را می توان واقعی دانست که زمان آن و تلاشی که پرنده برای ساخت به کار می برد به اندازه کافی باشد و تا حد تکمیلی ادامه یابد.

آشیانه سازی شترمرغ فقط ایجاد گودال یا حفره در زمین است. شترمرغ نر جایی را انتخاب می کند و به شکل نامنظم آن را با پاهایش گود می کند و سپس می نشیند و در آن قسمت نوک می زند. اما گود کردن اولیه بوسیله نوک زدن ایجاد نمی شود. در حالی که شترمرغ نر خراشیدگی درزمین ایجاد می کند. شتر مرغ ماده نیز درپشت سرآن با پاهایش کمک به کندن می کند.

---