سبد کالای ارزانی که برای دولت گران تمام شد

شاید هیچگاه دولت تصور نمی کرد که یک سبد کوچک کالایی به جنجالی بزرگ در نخستین ماه های فعالیتش تبدیل شود, جنجالی که دامنه آن نه تنها ابعاد اجتماعی به خود گرفته بلکه به صورت ملموسی با مسائل سیاسی نیز گره خورده است

شاید هیچگاه دولت تصور نمی‌کرد که یک سبد کوچک کالایی به جنجالی بزرگ در نخستین ماه‌های فعالیتش تبدیل شود، جنجالی که دامنه آن نه تنها ابعاد اجتماعی به خود گرفته بلکه به صورت ملموسی با مسائل سیاسی نیز گره خورده است. وجود ابهامات مختلف در نحوه عرضه این سبد کالایی، مشمولان و جامعه هدف و مواردی از این قبیل، دست به دست هم داد تا روز یکشنبه همزمان با آغاز توزیع نخستین سبد کالایی در فروشگاه‌های طرف عرضه، صحنه‌های نازیبایی به تصویر کشیده شود، صحنه‌هایی که بازخوردی منفی در جامعه و البته در برخی رسانه‌های خارجی به همراه داشت. اما این صحنه‌ها تنها به نخستین روز محدود نماند و روز گذشته نیز بار دیگر صف‌های طویل در برابر فروشگاه‌های عرضه کننده این سبد شکل گرفت. طی دو روز قبل در حالی مردم در این صف‌ها ایستاده و انتظار دریافت سبد کالایی خود را می‌کشیدند که همزمان، مجلس به بهانه چالش‌های موجود در توزیع سبد کالایی، به صحنه تاخت و تاز اصولگرایان علیه دولت تبدیل شد. در این میان دولت که این روزها در اجرای این تصمیم نه تنها از جانب اذهان عمومی بلکه از سوی مجلس نیز تحت فشار قرار گرفته، روز گذشته برای رفع نگرانی مردم و جلوگیری از ایجاد صفوف طولانی برای دریافت سبد کالایی، اطلاعیه‌های مختلفی منتشر کرد. براین اساس دولت اعلام کرد که طرح توزیع این سبد تا پایان سال تمدید شده و مشمولان دریافت سبد کالا می‌توانند با آرامش بیشتر به مراکز توزیع سبد کالا مراجعه کنند. از سوی دیگر به دنبال ابهامات موجود درخصوص جامعه هدف دریافت کننده این سبد کالایی و انتقاد گسترده گروه‌های مختلف اجتماعی از قرار نگرفتن در دایره مشمولان، دولت اعلام کرد که بخش وسیعی از افراد و گروه‌های دیگر نیز در مرحله دوم این سبد کالایی را دریافت خواهند کرد.

روز گذشته برای دومین بار صف‌های طولانی مردمی در برابر برخی فروشگاه‌ها برای دریافت سبد کالایی شکل گرفت، صف‌هایی که صحنه‌های نازیبایی را در روزهای سرد زمستانی به تصویر کشید. البته معمولا این ازدحام در ساعات ابتدایی روز شکل گرفته و در ساعات پایانی روز، ازدحام جمعیت در جلوی این فروشگاه‌ها مقداری کاهش می‌یابد. اما فارغ از شکل‌گیری صفوف طولانی جلوی این فروشگاه‌ها، مساله دیگری که در جریان این ازدحام‌ها قابل رویت است، اقدام برخی افراد برای فروش سبد کالایی خود در کنار خیابان است. طبق مشاهدات روز گذشته، جلوی برخی از فروشگاه‌های عرضه کننده سبد کالایی، گروهی از افراد که مشمول دریافت این سبد شده، در میان همان ازدحام جمعیت و در پیاده روها، بساط کوچکی راه انداخته و اقدام به فروش محتویات سبد کالایی خود با قیمتی پایین‌تر از بازار آزاد آن کرده‌اند.

● جان باختن در صف سبد کالا

اما حواشی مربوط به توزیع سبد کالایی و صف‌های طولانی مردمی به همین موارد محدود نشد و تا آنجا پیش رفت که جان یک نفر را گرفت. براین اساس طبق گزارش ایرنا، حشمت‌الله کبودی، معاون بازرسی و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه اظهار کرد: روز یکشنبه (نخستین روز توزیع سبد کالا) پیرمردی حدودا ۸۰ ساله در فروشگاه رفاه دچار ایست قلبی شده و در این مورد هم گواهی تاییدیه پزشکی قانونی کرمانشاه موجود است. اما همزمان با انتشار این خبر، اخبار ضد و نقیضی از مرگ فردی در صف دریافت سبد کالا در منطقه تهرانسر تهران نیز منتشر شده که تاکنون این خبر از سوی مقامات رسمی تایید نشده است. همزمان با انتشار این اخبار و انعکاس تصاویر مربوط به صفوف مردمی در مقابل فروشگاه‌های عرضه سبد کالایی، دولت از سوی افراد مختلف با گرایش‌های سیاسی متفاوت مورد هجوم قرار گرفت. کما اینکه روز گذشته صحن علنی مجلس به محلی برای تاخت و تاز شدید گروهی از نمایندگان به دولت تبدیل شد. این‌گونه بود که بعد از ارائه نامه انتقادی جمعی از نمایندگان به رییس‌جمهور، ارائه طرح تفحص از سبد کالایی و تلاش برای استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت در روز یکشنبه، روز گذشته با امضای ۳۰ نفر از نمایندگان موضوع سبد کالا به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس کشیده شد تا این کمیسیون به بررسی این پرونده بپردازد.

● تمدید زمان توزیع سبد کالا تا پایان سال

تیم اقتصادی دولت که در جریان موضوع سبد کالایی و حواشی شکل گرفته پیرامون توزیع آن طی دو روز اخیر به‌شدت تحت فشار و مورد انتقاد قرار گرفته بود، دست به کار شد تا شاید با تدابیری فضای جامعه را آرام کند. براین اساس روز گذشته مسوولان دولتی مربوطه یک به یک به تشریح تدابیر جدید پرداخته و اطلاعیه‌های مختلفی در این خصوص منتشر شد. وزارت صنعت، معدن و تجارت روز دوشنبه اطلاعیه‌یی به این شرح منتشر کرد: جهت رفاه و آسایش سرپرستان خانوار مشمول دریافت سبد کالا، طرح توزیع این سبد تا پایان سال تمدید شده و مشمولان دریافت سبد کالا می‌توانند با آرامش بیشتر به مراکز توزیع سبد کالا مراجعه کنند. همچنین سرپرستان خانوار مشمول دریافت سبد کالا که فاقد کارت بانکی هستند لازم است با مراجعه به بانک‌هایی که یارانه نقدی خود را دریافت می‌کنند و ارائه شماره حساب یارانه نقدی و کارت ملی به دریافت کارت بانکی خود اقدام کنند. سرپرستان خانوار پس از دریافت کارت مذکور و ارائه کارت ملی می‌توانند نسبت به دریافت سبد کالا به مراکز توزیع مراجعه کنند.

● سبد کالای ارزانی که برای دولت گران تمام شد

روز گذشته با اوج گرفتن حواشی مربوط به توزیع سبد کالایی، موجی از اظهارنظرات مختلف از سوی همفکران دولت و البته منتقدان دولت شکل گرفت. در این میان اصولگرایان گوی سبقت را ربوده و با رویکرد تندی دولت را به نقد کشیدند. هرچند که ماهیت اجرای این سیاست از همان ابتدا به‌شدت مورد انتقاد بدنه کارشناسی جامعه قرار داشت و انتقاداتی از این باب متوجه دولت بود، اما اظهارنظرات اخیر برخی از منتقدان دولت، بیش از هر چیز منعکس کننده رویکردهای سیاسی آنهاست تا انتقادی واقعی به یک تصمیم. به هر جهت، امروز دولت به واسطه اجرای این تصمیم به‌شدت در معرض فشار قرار دارد، فشاری که ابعاد اجتماعی آن می‌تواند بهای سنگینی برای دولت نوپای یازدهم به همراه داشته باشد.

مولود حاجی‌زاده