خرید رویکرد نوین گردشگری

جرات هواپیما سوار شدن که داشته باشید کمتر از دو ساعت با تهران فاصله دارد در زمستان ها وقتی میان سرمای تهران نفس حبس می شود, شاید گرمایش مطبوع باشد و دوست داشته باشی در کنار ساحل خلیج فارس قدم بزنی, اما در تابستان ها هوای گرم و شرجی آن تصور قدم زدن در ساحل تفتیده را از ذهن پاک می کند

جرات هواپیما سوار شدن که داشته باشید کمتر از دو ساعت با تهران فاصله دارد. در زمستان‌ها وقتی میان سرمای تهران نفس حبس می‌شود، شاید گرمایش مطبوع باشد و دوست داشته باشی در کنار ساحل خلیج‌فارس قدم بزنی، اما در تابستان‌ها هوای گرم و شرجی آن تصور قدم زدن در ساحل تفتیده را از ذهن پاک می‌کند. اینجا جای دوری نیست. دبی است و فاصله‌اش با همین کیش و قشم خودمان خیلی کم است و درست در روزهایی که بازارهای این دو جزیره رویایی روزهای کم و بیش یکسانی را پشت سر می‌گذارند، بازارهای دبی پر از مسافرانی است که دست به جیب می‌شوند و چرخ اقتصاد این شیخ‌نشین را با سرعت بیشتری به گردش درمی‌آورند.

واقعیت این است که گردشگری خرید، امروز به یکی از مهم‌ترین رویکردهای گردشگری تبدیل شده است. در همین اطراف خودمان، ترکیه و امارات توانسته‌اند از این مسیر، صنعت گردشگری خود را به صورت ویژه تقویت کنند.

کسب موفقیت در این عرصه، اتفاقی نبوده و نیست؛ بلکه نیازمند برنامه‌ریزی‌های بلندمدتی است که از جمله می‌توان به لزوم ایجاد ساختارهای خرده‌فروشی و همچنین ساخت فضای فیزیکی و جلب مشارکت برندهای مختلف اشاره کرد.

به عبارت بهتر، گردشگری خرید، یک روند است که مسائل مختلفی آن را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. مهم‌ترین دلیلی که باعث شکل‌گیری گردشگری خرید می‌شود، تقویت روحیه تنوع و خرید در زندگی انسان مدرن است، به‌گونه‌ای که هم‌اکنون خرید‌کردن به عنوان یکی از مهم‌ترین رفتارهای انسان وارد سبک زندگی خیلی‌ها شده است و همین مساله در حقیقت باعث شکل‌گیری و تاسیس بازارهای بزرگ شده است که گوی سبقت را از یکدیگر می‌ربایند و هر روز نیز در حال گسترش هستند.

به نظر می‌رسد خرید و سبک جدید آن در ایران نیز طی این سال‌ها تغییرات جدی کرده است. احداث مجتمع‌های بزرگ چندمنظوره خرید از جمله رخدادهایی است که بیانگر تحول در این عرصه است؛ اما هنوز ظرفیت‌های زیادی برای فعال کردن وجود دارد که تاکنون نادیده انگاشته شده است.

به عنوان مثال اگر بخواهیم شرایط خود را در این زمینه با کشوری مانند ترکیه مقایسه کنیم، این کشور با برنامه‌ریزی جشنواره‌های خرید توانسته است ضمن ایجاد موج در صنعت گردشگری، ارقام میلیاردی سود برای فعالان بازار خود فراهم کند.

اینجا فرصت مناسبی است که تجربه ترکیه را با دقت بیشتری مدنظر قرار دهیم. مرور تجربه ترکیه از این جهت حائز اهمیت است که بخش مهمی از گردشگری بازار ترکیه مبتنی بر گردشگران ایرانی سازماندهی شده است، تا جایی‌که آمارها بیانگر آن است که سود گردشگری خرید ایرانیان برای ترک‌ها حدود یک میلیارد دلار در سال است؛ ضمن این‌که نباید فراموش کنیم ترک‌ها یکی ازمهم‌ترین جشنواره‌های خرید خود را از پایان اسفند تا اردیبهشت‌ برگزار می‌کنند که درست همزمان با فصل خرید و مسافرت ایرانیان است. ترک‌ها در مدت برگزاری این جشنواره‌ها تلاش می‌کنند با ارائه تخفیف‌های زیاد، گاهی اوقات تا ۷۰درصد، سودی بادآورده که البته براساس برنامه‌ریزی و شم اقتصادی آنها حاصل شده است برای خود تضمین‌کنند.

این تنها ترکیه نیست که از گردشگری بازار ایرانیان سود می‌برد، در دبی ارقام بالاتر از این است و برآوردها حاکی است که سهم سود بازار دبی از ایرانیان به حدود دو میلیارد دلار در سال می‌رسد.

هرچند این آمار و ارقام به دلایل متعدد بسیار نگران‌کننده است اما در هر صورت بدرستی و بدقت جایگاه گردشگری خرید را در دنیای امروز تبیین می‌کند، این‌که خرید تبدیل به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی امروز شده است. همان‌چیزی است که در زبان و ادبیات سنتی به آن سوغات می‌گفتند و سوغات دادن را امری پسندیده می دانستند. البته ‌اکنون باتوجه به متنوع شدن طیف محصولات و همچنین افزایش بسیار زیاد قدرت خرید مردم خود به یک رشته تخصصی در صنعت گردشگری تبدیل شده است.

‌اکنون بسیاری از کشورها، اقتصاد گردشگری خود را مبتنی بر گردشگری خرید رهبری می‌کنند. در قاره آسیا چین، تایلند و مالزی بخوبی توانسته‌اند از این مسیر برای خود ارزش‌افزوده به دست آورند.

ما تاکنون فرصت‌های زیادی را در این حوزه از دست داده‌ایم، ولی باید ببینیم برای آینده چه برنامه‌ای می‌توانیم داشته باشیم. جزیره قشم به جهت وسعت جغرافیایی از کشور سنگاپور بزرگ‌تر و البته جایگاه آن نیز بسیار تعیین‌کننده است. اینها سرمایه‌های بیکرانی است که در صورت برنامه‌ریزی مناسب می‌توان از آن به بهترین شکل بهره گرفت، مهم این است که بدرستی در این مسیر حرکت کنیم.

مریم چهاربالش