ائتلافی ناخواسته

وضعیت سیاسی امروز آلمان میراث انتخابات ۱۸ سپتامبر گذشته است و تاكنون كارشناس مسائل آلمان اظهار نظرهای گوناگونی در این باره كرده اند

روزهای پس از انتخابات آبستن وقایع غافلگیر كننده ای بودند. سبزها به رهبری یوشكا فیشر(Joschka fischer) در برابر نظریه غیرمحتمل ائتلاف با احزاب راست (اتحاد دمكرات- مسیحی(CDU)، اتحاد سوسیال- مسیحی ، (CSU) حزب دموكراتیك آزاد)(FDP) مدتی دچار تردید شدند.حزب سوسیال- دموكرات(SPD) و شخص گرهارد شرودر قبل از آن كه تصمیم به مذاكره با حزب آنجلا مركل بگیرند، سازهای ناخوش آیندی نواختند. شاهد بودیم كه حزب نئوكمونیست چپ(Die Like)، قادر نبود كه راه كاری غیر از دستورالعمل های آرمان گرایانه برای خارج كردن آلمان از مشكلات جاری ارائه دهد. به منظور خروج از بن بست سیاسی، دولت، رهبر حزب دمكرات- مسیحی یعنی آنجلا مركل را وادار كرد كه با حزب دمكرات مسیحی به رهبری فرانتس مونته فرینگ(Fraz Muteperig) كنار بیاید. به باور بسیاری این پیوند ثمره ای ندارد ولی هم اتحاد دمكرات- مسیحی و هم حزب سوسیال- دمكرات قاطعانه تأكید دارند كه با انجام اصلاحات در ظاهر و باطن، مصمم هستند آینده كشورشان را بنا نهند. چه بسا این اتفاق نشانه بلوغ و مسئولیت پذیری سیاسی رقبای دیروز باشد كه می خواهند با رویكردی واقع بینانه گله كردن از یكدیگر را كنار بگذارند. آن ها معتقدند كه تنها یك اولویت وجود دارد و آن آلمان است.

البته توافق این دو حزب تحولات غافلگیر كننده ای را در دولت جدید رقم زد.

فعالان هر دو حزب نارضایتی خود را از این پیوند غیرعادی پنهان نكردند. باید پیشنهادهای لیبرال و محافظه كارانه خانم مركل انعطاف پذیر شوند تا با خطر بی اعتباری روبرو نشوند تقاضاهای اجتماعی اعضای حزب سوسیال- دمكرات در كابینه می تواند موجبات نارضایتی كادر رهبری یا هواداران احزاب دمكرات- مسیحی و سوسیال- دمكراتیك آزاد كه خود را در رأس قدرت می دید، یقیناً در افشای عیوب و اشتباهات دولتی كه اجزایش ناهمگون اند، تردیدی به خود راه نخواهد داد. بی تردید شهروندان آلمانی نسبت به تدابیری كه دولت اتحاد می كند، بسیار هوشیار و شكاك خواهند بود و در صورت ناكامی های مكرر دولت، احتمالاً آن ها دفعات بعد به احزاب و كاندیداهای رادیكلتر و حتی تندرو رأی خواهند داد. ائتلاف بزرگ باید مراقب باشد تا تبدیل به نماد درهم ریختگی و بی نظمی نشود و كار به جایی نرسد كه مردم بگویند: این ها یكی شده و تفاوتی باهم ندارند، باید تغییراتی روی دهد.ممكن است كه اولین صدراعظم زن در تاریخ آلمان توانایی قابل توجهی در انطباق و تفاهم و از خود به نمایش بگذارد، همان طور كه قبلاً نیز در سمت های مختلف و نیز مسئولیت هایی كه عهده دار بوده است، توانایی و لیاقت خود را نشان داده است. در حقیقت خانم مركل، این بانوی تغییرپذیر، عامل اصلی تعیین كننده موفقیت یا شكست این پیوند جدید خواهد بود. با استعانت از توانایی و لیاقت خود، مركل باید دوستی وتفاهم را میان مسئولین جدید به ویژه بین ادموند استویبر (Edmud Stoiber) و فرانتس مونته فرینگ-كه قلباً از هم متنفرند- تضمین كند.

آنجلا در تنگنا

آن چه بیش از خبر انجام اصلاحات مالی و افزایش مالیات بر ارزش افزوده، طرفداران اتحاد دمكرات- مسیحی را آزرده خاطر می سازد شخص آنجلا مركل است. اگر امكان انتخاب مستقیم صدراعظم وجود داشت یك پنجم این رأی دهندگان به مركل رأی نمی دادند. آلمانی ها به توانایی های وی برای اداره ممكلت شك دارند و معتقدند كه خانم صدراعظم از اقتدار لازم برخوردار نیست. در واقع باید گفت كه مردم آلمان به مركل اعتماد ندارند و از خود می پرسند كه آیا مركل، این شیفته قدرت كه هیچ مخالفتی را بر نمی تابد، موفق خواهد شد نقش ظریف داور را در این ائتلاف بزرگ بازی كند. حتی در درون حزب دمكرات- مسیحی، آنجلا منتقدینی دارد. رئیس سابق گروه پارلمانی این حزب، فردریك مرتس(Friedrich Merz)- كه مركل او را كنار زده بود- به روشنی اظهار داشت كه به دلیل مبارزات انتخاباتی نامناسب، جبهه محافظه كار دو و نیم میلیون رأی را از دست داد. با این حال برخی از افراد برجسته حزب در سطح مناطق، صفوف فشرده ای پیرامون كاندیدای خود تشكیل دادند؛ چرا كه آن ها می دانستند كه ایجاد شبهه در دوران حیاتی چانه زنی با سوسیال- دمكرات ها، حزب دمكرات- مسیحی را به چالش می كشید و به آن ضربه می زد. صندوق های رأی شریكی ناخواسته را به آنجلا تحمیل كرده اند. در طول ۷ سال پیوند سرخ و سبز، خانم صدراعظم با این یار تحمیلی مبارزه كرده بود. آنجلا كه روزی رویای ازدواجی عاشقانه را با حزب دمكراتیك آزاد، این حزب كوچك لیبرال - كه همان اعتقادات مركل را دارد- در سر داشت حال مجبور به ازدواجی عقلانی با حزب سوسیال- دموكرات شد.

ائتلاف بزرگ، بهترین راه حل برای آلمان؟

بی شك این ائتلاف راه حلی ایده آل نیست ولی در شرایط كنونی، تنها راه حل نسبتاً مناسب است. به نظر می رسد كه این ائتلاف دنباله رو اصلاحات میانه روی گرهارد شرودر باشد كه البته با دو مشكل عمده روبه روست: بیكاری و بدهكاری دولت. به همین دلیل نباید در كوتاه مدت انتظار نتایج خیره كننده ای را داشت. محافظه كاران قبول دارند كه راه حل های رادیكال آنجلا مركل از حمایت رأی دهندگان برخوردار نبوده اند. مركل ناچار است سیاستی را پیش ببرد كه همواره می خواسته با آن مبارزه كند؛ سیاستی مبهم و ضعیف. آلمانی ها علاقه ای به ریسك كردن ندارند. آن ها ترجیح می دهند آرام در رودخانه ای عریض با آب هایی آرام گام بردارند تا در یك رودخانه كوچك یخ زده شنا كنند. آن ها به وضوح مخالف حكومت به شیوه مارگارت تاچر هستند.

آیا آنجلا مركل قادر است مأموریت خود را به نحو احسن به انجام رساند؟

سیاست وی حائز اكثریت نشد. او باید خود را با این وضعیت وفق دهد. می گویند او می تواند خود را بقبولاند ولی كسی نمی داند كه آیا این زن موفق خواهد شد به ائتلاف، پویایی و تحرك بخشد.

شوك درمانی

قبل از این كه مریض را به اتاق عمل ببرند به او روحیه می دهند ، با این جمله آنجلا مركل از ائتلاف بزرگ بین اتحاد مسیحی (اتحاد دمكرات- مسیحی، اتحاد سوسیال- مسیحی) و حزب سوسیال- دمكرات دفاع كرده است.ازدواج عقلانی دو حزب عمده آلمان یعنی اتحاد مسیحی و حزب سوسیال- دمكرات كه طی پیمانی موسوم به همه با هم برای آلمان شهامت و انسانیت صورت گرفت درصدد تحمیل یك شوك درمانی به اقتصاد اول منطقه یورو است. آنجلا مركل و فرانتس مونته فرینگ، رئیس سابق حزب سوسیال- دمكرات كه به عنوان معاون صدراعظم و وزیر كار انتخاب شده، می خواهند پس از دادن فرصت به شهروندان در سال ۲۰۰۶، تدابیر سخت گیرانه ای را در سال ۲۰۰۷ به آن ها تحمیل كنند. براساس تدبیری كه بیشترین مخالف را دارد، نرخ مالیات بر ارزش افزوده از ۱۶ درصد به ۱۹ درصد افزایش پیدا خواهد كرد تا به رفع كسری دارایی های دولت كمك كند.به باور كارشناسان اقتصادی برنامه ارائه شده توسط ائتلاف بزرگ كه كلید واژه های آن سالم سازی، اصلاحات و سرمایه گذاری هستندباید نرخ رشد را در سال ۲۰۰۶ به ۵/۱ درصد افزایش دهد. اما بالا رفتن میزان مالیات برارزش افزوده احتمالاً مصرف را پایین آورده و تدوام برنامه در سال ۲۰۰۷ را با مشكل مواجه خواهد ساخت.آنجلا مركل اعتراف كرده كه دولتش به شهامت و فداكاری نیاز دارد تا آلمان بتواند كشوری بی رقیب در اروپا باشد. مركل به هموطنان خود قول داده است تا از تعداد بیكاران (پنج میلیون نفر در حال حاضر) بكاهد. فرانتس مونته فرینگ اظهار كرده است: اگر می خواهیم آلمان در مسیر درست حركت كند، باید به مركل فرصت بدهیم.

عواقب فقدان یك اكثریت مشخص در آلمان برای اتحادیه اروپا

تشكیل ائتلاف بزرگ كه محصول انتخابات ۱۸ سپتامبر بود، آلمان را به سمت یك بی ثباتی سیاسی كشاند، پدیده ای كه عواقب مهمی در سطح اروپا خواهد داشت كه به طور خاص این عواقب گریبانگیر پرونده هایی نظیر پیوستن تركیه به اتحادیه اروپا خواهد شد. به باور بسیاری از تحلیلگران شكل گیری این ائتلاف قابل قبول ترین سناریو پس از انتخابات بود. چنین اكثریتی كه در آن اختلاف نظرهای اساسی در زمینه بسیاری از مسائل محوری وجود دارند، یك بنیان شكننده برای دولت جدید آلمان ایجاد كرده است؛ دولتی كه از یك قدرت مانور محدود چه در عرصه ملی و چه در صحنه اروپا برخوردار خواهد بود. در حالی كه اتحادیه اروپا با یك بحران هویت دست و پنجه نرم می كند، فقدان نفوذ آلمان عواقبی در پی خواهد داشت. از این رو به ناچار مسئولین سیاسی آلمان باید خود را وقف مذاكرات نفس گیر به منظور تشكیل یك اكثریت جدید در دولت كنند و مسائل مربوط به اروپا را كنار بگذارند. تولد ائتلاف بزرگ، غیبت آلمان را از صحنه اروپا طولانی تر خواهد كرد. اعضای این ائتلاف به سختی توانستند در پرونده های حساسی همچون روابط اتحادیه اروپا با تركیه، سیاست های زیست محیطی و... موضع مشتركی اتخاذ كنند.

منابع:

www.lepoit.fr

www.lesechos.fr

www.droiteuiversitaire.fr

www.euractiv.com

ترجمه: محسن ایمانی