رهایی یوكاس

تحلیل وضعیت شركت های نفتی روسیه

سرانجام یوكاس از سرنوشت شومی كه به آن گرفتار شده بود رها می‌شود. حدس بزنید چه كسی از این اتفاق سود می‌برد.

اگرچه فروش ۴/۹درصدی سهام شركت نفتی دولتی روسیه به نام رز نفت شباهت چندانی به مزایده‌های پیشین شركت‌های روسی نداشت، اما برخی از ویژگی‌های سنت‌های روسی را به نمایش گذاشت.

این فروش سهام تنها چند دقیقه‌ای بیشتر طول نكشید و پس از آن یك موسیقی برای برنده‌ای كه از پیش هم پیش‌بینی می‌شد برنده شود نواخته شد. در این مورد برنده مزایده كسی نبود جز خود رز نفت. این اولین مزایده از سوی مزایده‌های مربوط به اموال و دارایی‌های بر جای مانده از شركت یوكاس بود. شركت یوكاس زمانی بزرگ‌ترین شركت نفتی روسیه بود كه سال گذشته متهم به اختلاس و تقلب در پرداخت مالیات شد و البته خود شركت این اتهامات را رد كرد.

مجموع اختلاس این شركت بالغ بر ۳۳میلیارد دلار برآورد شده بود. سهام یوكاس در رز نفت باقیمانده فروش ناموفق در سال ۲۰۰۴ بود كه بعد از آن عدم موفقیت، خیلی زود توسط خود شركت رز نفت خریداری شد. قیمت در نظر گرفته شده در مزایده این هفته كه اموال كم ارزش‌تری هم در آن به مزایده گذاشته شده بود بالغ بر ۸/۱۹۷میلیارد روبل معادل ۶/۷میلیارد دلار بود و این خود نشان‌دهنده ۱۰درصد تخفیف در ارزش بازاری این شركت بود. اگرچه این معامله برای دولت و مردم روسیه چندان خوب نبود اما برای رز نفت كه برنده مزایده بود معامله خوبی بود. احتمال دارد سایر شركت‌هایی كه انتظار می‌رفت سهام این شركت را خریداری كنند، از جمله شركت گاز پروم غول دولتی گاز روسیه و برخی شركت‌های خارجی انرژی كه با شركت‌های روسی همكاری می‌كنند، پیشنهاد خرید این سهام را به رز نفت بدهند. اما آنچه برای آینده صنعت نفت روسیه از اهمیت بیشتری برخوردار است، سرنوشت دو واحد تولید باقیمانده یوكاس و شبكه پالایشگاه‌های آن است. به نظر می‌رسد با توجه به اینكه شركت رز نفت هم اكنون نیز ۲۲میلیارد دلار از بانك‌های خارجی وام گرفته است، نتواند بیش از این خرید كند. به دلیل آنكه در حال حاضر رز نفت بزرگ‌ترین طلبكار برجای مانده از یوكاس پس از حسابرسی‌های مالیاتی است انتظار می‌رود به سرعت بخش اعظم اموالش را بازپس گیرد. اما جذاب‌ترین جنبه معامله این هفته ماهیت شركت برنده نبود بلكه تنها پیشنهاد دهنده دیگری بود كه در مزایده حضور داشت. این شركت كه تی‌ان‌ كی‌بی‌پی نام دارد یك شركت نفتی انگلیسی- روسی است كه شركت انگلیسی بریتیش پترولیوم پیش از آنكه كرملین حضور شركت‌های خارجی را در صنعت انرژی روسیه محدود كند، آنرا خریداری كرده بود. در پاسخ به تجربه شركت شل در جزیره ساخالین، شركت تی ان كی بی پی مشكلاتی در ادامه سرمایه‌گذاری‌های خود به خصوص در منطقه بزرگ گازی كوویكتا در سیبری كه تحت كنترلش است دارد. قوانین خنده‌دار مربوط به اخذ مجوز در روسیه به گاز پروم كمك می‌كنند كه در این پروژه قدرت نمایی كند و البته برخی هم این احتمال را می‌دهند كه گاز پروم بتواند كنترل كل این شركت را به دست گیرد.

لردبرون، مدیر كل بریتیش پترولیوم هفته گذشته با رییس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین ملاقات كرد.

صاحبنظران بر این باورند كه مداخله شركت تی ان كی بی پی در این مزایده به معنای تایید قانونی بودن این رویداد بود.(چون بر اساس قوانین روسیه حداقل دو شركت می‌بایست در مزایده شركت كنند) و بنابراین برای آنكه كرملین به هدفش برسد و رز نفت هم همچنین، تی ان كی بی پی وارد عمل شد. اما این شركت با تاكید اعلام كرده است كه منافعی واقعی در این مزایده داشته است.

از سوی دیگر در چنین شرایطی به رغم آنكه اتهامات بیشتری متوجه خودوركوفسكی‌‌‌‌، رییس پیشین یوكاس كه در سال ۲۰۰۳ دستگیر شد و شركت پرایس واتر هاوس كوپرز، مركز حسابداری یوكاس می‌شود، به نظر می‌رسد توجیهاتی از این قبیل برای خرید و فروش‌های شركت یوكاس برنامه‌ریزی می‌شود. اما واقعیت این است كه دزدی هر چند ظاهری محترمانه داشته باشد به هر حال دزدی است.

مترجم: شادی آذری